| |
| | | |
- | {picture file=img/daneshnameh_up/9/9e//Fazavazaman.jpg} |
+ | ::{picture file=img/daneshnameh_up/9/9e//Fazavazaman.jpg}:: |
| | | |
| | | |
| | | | | |
| | | |
| | | |
- | این نمودار مسیر حرکت یک شخص در
پیوستار فضا_زمان را نشان می دهد. |
+ | ~~green:این نمودار مسیر حرکت یک شخص در~~
~~green:پیوستار فضا_زمان را نشان میدهد.~~
|
| | | |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | |
|
- | دویست سال قبل از آنکه ((آلبرت انیشتین)) (1955_1879) نظریه های ((نسبیت)) خود را ارایه کند، اسحاق ((نیوتن)) (1727_1643)، ((ریاضیدان)) ((انگلیس|انگلیسی))، اعلام کرده که ((فضا)) کاملا مجزا از ((زمان)) می باشد. اما ر ((ریای)) نسبیت، زمان و سه بعدی فایی _ ((طول))، ((عر))، ((ارتفاع)) با همدیگر، یک چهارچوب چار بعدی به نام پیوستار فضا _ زمان را تشکیل می دهند. |
+ | دویست سال قبل از آنکه ((آلبرت انیشتین)) (1955_1879) ((نظریه نسبیت|نظریههای نسبیت)) خود را ارائه کند، ((اسحاق نیوتن)) (1727_1643) ، ریاضیدان انگلیسی ، اعلام کرده که ((فضا)) کاملاً مجزا از زمان میباشد. اما در ریاضی نسبیت ، زمان و سه بعدی فضایی _ طول ، عرض ، ارتفاع با همدیگر ، یک چهارچوب چهار بعدی به نام پیوستار فضا _ زمان را تشکیل میدهند. !فضا (Space) چیست؟ واژهای است که در زمینههای متعدد و رشتههای گوناگون از قبیل فلسفه ، جامعهشناسی ، معماری و شهرسازی بطور وسیع استفاده میشود. لیکن تثّر کاربر واژه فضا به معنی برداشت یکسان از این مفهوم در تمام زمینههای فوق نیست، بلکه تعریف فضا از دیدگاههای مختلف قابل بررسی ست. مطالعات نشان مدهد با وجود درک مشترکی که به نظر میرسد از این واژه وجود دارد، تقریباً توافق مطلقی در مورد تعریف فضا در مباحث علمی به چشم نمیخورد و این واژه از تعدد معنایی نسبتاً بالایی برخوردار است و تعریف مشخص و جامعی وجود ندارد که در برگیرنده تمامی جنبههای این مفهوم باشد. فضا یک مقوله بسیار عام است. فضا تمام جهان هستی را پر میکند و ما را در تمام طول زندگی احاط کرده است. !زمان زمان ، مفهومی چنان آشنا ، ملموس ، بدیهی ، پیش پا افتاده و عمیق است که نوشتن دربارهاش جسارت زیادی را میطلبد. فهم مفهوم زمان و نقد کردن برداشت رایج از این مفهوم ، اگر به قدر کافی تداوم یابد، به تلاش برای دستیابی به نگاهی تازه و رویکردی کارآمدتر درباره مفاهیمی کلیدی مانند مکان ، تغییر و رخداد منتهی میشود. زمان ، مفهومی چنان حاضر و نافذ است که هر پیشنهاد جدیدی برای جور دیگر دیدن آن به راهبردهایی رفتاری برای دگرگونی در کردار هم میانجامد. این پیشنهادهای نظری و آن توصیههای عملیاتی ، بطور خاص مهمترین جنبههایی هستند که به چالش طلبیدن مفهوم زمان را چنین ترسناک مینمایند. در فیزیک ، زمان با دو روش متفاوت تعریف میشود: />!!روش ترمودینامیکی این وش را برای نخستین با فیزیکدانانی مانند کلوین و سلسیوس که به مفهوم دما و تبادلات گرمایی علاقمند بودند، بنیان نهادند. اما شکل پخته و مروزن آن را در آثار اندیشمندانی مانند بولتزمان میبینیم. تعریف ترمودینامیکی زمان ، بر الگوهایی از رفتار مبتنی است که در سیستمهای ساده دیده میشود. بخش مهمی از سیستمهایی که در پیرامون ما وجود دارند، نظامهایی ساده هستند که از شمار زیادی از عناصر به نسبت ساده تشکیل یافهاند. عناصری که رفتارشان تقریبا تصادفی به نظر میرسد، اما برآیند رفتارهای سطح خردشان بر مبنای قواعدی کلن پش بینی پذیر است. بررسی تحولات انرژیایی این سیستمها ، ستون فقرات علم ترموینمک را تشکیل میدهد. !!روش تاریخ مدارانه این روش زمان را بر مبنای سیستمهای پیچیدهای تعریف میکند که امکان انباشت اطلاعات و تجربیات را در خود دارند. در این سیستمها ، گذر زمان به کاهش یافتن بی نظمی و افزایش نظم منتهی میشود. مثلا وقتی به بدن مجروح یک انسان یا بذر یک گیاه نگاه میکنیم، میبینیم که با مرو زمان مقدار نظم درون این سیستمها زیاد میشود. فرد زخمی بهبود مییابد و بذر به گیاه تبدیل میشود. به این ترتیب به نظر میرسد تعریف تاریخ مدارانه از زمان ، با تعریف ترمودینامیکی آن در تضاد باشد.
چنانکه میدانیم، مهمترین ویگی حاکم بر قواین علوم تجربی مانند فیزی ، اردایی یا تقارن است. تقارن بدان معناست که قوانین یاد شده در تمام شرایط قابل تصور صدق میکنند. این بدان معناست که قوانین مزبور بیانگر ماهیت موضوع پژوهش و شیوه رفتار آن هستند و به شرایط پیرامونیِ آن وابسته نمی باشند.
{img src=img/daneshnameh_up/0/07/EEB_image004.JPG}
|
کل قوانین فیزیک ، نسبت به همه شرایط ناوردا هستند. تنها متغیری که این تقارن را در هم میشکند، زمان است و منشأ این نقض شدن تقارن ، ((قانون دوم ترمودینامیک)) است. محور زمان ، تنها شاخص فیزیکی است که جهت دارد و در مسیر مشخصی جریان مییابد و بسته به این جهت ، رفتار سیستمها دگرگون میشود. مفهوم فیزیکی زمان دو مشکل اساسی دارد:
*تعریف ترمودینامیکی و تاریخ مدار از زمان به ظاهر باهم در تعارض هستند. بنابراین تعریف یگانه و فراگیری از زمان وجود ندارد. گویی زمان در سیستمهای بازِ ساده و پیچیده به دو شکل متفاوت تعریف شود.
*توضیح اینکه چرا زمان به عنوان متغیری عام اینطور یک طرفه عمل میکند و تنها در جهت خاصی جریان دارد، دشوار است. به بیان دیگر ، "پیکان زمان" و حرکت دائمی و ثابتش از گذشته به آینده امری است که نیاز به توضیح و تبیین دارد. تلاشهای زیادی برای آشتی دادن دو تعریف ترمودینامیک و تاریخ مدار از زمان صورت گرفته است. !مباحث مرتبط با عنوان *((زمان)) *((فضا)) *((علم فضا)) *((نسبیت)) *((نسبیت عام)) |