((Dysprosium)) - __Holmium__ - ((Erbium)) |
__Ho__ ((Einsteinium|Es)) |
{picture=Ho_TableImage.png}
جدول کامل |
|
__عمومی__ |
---|
نام , علامت اختصاری , شماره |
Holmium, Ho, 67 |
گروه شیمیایی | ((لانتانیدها|لانتانید)) |
گروه , تناوب , بلوک |
NA, ((عنصر دوره 6|6)) , ((بلوک f|f)) |
جرم حجمی , سختی | 8800kg/m3 , ND |
رنگ | سفید نقرهای {picture=125px_Ho_2C67.jpg} |
__خواص اتمی__ |
---|
وزن اتمی |
164.9303 amu |
شعاع اتمی (calc.) |
247 (ND) pm |
شعاع کووالانسی |
158 pm |
شعاع وندروالس |
ND pm |
((آرایش الکترونی عناصر|ساختار الکترونی)) | ~np~~/np~((Xenon|Xe))~np~]~/np~6s²4f11] |
((hg;jv,k| -e)) بازای هر سطح انرژی | 2,8,18,29,8,2 |
درجه اکسیداسیون (اکسید) | 3 (بازی) |
ساختار کریستالی | شش گوشه |
__خواص فیزیکی__ |
---|
((حالات ماده|حالت ماده)) |
جامد |
نقطه ذوب | 1743 K (2678 °F) |
نقطه جوش | 2968 K (4883 °F) |
حجم مولی | 19.01 ((scientific notation|ש»10-6 m3/mol |
گرمای تبخیر |
241 kJ/mol |
گرمای هم جوشی |
11.76 kJ/mol |
((فشار بخار)) |
ND |
سرعت صوت | 2170 m/s at 293.15K |
__متفرقه__ |
---|
((الکترونگاتیویته)) | 1.23 (درجه پاولینگ) |
ظرفیت گرمایی ویژه | 160 J/kg*K |
رسانائی الکتریکی | 1,24 106/m اهم |
رسانائی گرمایی | 16,2 W/m*K |
1st پتانسیل یونیزاسیون | 581.0 kJ/mol |
2nd پتانسیل یونیزاسیون | 1140 kJ/mol |
3rd پتانسیل یونیزاسیون | 2204 kJ/mol |
4th پتانسیل یونیزاسیون | 4100 kJ/mol |
__پایداترین ایزوتوپها__ |
---|
((ایزوتوپ|iso)) | ((وفور طبیعی|NA)) | ((نیمه عمر)) | ((روش فروپاشی|DM)) | ((فروپاشی انرژی|DE)) ((مگا|M))((الکترون ولت|eV)) ((MeV)) | ((محصول فروپاشی|DP)) |
---|
165Ho | 100% | 165Ho با 98 ((نوترون)) پایدار است |
|
واحدهای SI & STP استفاده شده است، مگر آنکه ذکر شده باشد |
---|
|
!اطلاعات اولیه
__هولمیم__ ، ((عنصر شیمیایی)) است که با نشان __Ho__ و ((عدد اتمی)) 67 در ((جدول تناوبی)) وجود دارد. هولمیم در گروه ((لانتانیدها)) قرار داشته ، عنصری فلزی ، تا حدودی نرم وچکش خوار و به رنگ سفید خاکستری است. هولمیم در هوای خشک و در دمای اطاق ، عنصری پایدار میباشد. این فلز خاکی کمیاب در کانیهای مونازیت و گادولینیت وجود دارد.
!تاریخچــــــــــــه
هلیم ( از واژه لاتین Holmia به معنی استکهلم ) در سال 1878 تـوسط __Marc Delafontaine__ و __Jacques Louis Soret__ کشف شد. آنها نوارهای جذب طیفنمایی خاص این عنصر را که در آن زمان ناشناخته بود، شناسایی کردند و آنرا __عنصر X__ نامیدند. بعد از آنها __Per Theodor Cleve__ در سال 1878 مستقلا" و هنگامیکه مشغول کار بر روی erbia خاکی (اکسید اربیم ) بود، این عنصر را کشف کرد.
