تاریخچه ی:
نظریات هیجان
تفاوت با نگارش: 1
- | !نظریه هیجان چیست؟ یک نظریه هیجان در درجه اول و پیش از هر چیز باید به سوالاتی از قبیل:
((هیجان)) چیست؟ هیجان از کجا ناشی میشود؟ تاثیر هیجانها چیست؟ آیا هیجان علت یک حالت جسمانی است؟ چه نوع تغییرات فیزیولوژیک با هیجان همراه است؟ تغییرات واضح و آشکار در هیجان کدامها هستند؟ چه نوع تغییرات ذهنی در ارتباط با هیجانات هستند؟ آیا هیجانات ناخودآگاه میتوانند وجود داشته باشند؟ رابطه احساسات و حالات جسمانی در هیجانات چیست؟ انسان چگونه میتواند هیجانات خود را تحت کنترل در آورد؟ تاثیر بلوغ و ((یادگیری)) بر هیجانات تا چه میزان است؟ هیجانات چند نوع هستند، آیا اکتسابیاند یا ذاتی؟ آیا در ایجاد هیجانات عامل ژنتیکی ثابتی موثر است؟ آیا هیجانات سامان بخش هستند، یا اختلال آور؟ آیا تفاوتهایی بین انواع هیجانها وجود دارد؟ چه رابطهای بین هیجان و انگیزش وجود دارد؟ و ...
این سوالات نمونهای از انواع سوالاتی است که غالبا درباره هیجانات مطرح میشود و هر نظریه جامع یا باید به هر یک از این سوالات ، هرچند به صورت آزمایشی ، پاسخ دهد و یا مدارک و شواهدی را نشان دهد که برای پاسخ به این سوالات باید در پی آن بود. |
+ | !هیجان چیست؟ یک نظریه هیجان در درجه اول و پیش از هر چیز باید به سوالاتی از قبیل:
((هیجان)) چیست؟ هیجان از کجا ناشی میشود؟ تاثیر هیجانها چیست؟ آیا هیجان علت یک حالت جسمانی است؟ چه نوع تغییرات فیزیولوژیک با هیجان همراه است؟ تغییرات واضح و آشکار در هیجان کدامها هستند؟ چه نوع تغییرات ذهنی در ارتباط با هیجانات هستند؟ آیا هیجانات ناخودآگاه میتوانند وجود داشته باشند؟ رابطه احساسات و حالات جسمانی در هیجانات چیست؟ انسان چگونه میتواند هیجانات خود را تحت کنترل در آورد؟ تاثیر بلوغ و ((یادگیری)) بر هیجانات تا چه میزان است؟ هیجانات چند نوع هستند، آیا اکتسابیاند یا ذاتی؟ آیا در ایجاد هیجانات عامل ژنتیکی ثابتی موثر است؟ آیا هیجانات سامان بخش هستند، یا اختلال آور؟ آیا تفاوتهایی بین انواع هیجانها وجود دارد؟ چه رابطهای بین هیجان و انگیزش وجود دارد؟ و ... /> />این سوالات نمونهای از انواع سوالاتی است که غالبا درباره هیجانات مطرح میشود و هر نظریه جامع یا باید به هر یک از این سوالات ، هرچند به صورت آزمایشی ، پاسخ دهد و یا مدارک و شواهدی را نشان دهد که برای پاسخ به این سوالات باید در پی آن بود. |
| !تاریخچه نظریات هیجان | | !تاریخچه نظریات هیجان |
- | هیجانها همیشه مورد توجه کامل انسان بوده است، زیرا در هر تلاش و در هر اقدام مهم بشری ، هیجانات به طریقی دخالت دارند. تقریبا همه فیلسوفان بزرگ از ((ارسطو)) گرفته تا ((اسپینوزا)) ، از ((کانت)) تا ((دیوئی)) و از ((برگسون)) تا ((راسل)) همگی در مورد هیجانها اندیشیدهاند و در مورد ریشهها ، نمودها ، اثرات و جایگاه آنها در نظام طبیعی زندگی انسان تفکر کردهاند و نظریههایی ارائه دادهاند. حکمای الهی به اهمیت بعضی از هیجانات خاص مرتبط با تجربه مذهبی افراد پی بردهاند و پرورش این هیجانات را بطور غیرمستقیم در راس برنامه تربیت مذهبی قرار دادهاند.
