||((آنزیم|آنزیمها)) مواد پروتئینی می‌باشند، که نقش ((کاتالیزور)) بسیار متفاوتی از خود نشان می‌دهند. این مواد بیشتر اعمال حیاتی مانند ((فرایند هضم غذا|هضم)) و ((سنتز سلولی|سنتزهای سلولی)) را کاتالیز می‌کنند. اکثر واکنشهای حیاتی بدن بخاطر وجود آنزیمها در دمای پایین بدن قابل انجام هستند، تا تعیین ساختمان و نحوه عمل آنزیمها در تشخیص بیماریها و ((مکانیسم رشد موجودات زنده)) تاثیر فراوانی داشته باشد. جرم ملکولی آنزیمها از 15000 تا 500000 متغیر می‌باشد.||
!تاریخچه کاتالیزورهای آنزیمی
تا قبل از سال 1897 دانشمندان عقیده داشتند که واکنشهای حیاتی فقط درون ((سلول|سلول زنده و سالم)) قابل انجام است. تا اینکه __ادوارد بوخنر__ ((آنزیم زیماز)) را از سلولهای خمیر مایه جدا کرد. و نشان داد که این آنزیم در بیرون از سلول زنده هم می‌تواند ((گلوکز)) را تخمیر کند. در سال 1913 __مایکلیس__ و __منتن__ با استفاده از ((تئوری حالت گذار)) ، سرعت واکنشهای آنزیمی را تشریح کردند. دانشمند دیگری به نام ((ساونر)) در 1926 توانست ((آنزیم اوره‌آز)) را به صورت خالص و بلوری بدست آورد. از آن زمان تا کنون تعدا زیادی از آنزیم‌ها بطور خالص جداسازی شده و ساختمان کامل برخی از آنها نیز تعیین شده است.
!ساختمان آنزیمها
آنزیمها ساختار پروتئینی دارند. برخی مثل ((آنزیم پپسین|پپسین)) از پروتئینهای ساده و برخی از پروتئینهای ترکیبی بوجود آمده‌اند. ساختمان پروتئینی به نام ((آپوآنزیم)) و ساختمان غیر پروتئینی به نام ((کوآنزیم)) معروف است. خاصیت برخی از آنزیمها کاملا اختصاصی است و واکنش بخصوصی را تسریع می‌کنند. مانند اوره‌آز که فقط ((واکنش هیدرولیز اوره)) را (حتی در غلظت 0.1ppm) کاتالیز می‌کند و در ((هیدرولیز متیل اوره)) یا ((هیدرولیز تیو اوره|تیو اوره)) که ساختمانی بسیار شبیه ((اوره)) دارند، دخالتی نمی‌کند. برخی از آنزیمها عده‌ای از واکنش‌های هم نوع را کاتالیز می‌کنند. عمل کاتالیز در نقاط معینی از ((آنزیم)) به نام نقاط فعال صورت می‌گیرد. آنزیمها پیچیده‌ترین کاتالیزورها هستند.
!طبقه بندی آنزیمها
#آنزیمهایی که ((فرایند هیدرولیز|واکنشهای هیدرولیز)) را تسریع می‌کنند.

#آنزیمهایی که ((واکنش اکسیداسیون – احیا|واکنشهای اکسیداسیون – احیا)) را کاتالیز می‌کنند.
!طبقه‌بندی آنزیمها بر طبق عملکرد آنها
*__کربوهیدرازها :__ تسریع هیدرولیز یونی ساکاریدها مانند ((آمیلاز)).
*__استرازها :__ تسریع هیدرولیز ((استر|استرها)) به ((الکل)) و اسید ، مانند ((لیپاز)) که ((سنتز چربی|تجزیه چربیها)) را تسریع می‌کند.
*__((پروتئاز|پروتئازها)) :__ کاتالیز هیدرولیز پروتئینها
*__((آمیداز|آمیدازها)) :__ شکستن پیوند C - N در واکنشها