__Cleve__ با بهره گیری از روشی که __Carl Gustaf Mosander__ ابداع کرده بود، ابتدا تمامی ناخالصیهای شناخته شده را از erbia خارج نمود. نتیجه این کار ، دو ماده معدنی جدید یکی قهوهای و دیگری سبز بود. او ماده قهوهای را __holmia__ ( برگرفته از نام زادگاه __Cleve__ یعنی استکهلم ) و ماده سبز رنگ را __thulia__ نامگذاری کرد. بعدا" مشخص شد، Holmia اکسید هلمیم و thulia اکسید تالیم هستند.
!پیدایـــــــــش
هولمیم مانند تمامی عناصر خاکی کمیاب بصورت آزاد در طبیعت وجود ندارد، بلکه بصورت ترکیب با عناصر دیگر در کانیهای گادولینیت و مونازیت و سایر کانیهای خاکی کمیاب یافت میشود. هولمیم را بصورت تجاری با روش جابجائی یونی از شن مونازیت جدا میکنند ( 05/0% هولمیم ). اما هنوز هم جداسازی آن از سایر کانیهای خاکی کمیاب دشوار است. این عنصر با روش کاهش کلرید و فلورید آن بوسیله ((کلسیم)) فلزی تهیه شده است. مقدار موجود آن در پوسته زمین 1,3 میلیگرم در هر کیلو برآورد شده است.
!خصوصیات قابل توجه
هلیم ، عنصر فلزی خاکی سه ظرفیتی است که در بین تمامی عناصر طبیعی ، دارای بیشترین گشتاورمغناطیسی (B6/10) بوده ، خصوصیات مغناطیسی غیرعادی دیگری نیز دارد. در صورت ترکیب با ((ایتریم)) ، ترکیباتی بهشدت مغناطیسی تولید میکند. هولمیم ، عنصری نسبتا" نرم و چکشخوار است که در هوای خشک و در فشار و دمای معمولی ، تاحدودی پایدار و در برابر فرسایش مقاوم است، اما در هوای مرطوب و در دمای زیاد بهسرعت اکسید میشود ( اکسیدی به رنگ زرد کمرنگ تولید میکند ). هلیم در حالت خالص خود ، دارای درخشش نقرهای رنگ فلزی میباشد.
!کاربردهـــــــــا
*بخاطر خصوصیات مغناطیسی که هولمیم دارد، اگر آنرا بعنوان یک قطب مغناطیسی در آهنرباهای بسیار قوی قرار دهیم، قویترین میدانهای مغناطیسی مصنوعی ساخته میشود ( متمرکز کننده شار مغناطیسی هم نامیده میشود. )
*چون این عنصر میتواند نوترونهای fission-bred اتمی را جذب کند، از آن در میلههای کنترل اتمی نیز استفاده میشود.
*از گشتاور مغناطیسی بالای آن در لیزرهای حــالت جامد ایتریم - آهن - گارنت (YIG ) و ایتریم – لانتانیم – فلوریـد (YLF) که در تجهیزات مایکروویو بکار میرود، استفاده میشود ( که بترتیب در محیطهای مختلف پزشکی و دندان پزشکی کاربرد دارد).
*از اکسید هولمیم برای زرد کردن رنگ ((شیمی شیشه|شیشه)) استفاده میشود.
!هشدارهـــــــــا
به نظر میرسد هولمیم مانند سایر فلزات خاکی کمیاب از میزان سمی بودن کمی برخوردار باشد. این عنصر فاقد هرگونه نقش بیولوژیکی در انسان است، اما امکان فعال نمودن ((متابولیسم)) را دارد.
!منابع
*[http://periodic.lanl.gov/elements/67.html|Los|Alamos|National Laboratory - Holmium]
* ''Guide to the Elements - Revised Edition'', Albert Stwertka, (Oxford University Press; 1998) ISBN 0-19-508083-1
* [http://education.jlab.org/itselemental/ele067.html It's Elemental - Holmium]
!اتصالات خارجی
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Ho/index.html WebElements.com - Holmium] (also used as a reference)
* [http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/Ho.html EnvironmentalChemistry.com - Holmium] (also used as a reference)
* [http://www.americanelements.com/hoinfo3.htm American Elements - Holmium] (also used as a reference)
!مباحث مرتبط با عنوان
*((ایزوتوپ))
*((جدول تناوبی))
*((عنصر شیمیایی))
*((فلز))
*((کانی))