||در گیاهان مواد محرک رشد زیادی وجود دارد که هز کدام از آنها مرحله خاص و بر روی یک ((بافت گیاهی|بافت)) یا ارگان خاص تاثیر گذار است که یکی از این مواد محرک که به عنوان ((طبقه بندی هورمونهای گیاهی|هورمون گیاهی)) مهم شناخته شده است اکسین می‌باشد. اکسین یک واژه یونانی است و از __~~green:Auxe~~__ به معنی بزرگ شدن یا رشد گرفته شده است.||
!اطلاعات اولیه
اکسینها ، گروهی از هورمونهای گیاهی هستند که باعث طویل شدن ((سلول گیاهی|سلولهای گیاهی)) می‌گردند. این مواد طیف گسترده‌ای را از نظر واکنشهای رشد و نموی را در گیاهان سبب می‌شوند. واژه اکسین یک اصطلاح عمومی است و به تعدادی از مواد طبیعی گفته می‌شود که فراوان‌ترین و مهمترین اکسین در گیاهان ، __~~green:اندول استیک اسید (IAA)~~__ می‌باشد. مهمترین اثراتی که به اکسین نسبت داده شده است عبارتند از: بزرگ شدن سلول گیاهی ، طویل شدن ((ساقه|ساقه گیاه)) ، تولید ((ریشه)) ، تولید ((بافت آوند چوبی|آوندهای چوبی)) ، افزایش رشد جوانه راسی ، جلوگیری از رشد جوانه جانبی ،‌تشکیل ((میوه)) ، بزرگ شدن میوه ، تشکیل گرهک در ریشه گیاهانی که دارای ((تثبیت نیتروژن در خاک|باکتریهای تثبیت کننده نیتروژن)) هستند ، جلوگیری از ریزش ((برگ)) ، ((ترجمه یا بیوسنتز انواع پروتئین|بیوسنتز پروتئین)) و (ساختمان RNA|RNA)) و اثرات دیگر.
!

{img src=img/daneshnameh_up/5/5d/auxin.1.GIF}

سیر تحولی
برای اولین بار در سال 1880 __~~green:داروین~~__ بررسیهای در رابطه با اثر ((نور|تابش نور)) بر خمیدگی در بخشهای راسی گیاه انجام داد. او در این بررسیها از __~~green:کولئوپتیل گیاه فالاریس~~__ استفاده کرد. این تحقیقات در سالهای بعد توسط اشخاص مثل __~~green:فیتینگ~~__ (1907) ، __~~green:بویس جانسن~~__ (1913-1910) ، __~~green:پل~~__ (1919) و ... ادامه یافت که سرانجام در 1928 __~~green:ونت~~__ ، با قرار دادن تعدادی مکعب ژلوز در حضور نور ، بر روی راس کولئوپتیل ((جو|گیاه یولاف)) جدا شده این نظر را دارد که اگر در راس کولئوپتیل ماده‌ای باشد باید به ژلوز انتقال یابد و این را با قرار دادن قطعات ژلوز بدست آمده از مرحله قبل ثابت کرد که رشد کولئوپتیل ، در حضور این قطعات ژلوزی نیازی به راس کولئوپتیلی خود ندارد. و در سال 1931 ، __~~green:هاگن- اسمیت~~__ توانستند این ماده را تخلیص و جداسازی کنند و در 1934 توسط __~~green:کوگل~~__ این ماده را در راس کولئوپتیل مشخص کرد و آن را __~~green:اکسین~~__ نامید.
!بیوسنتز اکسین
ساخت اکسین عمدتا در ((بافت گیاهی|بخشهای مریستمی گیاه)) بخصوص ، جوانه های راسی و برگهای جوان صورت می‌گیرد. در پژوهشهای اولیه در مورد اکسین گفته شده بود که چون اندول استیک اسید از نظر ساختمان شیمیایی شبیه ((اسید آمینه|اسید آمینه تریپتوفان)) است احتمالا از تریپتوفان ساخته می‌شود. بعد از شناسایی عناصر رادیواکتیو و استفاده آنها در تحقیقات زیستی ، این نظر تائید شد.

