منو
 صفحه های تصادفی
ترموشیمی
خون خواهی از قاتلان حضرت
مدار مبدل دسیمال به BCD
اهانت سندی به جسد امام موسی کاظم علیه السلام
کاربرد پزشکی لیزر
انتظار فرج
اثر گرمخانه‌ای جو ناهید
تمرینات دروازه بان
ابوبکر صاعدی علی بن حسن
نمونة آرمانی«وبر»
 کاربر Online
670 کاربر online
تاریخچه ی: عدسی

در حال مقایسه نگارشها

نگارش واقعی نگارش:2

مقدمه

عدسیها همانند آینه‌ها دارای تصاویر حقیقی و مجازی هستند، این تصاویر از پرتو های همگرا شونده و واگرا شونده بازتابی ایجاد می‌شود. بر خلاف آینه‌ها در عدسیها عبور نور نیز مطرح است و تصاویر ممکن است در پشت و جلوی عدسی شکل گیرد. عدسیهایی که ضخامت قسمتهای کناریش بزرگتر باشد، پرتو های موازی را همگرا می‌کند و عدسی محدب نام دارد، که دارای فاصله کانونی مثبت می‌باشد. بر خلاف آینه‌ها دارای دو کانون در فضاهای جلو و پشت عدسی می‌باشند ، عدسیهایی که ضخامت قسمت محوری آنها کمتر از ضخامت قسمت کناری باشد، پرتوهای موازی را از هم باز می‌کنند و دارای فاصله کانونی منفی هستند و عدسی مقعر نام دارند، که اینها نیز دارای دو کانونی در فضای جسم و تصویر هستند.



img/daneshnameh_up/e/e8/lens-convex.JPG

انواع عدسی

عدسی محدب (کوژ)

عدسیهایی که نور را همگرا می‌کنند و جهت تصویر سازی حقیقی و نیز همگرا نمودن پرتوهای تابشی از نقاط دور مانند پرتوهای ستارگان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عدسی مقعر (کاو)

این عدسیها نور را واگرا می کنند و جهت واگرا نمودن نورها و اصلاح برخی سیستمها که نیاز به واگرایی نور را دارد از جمله چشم مورد استفاده واقع می‌شوند.

قواعد نحوه رسم پرتو در عدسیها

اکثر قواعد همانند آینه‌هاست و در حالت کلی عمده‌ترین آنها که پرتو های خاصی را شامل می‌شود عبارتند از:


  1. پرتوی موازی با محور نوری بعد از برخورد به عدسی و عبور از آن ، از نقطه کانون می‌گذرد که فاصله آن از رأس عدسی f است.



img/daneshnameh_up/4/47/lens-concave.JPG




  1. پرتوهای عبوری از کانون عدسی بعد از شکست در آن به موازات محور نوری خواهد بود.

  2. پرتو نوری عبوری از رأس عدسی بدون شکست از آن رد می‌شود.

  3. همواره شیئی نوری در سمت چپ عدسی قرار داده می‌شود و نور از چپ به راست بر عدسی می‌تابد و در عدسیها بر عکس آینه‌ها ردیابی پرتویی (ترسیم پرتو) برای نور عبوری (شکستی) صورت می‌گیرد.

  4. فضای سمت چپ عدسی فضای جسم و فضای سمت راست عدسی فضای تصویر می‌باشد که جسم موجود در سمت چپ (فضای جسم) را جسم حقیقی و جسم موجود در سمت راست (فضای تصویر) را جسم مجازی گویند. که وجود خارجی ندارد و نیز تصویر در فضای تصویر حقیقی و تصویر در فضای جسم مجازی می‌باشد.



img/daneshnameh_up/6/6d/Adasi2.jpg

عدسیهای مرکب

  1. عدسی کوژ - تخت: آنچنان عدسی است که یک طرف آن کوژ و یک طرف آن تخت می‌باشد.
  2. عدسی دو کوژ: آنچنان عدسی است که هر دو طرف آن کوژ می‌باشد.
  3. عدسی هلالی (محدب): آنچنان عدسی است که یک یک طرف آن کوژ و طرف دیگرش کاو باشد.
  4. عدسی تخت - کاو: آنچنان عدسی است که یک طرف آن کاو و طرف دیگرش تخت باشد.
  5. عدسی دو کاو: آنچنان عدسی است که هر دو طرف آن کاو باشد.
  6. عدسی هلالی (مقعر): آنچنان عدسی است که یک طرف آن کوژ و طرف دیگرش کاو باشد.

