!آزمایشگاه طبیعی
((پرتوی کیهانی)) برای فیزیکدانانی که ((ساختمان ماده)) را مطالعه می‌نمایند، یک آزمایشگاه طبیعی استثنایی محسوب می‌شود. ((تابش کیهانی|جریان تشعشع کیهانی)) که در ((جهان)) نفوذ می‌کند، ممکن است حاوی ذراتی با چنان ((انرژی)) باشد که حتی پرقدرت‌ترین ((شتابدهنده ذرات بنیادی|شتابدهنده‌ها)) قادر به ایجاد آن نیستند. ولی این آزمایشگاه دارای دو نقیصه مهمی است. برای پیدا نمودن ذراتی که دارای ویژگیهای نادری می‌باشند، احتمالا باید دهها سال صبر کنیم. ما پیشاپیش نمی‌دانیم که چه موقع ((ذره)) مورد مطالعه دقیقا در همان نقطه‌ای از جهان که دستگاههای ثبت کننده نصب شده‌اند، آشکار می‌گردد. فیزیکدانان با جذب کردن این ذرات بوسیله صفحه‌هایی که با لایه ضخیمی از ((امولسیون هسته‌ای)) که در ((مناطق کوهستانی)) قرار داده می‌شوند، شرایط این برسی را مساعد می‌نمایند.

پرتوهای کیهانی با گذشتن از این صفحات ، از خود اثری برجای می‌گذراند. هنوز نمی‌توان در این باره اظهار نظر قطعی کرد، زیرا این تجربه در دراز مدت انجام نشده و به علاوه حتی قله‌های مرتفع‌ترین کوهها ، فضای خارج محسوب نمی‌شوند. تمام ذرات نمی‌توانند از ((جو زمین)) عبور کنند. امروزه ((دانشمندان)) واقعا می‌توانند ((دستگاه‌های اندازه گیری)) خود ، یعنی ((انواع هواپیما|هواپیماها)) ، بالن‌ها و ((وسایل اکتشافات فضایی|وسایل مختلف اکتشاف فضا)) ، را تا ارتفاعات زیادی بالا ببرند. ولی ((هواپیما)) و ((بالن)) فقط برای برسی کوتاه مدت قابل استفاده هستند و وسایل اکتشاف فضا نیز در همین اواخر مورد استفاده قرار گرفتند. این وسایل ممکن است در مطالعه پرتوهای کیهانی یک انقلاب واقعی را پدید آورند. آنها آزمایشگاهی را در اختیار پژوهشگران قرار داده‌اند که در آن ثبت پرتوهای کیهانی برای میلیونها سال ادامه یافت. این ((آزمایشگاه کره ماه)) است.
!مسیرهای طولانی ماه
((سطح کره ماه)) به واسطه نداشتن ((جو)) ، همواره بوسیله ذرات موجود در پرتوهای کیهانی بمباران می‌شود. صخره‌های ماه اثرات برخوردها را حفظ می‌نمایند. در حال حاضر مطالعه این اثرات ادامه دارد. گزارش‌های اولیه درباره این مسئله ، بسیار جالب است. دانشمندان هندی دی و لال (D.LaD) وان. بهادری ( N.Bhaudri ) پس از آنکه اعمال خاصی را بر روی صخره‌های آورده شده از ماه انجام دادند، مسیرهای طولانی برخی از این ذرات را در ((مواد بلورین ماه|بلورهای ماده ماه)) کشف نمودند. طول یکی از این مسیرها 18 میکرون است. در قیاس با این مورد ، طول ذراتی که در اثر ((شکافت هسته اورانیم)) حاصل می‌گردد. همچنین یک اختر شناس آمریکایی بنام ((بی ـ پرایس)) ( B.Price ) در ضمن مطالعه صخره‌های ماه مسیری را که 50 برابر طولانی‌تر بود، کشف نمود.
!((تک قطبی مغناطیسی|تک قطبی اسرار آمیز دیراک))
((بار الکتریکی|بارهای الکتریکی)) مثبت و منفی می‌توانند مستقل از یکدیگر وجود داشته باشند. در طبیعت ((الکترون)) ، ((پوزیترون)) ، ((پروتون)) و ضد پروتون وجود دارد. در عین حال ، ((بار مغناطیسی|بارهای مغناطیسی)) ، یعنی ((خاصیت مغناطیسی زمین|قطب‌های شمال و جنوب)) ، بستگی جدایی ناپذیری با یکدیگر دارند و بشر هنوز نتوانسته است که تک قطب و با ضد تک قطب را ایجاد کند و یا وجود آنها را تجربه نماید. طبق محاسبات ((دیراک)) ، بار مغناطیسی تک قطب 70 برابر قویتر از ((بار الکتریکی بنیادی|بار الکتریکی الکترون)) است. مفهوم این مطلب آن است که تک قطب می‌تواند حتی در ((میدان مغناطیسی)) بسیار ضعیف انرژی عظیمی کسب کند. بنابراین با به دست آوردن تک قطبی و به کمک وسیله‌ای تقریبا ابتدایی می‌توانیم ((شتابدهنده‌ پیشرفته|شتابدهنده‌های بسیار پرقدرتی)) ایجاد کنیم. به علاوه اگر اثبات وجود تک قطبی امکان‌پذیر باشد، حل مسائل بسیاری در ((منشا پرتوی کیهانی|فرضیه منشا پرتوهای کیهانی)) و به ویژه توضیع انرژی‌های عظیم برخی از ((ذرات کیهانی)) میسر می‌گردد.

دیراک همچنین پیش‌بینی نمود که ((تک قطبی مغناطیسی|تک قطب‌ها)) باید دارای جرم قابل توجهی باشند و بر همکنش آنها با یکدیگر چند هزار برابر شدیدتر از ((بار الکتریکی بنیادی|بارهای الکتریکی بنیادی)) است. بنابراین به دست آوردن تک قطب و ضد تک قطب بسیار دشوار‌تر از ایجاد یک ((ذرات بنیادی|ذره بنیادی)) است، ولی از سوی دیگر احتمال نابودی هر دو آنها بسیار کم است. با توجه به این واقعیت ، تک قطبی‌ها می‌توانند لایه‌های توپخانه‌ای اتم باشند که برای ((بمباران ذرات بنیادی)) مختلف به کار می‌روند. این لایه‌ها می‌توانند برای آنکه انرژی عظیمی به دست آورند و برای آنکه بیشتر مورد استفاده قرار گیرند، ((شتاب)) داده شوند. این تفکرات برای بسیاری از فیزیکدانانی که در پی یافتن تک قطبی هستند، مجذوب کننده است، ولی هنوز پیشرفتی در این زمینه نشده است.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((آزمایشگاه کره ماه))
*((بار الکتریکی بنیادی))
*((بمباران ذرات بنیادی))
*((تابش کیهانی))
*((تک قطبی مغناطیسی))
*((ذرات بنیادی))
*((ذرات کیهانی))
*((سطح کره ماه))
*((ماه))
*((منشا پرتوی کیهانی))
*((مواد بلورین ماه))
*((وسایل اکتشافات فضایی))