تاریخچه ی:
عبدالله بن عباس
تفاوت با نگارش: 4
- | عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب، پسر عموی رسول خدا، محدث، مفسر، فقیه و مورخ صدر اسلام و از اصحاب پیامبر و ((حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام| امام علی علیه السلام)) بود. او سه سال قبل از هجرت در ((شعب ابوطالب)) متولد شد. پدرش ((عباس بن عبدالمطلب|عباس)) عموی رسول خدا و مادرش ((ام فضل - لبابه|ام فضل )) بودند. رسول خدا برای او چنین دعا کرد:« __اللهم فقهّه فی الدین و علّمه التأویل__» (خدایا او را علم دین بیاموز و بر ((تأویل)) کتاب (قرآن) آگاه ساز.) وی به هنگام رحلت پیامبر، سیزده ساله و بنا به روایتی پانزده ساله بود. با این وصف هوشی سرشار و حافظهای قوی داشته که احادیث فراوانی از رسول خدا نقل کرده است. |
+ | عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب، پسر عموی رسول خدا، محدث، مفسر، فقیه و مورخ صدر اسلام و از اصحاب پیامبر و ((حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام| امام علی علیه السلام)) بود. او سه سال قبل از هجرت در ((شعب ابوطالب)) متولد شد. پدرش ((عباس بن عبدالمطلب|عباس)) عموی رسول خدا و مادرش ((ام فضل (لبابه)|ام فضل )) بودند. رسول خدا برای او چنین دعا کرد:« __اللهم فقهّه فی الدین و علّمه التأویل__» (خدایا! او را علم دین بیاموز و بر ((تأویل)) کتاب (قرآن) آگاه ساز.) به هنگام رحلت پیامبر، سیزده ساله و بنا به روایتی پانزده ساله بود. با این وصف هوشی سرشار و حافظهای قوی داشته که احادیث فراوانی از رسول خدا نقل کرده است. |
| عبدالله از کودکی در محضر امام علی علیه السلام تحت تعلیم و ارشاد بود و ((تفسیر)) قرآن و فقه و ((حکمت)) را از آن امام آموخت. | | عبدالله از کودکی در محضر امام علی علیه السلام تحت تعلیم و ارشاد بود و ((تفسیر)) قرآن و فقه و ((حکمت)) را از آن امام آموخت. |
- | ابن عباس در زمان خلافت امام علی علیه السلام در سمت سردار سپاه، استاندار و سفیر امام ایفای وظیفه کرد. او در جنگهای ((جنگ جمل|جمل ))، ((جنگ صفین|صفین ))، ((گزارشی از جنگ نهروان|نهروان )) با ((ناکثین - قاسطین - مارقین|ناکثین، قاسطین و مارقین)) جنگید. در نبرد صفین فرمانده جناح چپ سپاه بود که جمعی از از مشاهیر اسلام و صحابه همچون ((حضرت امام حسین علیه السلام|حسین علیه السلام))، ((محمد بن حنفیه))، پسران عباس، پسران ((جعفر بن ابیطالب|جعفر)) و. . . در آن جناح میجنگیدند. وی بعد از ((عثمان بن حنیف|عثمان بن حنیف )) و پس از نبرد جمل، به استانداری ((بصره)) و ((خوزستان)) و ... منصوب گردید. او ((ابوالاسود دئلی )) شاعر و ((زیاد بن ابیه|زیاد بن ابیه )) را در بصره به نیابت گماشت که اولی عهده دار امامت در نماز و دومی مأمور جمعآوری ((خراج)) بود؛ خود او نیز غالباً در خدمت امام علی علیه السلام ب سر می برد. |
+ | ابن عباس در زمان خلافت امام علی علیه السلام در سمت سردار سپاه، استاندار و سفیر امام ایفای وظیفه کرد. در جنگهای ((جنگ جمل|جمل ))، ((جنگ صفین|صفین ))، ((گزارشی از جنگ نهروان|نهروان )) با ((ناکثین - قاسطین - مارقین|ناکثین، قاسطین و مارقین)) جنگید. در نبرد صفین فرمانده جناح چپ سپاه بود که جمعی از مشاهیر اسلام و صحابه همچون ((حضرت امام حسین علیه السلام|حسین علیه السلام))، ((محمد بن حنفیه))، پسران عباس، پسران ((جعفر بن ابیطالب|جعفر)) و ... در آن جناح میجنگیدند. وی بعد از ((عثمان بن حنیف|عثمان بن حنیف )) و پس از نبرد جمل، به استانداری ((بصره)) و ((خوزستان)) و ... منصوب گردید. ((ابوالاسود دئلی )) شاعر و ((زیاد بن ابیه|زیاد بن ابیه )) را در بصره به نیابت گماشت که اولی عهده دار امامت در نماز و دومی مأمور جمعآوری ((خراج)) بود؛ خود او نیز غالباً در خدمت امام علی علیه السلام بد. |