    عدسیهای هلالی دو نوعند، یکی آن است که کناره هایش نازک و مرکزش ضخیم است و دیگری دارای کناره‌های ضخیم و مرکز نازکی می‌باشد، یعنی اولی خاصیت همگرایی و دومی خاصیت واگرایی نور را دارد.

دستگاههای نوری شامل عدسیها

اکثر دستگاههای نوری شامل دو نوع عدسی می‌باشند که یکی را که نور اول بر آن می‌تابد و در ورودی دستگاه کار گذاشته می‌شود عدسی شیئی و دومی را که در خروجی دستگاه قرار دارد و نور از آن خارج می‌شود عدسی چشمی گویند. از جمله از این دستگاهها میکروسکوپ نوری - زیر دریایی - میکروسکوپ پلاریزان - دوربینهای دو چشمی - دوربینها - انواع عینکها و ... را می‌توان نام برد.

عیوب عدسیها

عدسیها به لحاظ داشتن ضخامت زیاد و ناخالصیها دارای ابیراهیهایی هستند که در سیستم اعوجاج ایجاد می‌کنند و وضوح تصویر حاصل از دستگاه نوری را به هم می‌زنند. از جمله از این ابیراهیها عبارتند از:


  1. ابیراهی رنگی: علاوه از بهم زدن وضوح و کیفیت تصویر رنگ آنرا هم بهم می زند و تا حدی آن را از حالت طبیعی خارج می کند که اینها هم به دو دسته ابیراهی رنگی طولی و عرضی تقسیم می‌شوند.

  2. ابیراهی اعوجاج: تصویر هندسه واقعی خود را پیدا نمی‌کند و قسمتهای مختلف عدسی که دارای ضخامتهای متفاوتی است، در میزان انحراف پرتوهای تابشی به یک مقدار عمل نمی‌کند و انحراف یکنواخت نبوده و تصویراز وضوح می‌افتد، که این ابیراهی نیز به دو دسته اعوجاج بشکه‌ای و اعوجاج بالشی تقسیم می‌شود.

برخی ابیراهیهای دیگری مانند ابیراهی کروی که انحراف پرتو از کانون عدسی را سبب می‌شود، وجود دارند که بوسیله ساخت عدسیهای مرکب با هندسه ویژه این ابیراهیها اصلاح می‌شوند.

عدسیهای غیر کروی

برخی دستگاههای اپتیکی به لحاظ محدودیت در طراحی و سایر محدودیتها و ماهیت دستگاه عدسیهای غیر کروی را لازم دارند که جهت ایفای نقش در ْآن سیستمها ساخته شده اند.

مشخصات تصویر در عدسی




img/daneshnameh_up/d/d2/adas.jpg




بسته به اینکه جسم در چه فاصله‌ای از عدسی قرار گیرد دارای تصویری حقیقی یا مجازی ، مستقیم یا وارون ، راست یا برگردان ، کوچکتر از جسم یا بزرگتر از آن و ... خواهد بود. رابطه حاکم بر فواصل جسم و تصویر عدسی نازک و فاصله کانونی آن بصورت زیر است:


(f = 1/(1/p + 1/q

که برای عدسی خیلی نازک (f = R/2) است، که در آن R شعاع کره دیوپتر عدسی و p فاصله جسم از رأس و q فاصله تصویر از رأس عدسی می‌باشد. برای یک عدسی ضخیم:


(f = 1/(n - 1)(1/R1 - 1/R2

که R1 شعاع دیو پتر داخلی و کوچک و R2 شعاع دیو پتر خارجی (بزرگ) و n ضریب شکست شیشه عدسی می‌باشد. این رابطه در طراحی و ساخت عینکهای طبی بکار برده می‌شود، طوریکه به توسط این رابطه چشم پزشکان نمره چشم را مشخص می‌نمایند. یعنی با داشتن n معلوم و فاصله کانونی مورد نیاز برای چشم بیمار شعاع های داخلی و خارجی عدسی را متناسب با فاصله کانونی مناسب انتخاب می‌کنند تا اصلاح چشم به توسط عینک مربوطه صورت گیرد، رابطه اخیر به فرمول عینک سازان معروف است.