-=::عوامل موثر بر فعالیت آنزیمها::=-


عواملی مانند ((دما)) ، ((غلظت)) مواد اولیه ، PH محیط و همچنین اثر ((مواد مهارکننده|مهارکننده‌ها)) و ((مواد ضدعفونی کننده|ضدعفونی کننده‌ها)) بر فعالیت آنزیمها تاثیر دارند. همچنین اختصاصی بودن عملکرد آنزیم هم بر نحوه فعالیت آن موثر است.
!تاثیر غلظت ماده اولیه بر فعالیت آنزیم
بررسی مایلکسون و منتن روی واکنش ((آنزیم انورتاز)) بر روی محلولهای رقیق ((ساکاروز)) نشان داد که اگر غلظت واکنش دهنده‌ها بتدریج افزایش یابد، واکنش به مرحله‌ای می‌رسد که ((سرعت واکنش|سرعت)) آن با افزودن غلظت ماده واکنش دهنده تغییر نکرده و ثابت می‌ماند. این پدیده زمانی اتفاق می‌افتد که تمام محلهای فعال آنزیم اشغال شده باشد، در این صورت اثر کاتالیزی مشاهده نمی‌‌شود و واکنش دهنده‌ها بطور آزاد باقی می‌مانند.
!اثر دما
سرعت واکنشهای آنزیمی با بالا رفتن ((تب|دمای بدن)) ، پایین می‌آید. زیرا در جریان افزایش دما ، بدن از حالت طبیعی خارج شده و آنزیم غیر فعال می‌شود. در واقع عاملی که باعث تسریع یک واکنش در حضور آنزیم می‌شود، ((مراکز فعال آنزیمی)) می‌باشند که همانند کاتالیزورهای دیگر راههای جدیدی برای انجام واکنش می‌یابند.
!مکانیسم واکنشهای آنزیمی
سرعت و حساسیت یک واکنش کاتالیز شده با آنزیم بسیار بالاتر از سرعت و حساسیت واکنشی است که با کاتالیزورهای معمولی انجام شده است. آمیدهایی که توسط آنزیم‌های آمیداز در PH = 8 کاتالیز می‌شوند، {TEX()} {10^6} {TEX} مرتبه سریعتر از انجام آنها در حضور ((اسید)) یا ((باز)) می‌باشند. با وجود مطالعات فراوان بر روی سرعت هیدرولیز استرهای کاتالیز شده با آنزیم هنوز مکانیسم دقیق آنها کشف نشده است. بطور معمول سرعت واکنشهای کاتالیز شده با ((آنزیم)) با تغییر PH از یک مسیر ماکزیمم عبور می‌کنند. مراکز فعال آنزیمی شامل مواضع اسیدی {TEX()} {(-A-H)} {TEX} و مواضع بازی {TEX()} {-B} {TEX} می‌باشد. آنزیمها را به صورت کلی می‌توان به شکل زیر در نظر گرفت.


{TEX()} {B--آنزیم--A-H} {TEX}


تصور می‌شود در کاتالیزورهای آنزیمی یک حمله ((هسته دوستی)) توسط گروه بازی انجام می‌گیرد و یک ((پروتون)) بوسیله گروه اسیدی منتقل می‌شود. جریان واکنشهای آنزیمی را می‌توان بوسیله ((طیف سنجی نوری)) با استفاده از اختلاف در جذب نوری طیف مواد حاصل و مواد واکنش دهنده دنبال کرد.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((آمیداز))
*((آنزیم))
*((آنزیم انورتاز))
*((آنزیم زیماز))
*((آنزیم پپسین))
*((استراز))
*((پروتئاز))
*((تئوری حالت گذار))
*((ساختار پروتئین))
*((کاتالیزور))
*((کوآنزیم))
*((طیف سنجی نوری))
*((مراکز فعال آنزیمی))
*((هسته دوستی))