V{maketoc}
__میکروبیولوژی____ علم مطالعه موجودات ریز میکروسکوپی است.
اصطلاح میکروبیولوژی اولین بار توسط ((لویی پاستور)) شیمیدان فرانسوی به کار برده شده وی ضمن مطالعات خود ثابت کرد که تخمیر توسط ((باکتری))ها !و ((مخمر))ها انجام میشود.
اصطلاح ((میکروب)) را اولین بار سدیو درسال 1878 به کاربرد که اکنون کلمه ((میکروارگانیزم)) جایگزین آن شده است .
میکروارگانیزم ها با وجود تشکیلات وساختمان سلولی تقریباََساده اشان دارای همان فعالیتهای اساسی فیزیولوژیکی هستند که در موجودات عالی با ساختمان چند سلولی دیده می شودنظیر مصرف غذا تولید ((ماکروملکولها))ی جدید و ایجاد انرژی .به طور کلی از نظر بیولوژیکی نیز مانند سایر موجودات زنده هستند .میکروارگانیزمها شامل ((پروتوزا))ها ((جلبک))ها ،((قارچ))ها ،باکتریها و ((ویروس))ها هستند.

!نقش میکروارگانیزم ها در ایجاد بیماری
پاستور توجه زیادی به فاسد شدن آبجو و شراب نشان داد و میکروارگانیزمهایی را که موجب فاسد شدن آنها می شدند ،میکروارگانیزمهای مولد بیماری آبجو و شراب نامید.در حقیقت ،او متو جه شده بود که میکروارگانیزمهادر ایجاد بیماری در موجودات عالی دخالت دارند.
از سال 1840 روشها و تکنیکهای جراحی پیشرفت زیادی کرد و در مدت کوتاهی جراحان موفق به انجام اعمال جراحی پیچیده ای شدند که قبل از آن انجام نمی شد.ولی همیشه یک مشکل وجود داشت وآن عفونتهایی بودکه بعد از جراحی موجب
مرگ بیمار می شد .
در سال 1867،((جوزف لیستر))،جراح انگلیسی ثابت کرد که روش او در آغشته کردن نوارهای زخم بندیبه فنل در کاهش عفونتهای بعد از جراحی بسیار مؤثر است .لیستر با مطالعه تجارب پاستور در مورد انتشار باکتریها در فضا و نقش آنها در انجام تخمیر،فضای داخل اتاق جراحی را نیز با فرمل اشباع می کرد و عمل جراحی را در غباری از مواد ضدعفونی کننده انجام می داد.ضمناَ با دقت بسیار زیاد،وسایل جراحی را استریل می کرد. بتدریج روش لیستر در استفاده از مواد ضدعفونی کننده رواج
یافت و معمول شد.

!عوامل ضد میکروبی

مواد دارویی موادی هستند که برای درمان ((بیماری عفونی|بیماریهای عفونی)) یا جلوگیری از وقوع بیماری به کار می روند . این مواد معمولاً از باکتریها و قارچها به دست می آیند و اخیراً برخی از آنها را در کارخانجات می سازند.
از مواد شیمیایی هنگامی می توان برای درمان بیماریهای عفونی استفاده کردکه دارای اثر سمی انتخابی باشند ، یعنی ضمن متوقف کردن رشد یا نابودی عامل مولد بیماری ،به سلول میزبان آسیبی نرساند.علاوه بر سمیت انتخابی ، داروها باید بتوانند به داخل بافتها و سلولهای میزبان نفوذ کننده و تغیری در مکانیزم دفاعی طبیعی میزبان به وجود نیاوند.
!!((آنتی بیوتیک))
به طور کلی ،آنتی بیوتیکهاموادی هستند که توسط میکروارگانیزمها تولید می شوند و مانع رشد بعضی از میکروارگانیزمها می گردند یا آنها را از بین می برند . پ((نماسیلین)) اولین آنتی بیوتیکی بود که در سال 1929 توسط ((فلمنیگ)) کشف شد .
__برای آنکه یک آنتی بیوتیک برای درمان بیماری انسان مفید واقع شود باید دارای خواص زیر باشد:__