مباحث مرتبط با عنواتن






تصاویر عدسی:


عدسی ها همانند آینه ها دارای تصاویر حقیقی و مجازی هستند این تصاویر از پرتو های همگرا شونده و واگرا شونده بازتابی ایجاد می شود. بر خلاف آینه ها در عدسی ها عبور نور نیز مطرح است و تصاویر ممکن است در پشت و جلوی عدسی شکل گیرد.

عدسی هایی که ضخامت قسمت های کناریش بزرگتر باشد، پرتو های موازی را همگرا می کند و عدسی محدب نام دارد. که دارای فاصله کانونی مثبت می باشد.

بر خلاف آینه ها دارای دو کانون در فضاهای جلو و پشت عدسی می باشند ، عدسی هایی که ضخامت قسمت محوری آنها کمتر از ضخامت قسمت کناری باشد ، پرتو های موازی را از هم باز می کنند و دارای فاصله کانونی منفی هستند و عدسی مقعر نام دارند. که اینها نیز دارای دو کانونی در فضای جسم و تصویر هستند.

انواع عدسی:


محدب (همگراکننده) - مقعر(واگراکننده)


  • عدسی محدب (کوژ):
    عدسی هایی که نور را همگرا می کنندو جهت تصویر سازی حقیقی و نیز همگرا نمودن پرتو های تابشی از نقاط دور مانند پرتو های ستارگان مورد استفاده قرار می گیرند.

  • عدسی مقعر (کاو): این عدسی ها نور را واگرا می کنند و جهت واگرا نمودن نور ها و اصلاح برخی سیستم ها که نیاز به واگرایی نور را دارد از جمله چشم مورد استفاده واقع می شوند.

قواعد نحوه رسم پرتو در عدسی ها :


اکثر قواعد همانند آینه هاست و در حالت کلی عمده ترین آنها که پرتو های خاصی را شامل می شود عبارتند از :


  1. پرتوی موازی با محور نوری بعد از برخورد به عدسی و عبور از آن ، از نقطه کانون می گذرد که فاصله آن از رأس عدسی f است.

  2. پرتوهای عبوری از کانون عدسی بعد از شکست در آن به موازات محور نوری خواهد بود.

  3. پرتو نوری عبوری از رأس عدسی بدون شکست ا ز آن رد می شود.

  4. همواره شیئی نوری در سمت چپ عدسی قرار داده می شود و نور از چپ به راست بر عدسی می تابد و در عدسی ها بر عکس آینه ها ردیابی پرتویی «ترسیم پرتو) برای نور عبوری(شکستی) صورت می گیرد.

  5. فضای سمت چپ عدسی فضای جسم و فضای سمت راست عدسی فضای تصویر می باشد که جسم موجود در سمت چپ «فضای جسم ) را جسم حقیقی و جسم موجود در سمت راست «فضای تصویر) را جسم مجازی گویند. که وجود خارجی ندارد و نیز تصویر در فضای تصویر حقیقی و تصویر در فضای جسم مجازی می باشد.

عدسی های مرکب:


  1. عدسی کوژ-تخت:آنچنان عدسی است که یک طرف آن کوژ و یک طرف آن تخت میباشد.

  2. عدسی دو کوژ:آنچنان عدسی است که هر دو طرف آن کوژ می باشد.

  3. عدسی هلالی(محدب):آنچنان عدسی است که یک یک طرف آن کوژ و طرف دیگرش کاو باشد.

  4. عدسی تخت- کاو: آنچنان عدسی است که یک طرف آن کاو و طرف دیگرش تخت باشد.

  5. عدسی دو کاو: آنچنان عدسی است که هر دو طرف آن کاو باشد.

  6. عدسی هلالی (مقعر):آنچنان عدسی است که یک طرف آن کوژ و طرف دیگرش کاو باشد.

عدسی های هلالی دونوع اند;یکی آن است که کناره هایش نازک و مرکزش ضخیم است و دیگری دارای کناره های ضخیم و مرکز نازکی می باشد یعنی اولی خاصیت همگرایی و دومی خاصیت واگرایی نور را دارد.

