مقدمه
میکروارگانیسمها را میتوان به کارخانههای متابولیسمی کوچک و پرظرفیتی تشبیه کرد که قادرند بسیاری از مواد و ترکیبات مهم صنعتی را بسادگی از منابع دیگر قابل تهیه نیستند تولید کنند. میکروب شناسی صنعتی به بررسی این میکروارگانیسمها پرداخته و سعی در شناسایی انواع جدید و تولید موتانتهای میکروبی با کارایی و میزان محصول بیشتر دارد.
میکروب شناسی صنعتی امروزه وسیعترین زمینه پژوهشهای
میکروب شناختی را تشکیل میدهد و بیشترین هزینه و امکانات را در
زیست شناسی به خود اختصاص داده است.
فرآوردههای میکروبی از نظر صنعتی
- متابولیتهای اولیه
- متابولیتهای ثانویه
- آنزیمها
متابولیتهای اولیه
ترکیباتی هستند که در مسیر
زیست شیمیایی اساسی و ضروری برای رشد میکروبها بعنوان فرآوردههای نهایی و یا مواد حد واسط تولید میشوند وجود این ترکیبات برای رشد و تکثیر یاخته میکروبی حیاتی است مثل
قندها -
آمینو اسیدها -
ویتامینها -
نوکلوئیدها - برخی
اسیدهای آلی و
الکلها
متابولیتهای ثانویه
برای
رشد یاخته ضروری نیستند و این ترکیبات در مرحله سکون از چرخه رشد تولید میشوند و دارای
وزن ملکولی کم هستند (نظیر
آنتی بیوتیکها)
برخی از آنزیمهایی تولید شده توسط میکروارگانیسمها دارای کاربرد وسیعی در
صنایع غذایی ،
بهداشتی ،
دارویی ، و غیره هستند نظیر آنزیمهای لیپاز و پرومئاز که در
پودرهای شوینده بکار میروند.
فرآوردههای دارویی میکروبها
بسیاری از ترکیبات تولید شده توسط میکروارگانیسمها دارای مصارف دارویی بوده و یا در
صنایع دارویی کاربرد دارند برای مثال آنتی بیوتیکها و
هورمونها دارای وسیعترین کاربرد هستند.
آنتی بیوتیکها
فرآوردههای جانبی متابولیسمی یا مشتقات آنها هستند که در مرحله سکون منحنی رشد برخی از باکتریها و قارچها تولید میشوند. برای
استخراج آنتی بیوتیک از محیط کشت باید از روشهای بسیار دقیق استفاده کرد تا آنتی بیوتیک خالص بدست آید. میکروارگانیسمهای مولد آنتی بیوتیکها همگی موازی هستند و تامین شرایط کامل و دقیق سترونی و جلوگیری از هر نوع آلودگی از ضروریات چنین فرآیندهای صنعتی است.
یکی دیگر از مهمترین هورمونهایی هستند که از میکروارگانیسمها بدست میآیند و در تنظیم فرایندهای متابولیسمی دخالت دارند استفاده از میکروارگانیسمها در تهیه برخی از هورمونها ، هزینه تولید آنها را تا حد زیادی کاهش داده است.
مخمرها از جمله مهمترین میکروارگانیسمهای صنعتی و موارد بهره وری از آنها شامل استفاده از خود یاخته مخمر ، ترکیبات یاختهای یا فرآوردههای حاصل از فعالیت آنها در محیط کشت است.
مباحص مرتبط با عنوان