پیشرفت ((روان شناسی بالینی)) ، ((روانکاوی)) ، روان شناسی تطبیقی و ((رفتارگرایی)) تاثیرات قابل ملاحظهای در مطالعه رفتار هیجانی و ارائه نظریات هیجانی داشتهاند. درباره این موضوع بدون اغراق میتوان گفت که هزاران مقاله و گزارش نوشته شده است. با وجود این هنوز هم تئوری کامل ، جامع و واحدی درباره هیجانات وجود ندارد که با تمامی این زمینهها مناسبت و ارتباط داشته باشد. |
+ | هیجانها همیشه مورد توجه کامل انسان بوده است، زیرا در هر تلاش و در هر اقدام مهم بشری ، هیجانات به طریقی دخالت دارند. تقریبا همه فیلسوفان بزرگ از ((ارسطو)) گرفته تا ((اسپینوزا)) ، از ((کانت)) تا ((دیوئی)) و از ((برگسون)) تا ((راسل)) همگی در مورد هیجانها اندیشیدهاند و در مورد ریشهها ، نمودها ، اثرات و جایگاه آنها در نظام طبیعی زندگی انسان تفکر کردهاند و نظریههایی ارائه دادهاند. حکمای الهی به اهمیت بعضی از هیجانات خاص مرتبط با تجربه مذهبی افراد پی بردهاند و پرورش این هیجانات را بطور غیرمستقیم در راس برنامه تربیت مذهبی قرار دادهاند. /> />پیشرفت ((روانشناسی بالینی)) ، ((روانکاوی)) ، روان شناسی تطبیقی و ((رفتارگرایی)) تاثیرات قابل ملاحظهای در مطالعه رفتار هیجانی و ارائه نظریات هیجانی داشتهاند. درباره این موضوع بدون اغراق میتوان گفت که هزاران مقاله و گزارش نوشته شده است. با وجود این هنوز هم تئوری کامل ، جامع و واحدی درباره هیجانات وجود ندارد که با تمامی این زمینهها مناسبت و ارتباط داشته باشد. |
| !ویژگیهای نظریات هیجان | | !ویژگیهای نظریات هیجان |
- | چهار ویژگی اساسی نظریات هیجان عبارتند از: ''هماهنگ کنندگی ، پیش بینی کنندگی ، عامل انگیزش برای تحقیق ، تلفیق کنندگی''.
یک نظریه هیجان نه تنها باید به مسائل مختلفی که مطرح شده است، پاسخی نسبتا منطقی بدهد، بلکه باید بسیاری از موضوعاتی را که تاکنون به عنوان حقیقت پذیرفتهایم، هماهنگ و سپس آنها را تبیین آنها را کند. این ویژگی نظریه را به عنوان عامل ~~red:هماهنگ کننده حقایق قبلی~~ نامگذاری کردهاند. چنانچه یک نظریه هیجان بتواند دادهها و حقایق قبلی را به شیوهای هماهنگ وحدت بخشد، ~~red:پیش بینی روابط جدید~~ را میتوان به منزله ویژگی فوقالعادهای برای آن به حساب آورد.
