به طور کلی محل اتصال دو ((استخوان)) به یکدیگر را __مفصل__ می نامند. شاید به نظر شما مفصل قسمت چندان مهمی از بدن انسان نباشد، ولی اصول علمی بسیار دقیقی در آن رعایت شده است. اگر یک قهرمان وزنه برداری می تواند دویست کیلوگرم وزنه را روی دستش نگه دارد و هشت تکه استخوان مچ دست او از هم جدا نشود، به دلیل ارتباط محکم این استخوانها در سطوح مفصلی است، و اگر فوتبالیستی با سرعت روی پاهای خود می دود و در حین دویدن با پا محکم به توپ ضربه می زند و استخوانهایش از هم جدا نمی شوند، علتش وضعیت عالی مفصلهای پا است. اکنون به شگفتیهای ساختمان مفصل توجه کنید:

مفصلها انواع مختلف دارند، اما به طور کلی می توان آنها را به دو دسته تقسیم کرد:

دسته اول مفصلهایی که حرکت زیاد دارند، یعنی دو استخوان می توانند در محل اتصال تحرک زیادی داشته باشند، مانند: ((مفصل آرنج))، ((مفصل زانو|زانو))،((مفصل مچ|مچ دستها))، و پاها، دسته دوم مفصلهایی که ((جمجمه|استخوانهای جمجمه))، و ((پا)) حرکت بسیار مختصری دارند، مانند مفصلهای بین مهره ها، ساختمان این دو نوع مفصل با یکدیگر فرق دارد که در اینجا، هر کدام را به طور جداگانه شرح می دهیم.

!مفصل متحرک

بین دو استخوان فاصله کمی وجود دارد که آن را ((حفره مفصلی)) می نامند. یک ورقه نازک ((غضروف مفصلی))، سطح مفصلی هر دو استخوان را می پوشاند. یک کپسول از ((بافت همبند)) خیلی سفت، که سطح داخلی آن نرم و لغزان است، مفصل را پوشانده است و رباطهای متعددی در داخل حفره مفصلی بین دو سر استخوان وجود دارد. رباط عبارت است از بافت همبند محکمی که دو استخوان را به هم وصل می کند. رباط و زردپی هر دو از طناب محکمترند. اطراف کپسول مفصلی هم چند رباط قرار گرفته است. کپسول مفصلی و رباطهای درون مفصلی و بیرون مفصلی سبب می شوند که استخوانها محکم به یکدیگر بچسیند و از هم جدا نشوند.
برای آشنایی بیشتر با ساختمان مفصل متحرک، به شکلهای 3 ـ 16 و 3 ـ 17 که مفصل زانو و از روبه رو و پشت نشان می دهد. توجه کنید. در شکل 3 ـ 18 برش عرضی مفصل زانو و سطح مفصلی استخوان درشت نی را می بینید.

مفصل غیر متحرک

در این نوع مفصل دو استخوان، حفره مفصلی وجود ندارد بلکه دو استخوان به وسیله بافت همبند محکم، غضروف، و یا استخوان به هم وصل شده اند. در شکل 3 ـ 19 ساختمان انواع مختلف مفصلهای متحرک و غیر متحرک را می بینید.