با بکارگیری کربن رادیواکتیو (کربن 14) مسیر تشکیل اندول استیک اسید (IAA) در بسیاری از گیاهان شناخته شده است که شامل مسیر زیر می‌باشد: اسید آمینه تریپتوفان بوسیله واکنش دآمیناسیون به __~~green:اندول پیروویک اسید~~__ تبدیل می‌شود. سپس این ماده بوسیله واکنش دکربوکسیلاسیون به __~~green:اندول استالدوئید~~__ تبدیل می‌گردد.اندول استالدئید تحت تاثیر واکنش دهیدروزناسیون به __~~green:اندول استیک اسید~~__ تبدیل می‌شود.
!انتقال اکسین در گیاه
هورمون اکسین بعد از تشکیل در گیاه ممکن است اثرات خود را در همان محل تولید اعمال نماید یا در گیاه منتقل شده و در ناحیه‌ای غیر از محل تشکیل اثرات خود را آشکار کند. IAA (اندول استیک اسید) تولید شده ، کمتر به صورت آزاد باقی می‌ماند که با پیوستن به ((اسید آمینه|اسید آمینه‌ها)) یا ((کربوهیدراتها|قندها)) یا حتی ((ویتامین C)) در گیاه انتقال می‌یابد. جهت انتقال آن از بالا به پائین است که به صورت درون سلولی از طریق ((بافت آوند آبکش|آوندهای آبکشی)) صورت می‌گیرد و سرعت جابجائی آن در حدود 20 - 4 میلیمتر در ساعت گزارش شده است.

{img src=img/daneshnameh_up/0/06/اکسین.jpg}

!اثرات فیزیولوژیکی اکسین
*__~~green:رشد سلولی:~~__ اکسین موجب بزرگ شدن سلول و در غلظت زیاد ، سبب هیپرتروفی می‌گردد. یعنی سلول حتی از اندازه طبیعی خودش هم بزرگتر می‌شود.


*__~~green:تروپیسم:~~__ اکسین موجب تروپیسم در گیاه می‌شود که مهمترن آنها ، ((تقسیم بندی گیاهان از نظر فتوپریودیک|فتوتروپیسم)) می‌باشد که در این حالت ساقه گیاه یا کولئوپتیل به سمت تابش نور خمیدگی پیدا می‌کند.


*__~~green:تحریک رشد مریستمهای ثانویه:~~__ اکسینها موجب رشد ثانویه مثل ((کامبیوم آوندی|کامبیوم)) می‌شوند.


*__~~green:بکرزایی یا پارتنوکاریی:~~__ رشد ((میوه|پریکارپ میوه)) از دیگر اثرات اکسین می‌باشد که موجب ایجاد میوه بدون دانه می‌شوند که به این فرایند ((بکرزایی)) گفته می‌شود.


*__~~green:ریزش برگ و میوه:~~__ اکسین موجب تولید هورمون دیگری به نام ((هورمون اتیلن|اتیلن)) می‌شود. که این هم ، موجب فعال سازی __~~green:آنزیم پکتیاز~~__ می‌گردد پکتیاز تیغه میانی محل اتصال برگ و یا میوه به ساقه را هضم می‌کند و در نتیجه با کوچکترین حرکت ، میوه یا ((برگ)) می‌افتد. خود هورمون اتیلن ، نیزموجب ریزش برگ و میوه می‌شود.


*__~~green:تمایز:~~__ اکسینها در اندام زائی و شکل زائی گیاه موثرند و این رویدادها ، تحت تاثیر دزهای مختلف اکسین صورت می‌گیرد.
!تجزیه اکسین
اکسین در حضور نور شدید و ((اکسیژن)) و حرارتهای زیاد تجزیه می‌شود و اگر به صورت آزاد باشد می‌تواند تحت تاثیر __~~green:آنزیم پراکسیداز~~__ قرار گرفته و تجزیه گردد.
!اکسین و بیوسنتز آنزیمها
اکسین در بیوسنتز برخی از آنزیمها مثل __~~green:سلولاز~~__ و __~~green:پراکسیداز~~__ موثر است، نیز در مرحله نسخه برداری ماده ژنتیکی دخالت کرده و __~~green:آنزیم RNA پلیمراز~~__ را فعال می‌کند تا از روی ((ساختمان DNA|DNA)) مولکول ((ساختمان RNA|RNA)) را بسازد. در این حالت سنتز ریبوزومی نیز تحریک می‌شود که می‌تواند شامل ((ریبوزوم|RNA ریبوزومی)) یا پروتئینهای لازمه آن باشد. اکسین همچنین موجب سست شدن پیوند DNA و ((کروموزوم|هیستون)) می‌گردد. و به این ترتیب دسترسی DNA به پلیمرازها ، آسانتر می‌گردد.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((بیوشیمی گیاهی))
*((هورمون اتیلن))
*((هورمون اسید آبسزیک))
*((هورمون جیبرلین))
*((هورمون سیتوکینین))
*((طبقه بندی هورمونهای گیاهی))
*((فیزیولوژی گیاهی))
*((گیاه شناسی))