| در جنگ صفین، وقتی ((اشعث بن قیس|اشعث بن قیس کندی )) و عراقیان حضرت علی علیه السلام را ناگزیر به قبول ((جنگ صفین و ماجرای حکمیت|حکمیت )) کردند، امام علی، عبدالله بن عباس را نماینده تام الاختیار خود معرفی کرد؛ ولی به اصرار منافقان و یاغیان، ((ابو موسی اشعری|ابو موسی اشعری )) به این سمت برگزیده شد. | | در جنگ صفین، وقتی ((اشعث بن قیس|اشعث بن قیس کندی )) و عراقیان حضرت علی علیه السلام را ناگزیر به قبول ((جنگ صفین و ماجرای حکمیت|حکمیت )) کردند، امام علی، عبدالله بن عباس را نماینده تام الاختیار خود معرفی کرد؛ ولی به اصرار منافقان و یاغیان، ((ابو موسی اشعری|ابو موسی اشعری )) به این سمت برگزیده شد. |
| بعد از شهادت امام علی، ابن عباس در خدمت ((حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام|امام حسن علیه السلام)) بود و در مجلس ((صلح امام حسن علیه السلام|صلح او با معاویه)) حضور داشت. وی پس از ردّ درخواست معاویه جهت همکاری با او، در مکه مقیم شد و به تدریس و ارشاد پرداخت. | | بعد از شهادت امام علی، ابن عباس در خدمت ((حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام|امام حسن علیه السلام)) بود و در مجلس ((صلح امام حسن علیه السلام|صلح او با معاویه)) حضور داشت. وی پس از ردّ درخواست معاویه جهت همکاری با او، در مکه مقیم شد و به تدریس و ارشاد پرداخت. |
- | ابن عباس به هنگام حرکت ((حضرت امام حسین علیه السلام)) به عراق در مکه بود. او دو بار با امام ملاقات نمود و وی را از سفر به عراق بر حذر داشت ولی امام حسین علیه السلام فرمود:«ای پسر عمو، می دانم که تو ناصح و مشفق من،لیکن اسباب سفر آماده کردهام و تصمیم به حرکت دارم.» بعد از شهادت امام حسین، ((عبدالله بن زبیر|عبدالله بن زبیر )) در حجاز به قدرت رسید و دعوی خلافت کرد ولی مرجعیت ابن عباس در مکه، مقام او را تحت الشعاع قرار داد. از این رو عبدالله بن زبیر بر او حسد برد و او را به ((طائف)) تبعید کرد. عبدالله به طائف منتقل شد و با اینکه نابینا شده بود تا آخر عمر در آن شهر دست از ارشاد و تعلیم خلق نکشید. |
+ | ابن عباس به هنگام حرکت ((حضرت امام حسین علیه السلام)) به عراق در مکه بود. او دو بار با امام ملاقات نمود و وی را از سفر به عراق بر حذر داشت؛ ولی امام حسین علیه السلام فرمود: « پسرعمو، میدانم که تو ناصح و مشفق من؛ لیکن اسباب سفر آماده کردهام و تصمیم به حرکت دارم.» بعد از شهادت امام حسین، ((عبدالله بن زبیر|عبدالله بن زبیر )) در حجاز به قدرت رسید و دعوی خلافت کرد؛ ولی مرجعیت ابن عباس در مکه، مقام او را تحت الشعاع قرار داد. از این رو عبدالله بن زبیر بر او حسد برد و او را به ((طائف)) تبعید کرد. عبدالله به طائف منتقل شد و با این که نابینا شده بود تا آخر عمر در آن شهر دست از ارشاد و تعلیم خلق نکشید. |
- | عطاء بن دینار روایت می کند که عبدالله بن عباس در طائف بیمار بود. جمعی از بزرگان شهر به دیدار و رفتند و از اختلاف امّت در خلافت شکایت نمودند. عبدالله نفس بلندی کشید و گفت: از پیغمبر خدا شنیدم که فرمود:«علی همراه با حق است و حق همراه علی است. او بعد از من، امام و خلیفه من است. هر کس به او تمسک نمید، رستگار می شود و هر کس از امر و تخلف نماید دچار گمراهی میگردد.» او پس از این سخن به سختی گریست، دستها را به آسمان بلند کرد و گفت: « __اللهم انی اتقرب الیک بمحمد و آل محمد، انی اتقرب الیک بولایة الشیخ علی بن ابی طالب__»؛ این دعا را آن قدر تکرار نمود تا بر زمین افتاد... و وفات یافت. |