از سوی دیگر هر نظریه جامعی نارسائیهای علمی را نشان میدهد که ناگزیر از برطرف کردن آنها هستیم و این خود میتواند انگیزهای برای برخی از مطالعات جدید باشد. این ویژگی نظریه هیجان را ~~red:عامل انگیزش برای تحقیق~~ مینامند و بالاخره یک نظریه هیجان به عنوان یک ~~red:عامل تلفیق کننده~~ باید بتواند روابط بین زمینههای ظاهرا گوناگون را مشخص کند. نقش تلفیق به گونهای با نقش هماهنگ سازنده نظریه تفاوت دارد، زیرا که نقش تلفیق ارتباط دادن زمینههای مختلف دانش با یکدیگر است و نه ارتباط دادن حقائق مربوط به یک زمینه دانش. |
+ | چهار ویژگی اساسی نظریات هیجان عبارتند از: ''هماهنگ کنندگی ، پیش بینی کنندگی ، عامل انگیزش برای تحقیق ، تلفیق کنندگی''. یک نظریه هیجان نه تنها باید به مسائل مختلفی که مطرح شده است، پاسخی نسبتا منطقی بدهد، بلکه باید بسیاری از موضوعاتی را که تاکنون به عنوان حقیقت پذیرفتهایم، هماهنگ و سپس آنها را تبیین آنها را کند. این ویژگی نظریه را به عنوان عامل ~~red:هماهنگ کننده حقایق قبلی~~ نامگذاری کردهاند. چنانچه یک نظریه هیجان بتواند دادهها و حقایق قبلی را به شیوهای هماهنگ وحدت بخشد، ~~red:پیش بینی روابط جدید~~ را میتوان به منزله ویژگی فوقالعادهای برای آن به حساب آورد. /> />از سوی دیگر هر نظریه جامعی نارسائیهای علمی را نشان میدهد که ناگزیر از برطرف کردن آنها هستیم و این خود میتواند انگیزهای برای برخی از مطالعات جدید باشد. این ویژگی نظریه هیجان را ~~red:عامل انگیزش برای تحقیق~~ مینامند و بالاخره یک نظریه هیجان به عنوان یک ~~red:عامل تلفیق کننده~~ باید بتواند روابط بین زمینههای ظاهرا گوناگون را مشخص کند. نقش تلفیق به گونهای با نقش هماهنگ سازنده نظریه تفاوت دارد، زیرا که نقش تلفیق ارتباط دادن زمینههای مختلف دانش با یکدیگر است و نه ارتباط دادن حقائق مربوط به یک زمینه دانش. |
| !انواع نظریههای معاصر هیجان | | !انواع نظریههای معاصر هیجان |
- | !!((نظریه جیمز _ لانگ)) |
+ | !!نظریه جیمز _ لانگ |
| در این نظریه توالی ادراک ، واکنشهای ارگانیک ، هیجان مدنظر بوده است. در واقع در این نظریه تلاش بر پاسخ دادن به این سوال بوده است که در موقع بروز هیجانات اول احساس بوجود میآید یا تغییرات جسمی؟ | | در این نظریه توالی ادراک ، واکنشهای ارگانیک ، هیجان مدنظر بوده است. در واقع در این نظریه تلاش بر پاسخ دادن به این سوال بوده است که در موقع بروز هیجانات اول احساس بوجود میآید یا تغییرات جسمی؟ |
| !!نظریه بازخورد | | !!نظریه بازخورد |
| در این نظریه نوع احساس یا عاطفه به بازخورد حرکتی مقدماتی بستگی دارد. در نتیجه مفهوم بازخورد برای هیجان یک مفهوم اساسی است. | | در این نظریه نوع احساس یا عاطفه به بازخورد حرکتی مقدماتی بستگی دارد. در نتیجه مفهوم بازخورد برای هیجان یک مفهوم اساسی است. |
- | !!((نظریه کانن _ بارد)) نظریه ((کانن)) و ((بارد)) اهمیت ویژهای در تجزیه و تحلیل هیجانات کسب کرده است. این نظریه بر اهمیت فرایندهای خاص ((تالاموسمی)) در کیفیت خاص هیجان تاکید دارد. |
+ | !!نظریه کانن _ بارد نظریه ((کانن)) و ((بارد)) اهمیت ویژهای در تجزیه و تحلیل هیجانات کسب کرده است. این نظریه بر اهمیت فرایندهای خاص تالاموسمی در کیفیت خاص هیجان تاکید دارد. |
| !!نظریه فعال سازی | | !!نظریه فعال سازی |
