محرم نخستین ماه از ((ماههای قمری|ماه‌های دوازده گانه قمری)) و یکی از ((ماههای حرام|ماه‌های حرام)) است که در دوران ((جاهلیت)) و نیز در اسلام، جنگ در آن تحریم شده بود.
شب و روز اول محرم به عنوان اول سال قمری دارای نماز و آداب خاصی است که در کتاب شریف ((مفاتیح الجنان)) بیان شده است.
محرم، ماه حزن و اندوه و عزاداری شیعیان در شهادت ((حضرت امام حسین علیه السلام)) است.
حوادث و وقایع فراوانی در ماه محرم رخ داده است که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌شویم:

((غزوه ذات الرقاع|غزوه ذات الرقاع))، ((امام علی علیه السلام و فتح قلعه خیبر و قتل مرحب|فتح خیبر))، ((مراسم شب عروسی حضرت زهرا علیهاسلام|ازدواج حضرت زهرا))، ورود امیر مؤمنان علی علیه السلام، حادثه خونین ((کربلا)) - ((تاسوعا)) و ((عاشورا)) و شهادت امام حسین علیه السلام و اسارت خاندان امام به ((کوفه|کوفه)) و ((شام «سوریه»|شام)).

همچنین نقل است که به خلافت رسیدن ((عثمان بن عفان|عثمان))، قتل ((امین|محمد امین)) برادر ((مأمون|مأمون عباسی))، ((قتل جعفر برمکی)) و انقراض ((آل برمک)) و دولت برامکه، واقعه ((هلاکو خان|هولاکو)) و ((مستعصم)) و انقراض دولت ((خلفای عباسی|بنی عباس)) در این ماه بوده است.

عروج ((حضرت ادریس علیه السلام|حضرت ادریس)) به آسمان، استجابت دعای ((حضرت زکریا علیه السلام))، عبور ((حضرت موسی علیه السلام)) از دریا و غرق شدن فرعونیان در ((رود نیل|نیل)) و عذاب ((عام الفیل|اصحاب فیل)) نیز در ماه محرم رخ داده است.

منابع:
هدایة الانام الی وقایع الایام، محدث قمی، ص 53؛ مفاتیح الجنان، ص 521