+ | عطاء بن دینار روایت میکند که عبدالله بن عباس در طائف بیمار بود. جمعی از بزرگان شهر به دیدار رفتند و از اختلاف امّت در خلافت شکایت نمودند. عبدالله نفس بلندی کشید و گفت: از پیغمبر خدا شنیدم که فرمود: «علی همراه حق است و حق همراه علی است. او بعد از من، امام و خلیفه من است. هر کس به او تمسک وید، رستگار میشود و هر کس از امر تخلف نماید دچار گمراهی میگردد.» پس از این سخن به سختی گریست، دستها را به آسمان بلند کرد و گفت: « __اللهم انی اتقرب الیک بمحمد و آل محمد، انی اتقرب الیک بولایة الشیخ علی بن ابی طالب__»؛ این دعا را آن قدر تکرار نمود تا بر زمین افتاد... و وفات یافت. |
| ابن عباس در 71 یا 72 سالگی در طائف در گذشت و در همان جا به خاک سپرده شد. | | ابن عباس در 71 یا 72 سالگی در طائف در گذشت و در همان جا به خاک سپرده شد. |
- | عبدالله بن عباس فردی شیعی و پاک اعتقاد بود و آرای فقهی او نیز از فقه ((شیعه)) جدا نبود. او در مدح امام علی علیه السلام شعری سروده است: |
+ | عبدالله بن عباس فردی شیعی و پاکاعتقاد بود و آرای فقهی او نیز از فقه ((شیعه)) جدا نبود. او در مدح امام علی علیه السلام شعری سروده است: |
| __وصّی رسول الله من دون اهله ******* و فارسه ان قیل هل من منازل__ | | __وصّی رسول الله من دون اهله ******* و فارسه ان قیل هل من منازل__ |
| __فدونـکه ان کنت تبغی مهاجـرا ******* اشم کنصل السیف عبر حلاحل __ | | __فدونـکه ان کنت تبغی مهاجـرا ******* اشم کنصل السیف عبر حلاحل __ |
- | ترجمه: علی وصی رسول الله در خانواده او، و در آن هنگام که دشمن هل من مبارز می گ سپاهی پیامبر بود؛ پس دامن او را از دست مده، اگر مهاجری والا مقام می جویی که چون تیغه شمشیر قاطع و سروری دلاور است. |
+ | ترجمه: علی وصی رسول الله در خانواده او و در آن هنگام که دشمن هل من مبارز میطید سپاهی پیامبر بود؛ پس دامن او را از دست مده، اگر مهاجری والا مقام میجویی که چون تیغه شمشیر قاطع و سروری دلاور است. |
| در برخی از متون دینی روایاتی نقل شده که ابن عباس در هنگام امارت بصره، اموالی را از بیت المال ربود و به حجاز برد و مورد سرزنش امیر المؤمنین علیه السلام قرار گرفت. | | در برخی از متون دینی روایاتی نقل شده که ابن عباس در هنگام امارت بصره، اموالی را از بیت المال ربود و به حجاز برد و مورد سرزنش امیر المؤمنین علیه السلام قرار گرفت. |
- | با توجه به بلندی مقام عبدالله بن عباس نزد علی علیه السلام و حضور او در نبردهای جمل، صفین و نهروان، و نیز ملازمت او با حسین علیه السلام، و نقل روایات فراوانی در مناقب و فضایل امام علی، علمای بزرگ شیعه همچون ((سید مرتضی ))، ((سید ابن طاوس ))، ((علامه حلّی ))، ((شهید ثانی ))، علامه شوشتری و خویی، این گونه روایات را ضعیف و مردود دانسته اند. |
+ | با توجه به بلندی مقام عبدالله بن عباس نزد علی علیه السلام و حضور او در نبردهای جمل، صفین و نهروان، و نیز ملازمت او با حسین علیه السلام و نقل روایات فراوانی در مناقب و فضایل امام علی، علمای بزرگ شیعه همچون ((سید مرتضی ))، ((سید ابن طاوس ))، ((علامه حلّی ))، ((شهید ثانی ))، علامه شوشتری و خویی، این گونه روایات را ضعیف و مردود دانستهاند. |
| منابع : | | منابع : |
| اعیان الشیعه، ج 8، ص 55، | | اعیان الشیعه، ج 8، ص 55، |
| قاموس الرجال، ج 6، ص 418، | | قاموس الرجال، ج 6، ص 418، |
| الاستیعاب، ج 2، ص 350، | | الاستیعاب، ج 2، ص 350، |
| الاصابه، ج 2، ص 330، | | الاصابه، ج 2، ص 330، |
| معجم رجال الحدیث، ج 10، ص 229، | | معجم رجال الحدیث، ج 10، ص 229، |
| اسد الغابه، ج 3، ص 290، | | اسد الغابه، ج 3، ص 290، |