دستگاه های نوری شامل عدسی ها:


اکثر دستگاه های نوری شامل دو نوع عدسی می باشند که یکی را که نور اول بر آن می تابد و در ورودی دستگاه کار گذاشته می شود عدسی شیئی و دومی را که در خروجی دستگاه قرار دارد و نور از آن خارج می شود عدسی چشمی گویند.

از جمله از این دستگاه ها میکروسکوپ نوری- زیر دریایی-میکروسکوپ پلاریزان- دوربین های دو چشمی- دوربین ها- انواع عینک ها و...را می توان نام برد.

عیوب عدسی ها:


عدسی ها به لحاظ داشتن ضخامت زیاد و ناخالصی ها دارای ابیراهی هایی هستند که در سیستم اعوجاج ایجاد می کنند و وضوح تصویر حاصل از دستگاه نوری را به هم می زنند از جمله از این ابیراهی ها عبارتند از:


  1. ابیراهی رنگی:
    علاوه از بهم زدن وضوح و کیفیت تصویر رنگ آنرا هم بهم می زند و تا حدی آن را از حالت طبیعی خارج می کند که اینها هم به دو دسته ابیراهی رنگی طولی و عرضی تقسیم می شوند.

  2. ابیراهی اعوجاج:
    تصویر هندسه واقعی خود را پیدا نمی کند و قسمت های مختلف عدسی که دارای ضخامت های متفاوتی است در میزان انحراف پرتو های تابشی به یک مقدار عمل نمی کند و انحراف یکنواخت نبوده و تصویراز وضوح می افتد که این ابیراهی نیز به دو دسته اعوجاج بشکه ای و اعوجاج بالشی تقسیم می شود.

برخی ابیراهی های دیگری مانند ابیراهی کروی که انحراف پرتو از کانون عدسی را سبب می شود، وجود دارند که بوسیله ساخت عدسی های مرکب با هندسه ویژه این ابیراهی ها اصلاح می شوند.

عدسی های غیر کروی:


برخی دستگاه های اپتیکی به لحاظ محدودیت در طراحی و سایر محدودیت ها وماهیت دستگاه عدسی های غیر کروی را لازم دارند که جهت ایفای نقش در ْآن سیستم ها ساخته شده اند.

مشخصات تصویر در عدسی:


بسته به اینکه جسم در چه فاصله ای از عدسی قرار گیرد دارای تصویری حقیقی یا مجازی،مستقیم یا وارون، راست یا برگردان، کوچکتر از جسم یا بزرگتر از آن و... خواهد بود.

رابطه حاکم بر فواصل جسم و تصویر عدسی نازک و فاصله کانونی آن بصورت زیر است: (f=1/(1/p+1/q) که برای عدسی خیلی نازک (f=R/2) است که در آن Rشعاع کره دیو پتر عدسی و pفاصله جسم از رأس و qفاصله تصویر از رأس عدسی می باشد.

برای یک عدسی ضخیم «f=1/«n-1)(1/R1-1/R2 که R1 شعاع دیو پتر داخلی و کوچک و R2 شعاع دیو پتر خارجی (بزرگ)و n ضریب شکست شیشه عدسی می باشد این رابطه در طراحی و ساخت عینک های طبی بکار برده می شود طوریکه به توسط این رابطه چشم پزشکان نمره چشم را مشخص می نمایند یعنی با داشتن n معلوم و فاصله کانونی مورد نیاز برای چشم بیمار شعاع های داخلی و خارجی عدسی را متناسب با فاصله کانونی مناسب انتخاب می کنند تا اصلاح چشم به توسط عینک مربوطه صورت گیرد رابطه اخیر به فرمول عینک سازان معروف است.

مباحث مرتبط با عدسی ها:




تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 دوشنبه 26 تیر 1385 [13:17 ]   5   مجید آقاپور      جاری 
 یکشنبه 29 آبان 1384 [08:36 ]   4   مجید آقاپور      v  c  d  s 
 سه شنبه 01 دی 1383 [06:44 ]   3   حسین خادم      v  c  d  s 
 شنبه 28 آذر 1383 [11:23 ]   2   نفیسه ناجی      v  c  d  s 
 یکشنبه 15 شهریور 1383 [04:18 ]   1   حسین خادم      v  c  d  s 


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..