| این نظریه عمدتا توسط ((اشلوزبرگ)) مطرح شده است. این نظریه به جای آن که هیجان را به عنوان یک حالت خاص و از نظر کیفی متفاوت از سایر حالتها تلقی کند، محل رفتار هیجانی را بر روی پیوستاری که همه رفتارها را دربرمیگیرد، تعیین میکند. قسمت پائین پیوستار که ''سطح کلی فعالیت'' نامیده میشود، به حالت خواب ، قسمتهای وسط به توجهات هوشیارانه و قسمت بالای آن به هیجانات شدید اختصاص یافته است. | | این نظریه عمدتا توسط ((اشلوزبرگ)) مطرح شده است. این نظریه به جای آن که هیجان را به عنوان یک حالت خاص و از نظر کیفی متفاوت از سایر حالتها تلقی کند، محل رفتار هیجانی را بر روی پیوستاری که همه رفتارها را دربرمیگیرد، تعیین میکند. قسمت پائین پیوستار که ''سطح کلی فعالیت'' نامیده میشود، به حالت خواب ، قسمتهای وسط به توجهات هوشیارانه و قسمت بالای آن به هیجانات شدید اختصاص یافته است. |
| !!نظریه انگیزشی | | !!نظریه انگیزشی |
| بر اساس این نظریه هیجانات را در درجه اول میتوان به منزله انگیزههایی به حساب آورد، زیرا آنها فرایندهایی به حساب میآیند که باعث تحریک ، تداوم و کنترل فعالیت میشوند. | | بر اساس این نظریه هیجانات را در درجه اول میتوان به منزله انگیزههایی به حساب آورد، زیرا آنها فرایندهایی به حساب میآیند که باعث تحریک ، تداوم و کنترل فعالیت میشوند. |
| !!نظریه روانکاوی | | !!نظریه روانکاوی |
| نظریه روانکاوی نه تنها به شخصیت بلکه همچنین به هیجانات و به خصوص به مساله ((اضطراب)) بطور اساسی پرداخته است و به اهمیت هیجان در فرایندهای تخلیه روانی تاکید داشته است. | | نظریه روانکاوی نه تنها به شخصیت بلکه همچنین به هیجانات و به خصوص به مساله ((اضطراب)) بطور اساسی پرداخته است و به اهمیت هیجان در فرایندهای تخلیه روانی تاکید داشته است. |
| !!نظریههای رفتاری | | !!نظریههای رفتاری |
| پیشرفت مکتب رفتارگرایی با کوشش پیشروان آن در بکار گرفتن مفاهیم این مکتب در مورد بسیاری از مسائل دیرینه روان شناسی از جمله مساله ماهیت هیجان همراه بوده است. افرادی چون ((واتسون)) ، ((تولمن)) و ((اسکیز)) سعی بر آن داشتهاند تا از این دیدگاه در مورد ماهیت عمومی هیجان بحث کنند. | | پیشرفت مکتب رفتارگرایی با کوشش پیشروان آن در بکار گرفتن مفاهیم این مکتب در مورد بسیاری از مسائل دیرینه روان شناسی از جمله مساله ماهیت هیجان همراه بوده است. افرادی چون ((واتسون)) ، ((تولمن)) و ((اسکیز)) سعی بر آن داشتهاند تا از این دیدگاه در مورد ماهیت عمومی هیجان بحث کنند. |
| !وجه تفاوت بین نظریههای هیجان | | !وجه تفاوت بین نظریههای هیجان |
| نظریههای هیجان اساسا برحسب انواع سوالاتی که قصد دارند پاسخ دهند، از یکدیگر متمایز میشوند. نظریههای مختلف خود را چنان دچار سوالات گوناگون میکنند که اغلب نکات مشترک اندکی بین آنها وجود دارد. از سوی دیگر بسیاری از صاحبنظران فقط به توضیح یک یا دو هیجان مختلف میپردازند و از مطالب آنان چنان استنباط میشود که در مورد موضوعات مجزایی بحث میکنند. گستردگی سوالات و انوع هیجانات تفاوتهای بارزی بین نظریات هیجان را سبب شده است. | | نظریههای هیجان اساسا برحسب انواع سوالاتی که قصد دارند پاسخ دهند، از یکدیگر متمایز میشوند. نظریههای مختلف خود را چنان دچار سوالات گوناگون میکنند که اغلب نکات مشترک اندکی بین آنها وجود دارد. از سوی دیگر بسیاری از صاحبنظران فقط به توضیح یک یا دو هیجان مختلف میپردازند و از مطالب آنان چنان استنباط میشود که در مورد موضوعات مجزایی بحث میکنند. گستردگی سوالات و انوع هیجانات تفاوتهای بارزی بین نظریات هیجان را سبب شده است. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
| *((اضطراب)) | | *((اضطراب)) |
| + | *((انواع هیجان)) |
| *((رفتارگرایی)) | | *((رفتارگرایی)) |
| *((روانکاوی)) | | *((روانکاوی)) |
- | *((روان شناسی بالینی)) |
+ | *((روانشناسی بالینی)) |
| *((نظریه جیمز _ لانگ)) | | *((نظریه جیمز _ لانگ)) |
| *((نظریه کانن _ بارد)) | | *((نظریه کانن _ بارد)) |
| *((هیجان)) | | *((هیجان)) |