#دارای فعالیت ضد میکروبی در بدن باشد.
# واکنشهای مضر یا نامطلوب در بدن بیمار ایجاد نکند . نباید سمی یا همولیتیک باشد و اثرات هیستامین یا واکنشهای آلرژی زا را تولید کند.
#در آب نمک و مایعات بدن محلول باشد.
#در بدن پایدار باشد.
#نباید موجب پیدایش ((موتان))های (جهش های) مقاوم شود.
#((فلور طبیعی ))بدن را از بین نبرد ،زیرا این امر تعادل طبیعی بدن را مختل می سازد.
#باید بتوان آن رابه طور خوراکی یا تزریقی تجویز کرد بدون اینکه به سلولهای بدن آسیبی برساند ، عوامل عفونی را نابود کند.
#باید بتوان غلظت آنتی بیوتیک را در خون به اندازه ای بالا برد که بدون اینکه به سلولهای بدن آسیبی برساند ،عوامل عفونی را نابود کند. برخی از آنتی بیوتیکهای یافت شده ، بعضی از خواص فوق ر دارند اما فقط تعداد کمی از آنها دارای تمام خواص ذکر شده هستند.

!!!پیشگیری با آنتی بیوتیکها

از دارو می توان به عنوان عامل پیشگیری ،در مواد زیر ،استفاده کرد:
#پیشگیری توسط دارو در افرادی که در معرض خطر با باکتری بیماریزای خاصی قرار دارند . در چنین مواردی داروی اختصاصی باید تجویز شود ،مانند جلوگیری از پیدایش عفونت استرپتوکوک گروه در افراد مبتلا به روماتیسم.
#پیشگیری دارویی در افرادی که استعداد بیمارشدن آنها بیش از افراد عادی است.مانند کسانی که بیماریهای قلبی . عفونت دستگاه تنفسی ، عفونتهای اداری عود کننده دارند و همچنین در پیشگیری شیمیایی طی اعمال جراحی و پیشگیری عفونت توسط ((باکتریهای فرصت طلب)).
البته استفاده از آنتی بیوتیک جز در موارد ذکر شده فوق نباید به عنوان پیشگیری استفاده گردد.

!!!مکانیزم اثر آنتی بیوتیکها

آنتی بیوتیکها به روشهای مختلفی به میکروارگانیزمها اثر می گذارند که بر طبق مکانیزم و عمل بیولوژیکی آنها را به صورت زیر طبقه بندی می کنند :
1-آنتی بیوتیکهایی که از سنتز دیواره سلولی جلوگیری می کند. مانند ((پنیسیلین ))،سفالوسپورین ،وانکومایسین و .....
2-آنتی بیوتیکهایی که موجب اختلال در عمل غشای سیتوپلاسمی می شوند ، مانند پلی میکسین،تریکومایسین ،نیاستاتین و ...
3-آنتی بیوتیکهایی که به طور انتخابی از سنتز ((اسیدهای نوکلئیک ))جلوگیری می کند : مانند
الف)سنتز RNA را متوقف می کند مانند کانامایسین ،نئومایسین.
ب) سنتز DNA رامتوقف میکند مانند برونئومایسین ،میتومایسین .
4-آنتی بیوتیکهایی که از سنتز پروتئینها جلوگیری می کنند مانند لینکومایسین ،آمیکاسین ،جنتامایسین.
5-آنتی بیوتیکهایی که از ((فسفوریلاسیون اکسیداتیو ))جلوگیری می کنند مانند والینومایسین.
6-آنتی بیوتیکهایی که از سنتز پورین و یا پیریمیدین جلوگیری می کنند مانند سارکومایسین.
7-آنتی بیوتیکهایی که خواص ضد متابولیکی دارند . مانند برخی از مواد آنتی بیوتیکی که توسط(( استرپتومایسین ))ها و کپکها تولید می شوند.

!منابع
*باکتریولوژی پزشکی دکتر جمیله نوروزی
*میکروبیولوژی محمد مهدی آل محمد
*باکتریولوژی عمومی و آنتی بیوتیکها پروین بیات