تاریخچه ی:
صله رحم
تفاوت با نگارش: 1
| - |
یکی از دستورات موکد ((دین مبین اسلام ))، «صه رحِم» است که یکی از مهم ترین آداب اجتماعی است که با کل گیری صحیح آن، ریشه بسیاری از کمبودها و نیازها کید می ود.
>
>صله به معنای وصل است، کای ا احسان و اظهار عطوفت و رفق و رعایت حال.
>
>رحِم به معنی جایگاه اولاد و کنایه ادر ا باری صله رحم یعنی رسیدگی و احسان به افرادی که با انسان، یک مادرِ مشترک داشته باشند؛ مانند عمو،عمّه، دایی، خاله و فرزندان آنها.
>
البته مادر مشترک به معنای مادری است که زود به ذهن برسد و در عُرف آنها را فرزندان آن مادر بدانند والّا مادر مشترک بسیار دور، چه بسا قبیله ای را شامل گردد.
>صله رحم از دستورات عام و پرمنفعت اسلام است و کینه های خانوادگی را از بین میبرد و در رواات اسلامی به آن تأکید فراوان شده است.
1- ((امام صادق علیه السلام ))فرمود: « صله رحم کن ولو ه شربتی از آب و بهترین صله رحم بازداشت ویش است از اذیّت آنها.»
2- ((امیرالمؤمنین|امیرالمؤمنین علیه السلام ))فرمود: « رحام خود را صه کنید ولو به سلام.»
3- ((حضرت امام حسین علیه السلام|امام ی علیه السلام)) فرمود: « هر کس میخواهد اجلش تأخیر بیفتد و روزیش زیاد گردد، پس صله رحم کن.»
4- ((حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله|رسول خدا صلی الله علیه وآله سلم ))فرمود: « مردی صله رحم مین و فقط از عمرش ه سال مانده، خداوند آنرا سی سال میکند مردی قطع رحم میکند و از عمرش سی سال مانده خداوند آن ا ه سال میکن، بحمدالله مایشاء و یثبت وعنده ام الکتاب (سوره رعد آیه 39) (خداون هر چه را که بخواه محو میکند و هر چه را بخواهد، ثابت میگرداند و در نزد اوست حقیقت کتاب. )
5- رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم فرمود: « نیکی به پدر ومادر و صله رحم حساب را سان میگردان.» پس این آیه را خواندند: « و آنانکه صله میکنن آنچه را که اوند ام به صله آنها کرده و از پرورگارشان میرسند و از بدی حساب بیمناکند.» (رعد-21).
6- حضرت فرمودند: « ای میسّر! من گمان میکنم تو زیاد به اقوامت رسیدگی میکنی.» |
+ | یکی از دستورات موکد ((دین مبین اسلام)) یکی از مهم ترین آداب اجتماعی «صله رحِم» است که با مل صحیح به آن، ریشه بسیاری از کمبودها و نیازها بی می‌ود.
صله به معنای وصل است، در اصطا به احسان و اظهار عطوفت و رعایت حال دیگران گفته میشود.
رحِم به معنی جایگاه اولاد ا در الح ب مار گفه می‌شد. و صله رحم یعنی رسیدگی و احسان به افرادی که با انسان، مادرِ مشترک داشته باشند؛ مانند عمو، عمّه، دایی، خاله و فرزندان آنها.
صله رحم از دستورات عام و پرمنفعت اسلام است و کنیه های خانوادگی را از بین میبرد:
((حرت اما عفر اد علیه السلام|امام د علیه السلام)) فرمود:«صله رحم کن حتی اگر ا دادن یک یوان آ ه ندیکان باد. بهترین صله رحم بادان خوی ا ا آزار نها.» |
| - | میّر گفت: « بله فدای م! من وی ا ودم در زار کر مکرد و دو رهم م یگم یک ر ا ب مه م میاد یک درمش ا له م. » |
+ | ((ضرت امیمؤمنی لی عی سلا)) فمود:«صله رحم کنید ی اگر ه سلامکرد باشد.»
((ضرت امام ین عیه لام|مام حسین ی لا)) فمد:«هر ک مواهد اجش ب تأخیر بیفتد و رزی‌اش یاد صله حم کند.» |
| - | حضرت فرمود: « ه خدا سم ال و دو ار را ی ولی هر بار خیر اتا.» |
+ | ((حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله|رسول خدا صلی الله علیه وآله سلم)) فرمود:«مردی فق از عمرش سه سال مانده ولی صله رحم میکند و خداند سی سال به عمرش اافه میکند؛ و مردی از عمرش سی سال منده اما قطع رحم میکند و خداوند ه سال او را زده نگه می دارد. __بحمدالله میاء و یبت وعنده ام الکتاب __ (سوره رعد آیه 39) (خداوند هر چه را که بخواهد محو می کند و هر چه بخواهد، ثابت میگرداند؛ و در نزد است حقیقت کتا.)» |
| - | قطع رحم ----- قطع رحم به معنای رسیدگی نکردن و محبت نداشتن نسبت به اقربای نزدیک است و بسیار مذموم می باشد، بطوریکه فرموده اند: « اگر رحم شما با شما قطع کرد، شما وصل کنید؛ زیرا گناه قاطع رحم بسیار عظیم است.»
7- امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: « صله کنید با ارحام خود، گرچه آها با شما قطع کرده باشند.»
8- رسول خدا صلی الله و علیه وآله و سلم فمود: « ((جبرئیل|جبرئیل )) علیه السلام به من خبر داد که بوی ((بهشت|بهشت ))، از فاصله هزار ال راه شنیده میشود ولی ((عقوق والدین|عاق والدین ))و قاطع رحم و مرد سالورده زناکار آن را نخواهند شنید- یعنی به این اندازه از بهشت دورند.
9- کنیز امام صادق علیه السلام میگوید: « زمانی که حضرت در بستر بیماری و هدت افتاده بودند و گاهی مدهوش میشدند، بار که به هوش آمند، فرمودند: « به حسین بن علی بن علی - که پسر عموی پدر حضرت بود- هفتار دینار بدهید و به فلانی، فلان مقدار و به فلانی، فلان مقدار بدهید.» |
+ | و نیز فرمود:«نیکی به در و مدر و صله رم حسا روز قیامت را ان میگرداند.» |
| - | به حضرت عرض کردم: « آیا به مردی عطا و بخشش میکنی که اراده داشت شما را به قتل برساند؟»
حضرت فرمود: « یا میهی من از آنها نباشم ه خاوند فرمود: « و کسانی که صله میکند آنچه را که خداوند امر به صله آنها کرده و از پروردگارشان میترسند و از بدی حساب بیمناکند.» بله خداون بشت ر آفرید و آنرا خوشبو ساخت و بوی بهشت تا هزار سال راه میرود ول عاق و قاطع رحم آن بو را نمیشنوند.»
10- در رایت است ک« برای نیی به پر مادر ت دو سال راه را طی ک! (یعنی اگر برای آن نیکی مجبور باشی رای ه درازای دو سال را بپیمایی رو و این نیکی را انجام ده) و برای صله رحم تا یک سال راه را ط کن!»
11- شخصی خدمت رسول خدا صلی الله و اله و سلم رسید و عرض کرد: « من اقوامی دارم که به آنها احسان و صله میکنم ولی آنها ما اذیّت میکنند، میخواهم دگر کاری ب آنها نداشته باشم.»
ضرت فرمود: « در ان صورت خداوند هم همه شمارا رها میکند و دور میاندازد، عرض کرد پس چه کنم؟ حضرت فرمود: به آنکس که ترا مروم ساخته عطا ک با آنکس که از ت طع کرده بپیوند و آنرا که ه تو ظلم کرده، عفو کن و چون چنین کردی خداوند پشتیبان تو خواهد بود.»
12 - رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم فرمود: « آیا دلالت نکنم شما را به هترین اخلا دنا آخرت؟»
گفتند: « چرا یا رسل اله!»
حضرت فرمود: « و کسی است که له کند با آن کس که قطع کرده و عطا کند به آن کس که محروم کرده و ببخشای آرا که ر او ستم کرده و هر کس شادمان باشد از اینکه مرگش به عقب بیفتد و روزی اش واسع گردد، پس باید تقوای الهی را پیشه سازد و صله رحم نماید.»
13- به رسول خدا عرض کردند: « بهتین ((صدقه و دفع بلا|صدقه ))کدام است؟»
حضرت فرمود: « صدقه به خویشاوندی که در دل، دشمنی شما را داشته باشد، پس صله رحم به خویشان ،عام است و حتی شامل میشود دشمنان انسان را. »
14- امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: «. . . هرکس دست خود را از صله به اقوام ببندد، پس دست همه اقوام را از نیکی به خودش بسته است.» |
+ | و نی فرمود:«ی می! گمان مکنم تو زیاد به اقوت ریدگی میکنی.»
یسر گت:«له. ن وی در بار کار میکردم و دو درهم مد میگرتم، یک درهم آن را ه عه‌ا ی‌دام و یک درهمش را به الا.»
اا فرمود:«ه دا قسم ا و دو بار فرا رسید ولی هر بار تخیر افتاد.» |
| | + | قطع رحم: |
| | + | قطع رحم به معنای رسیدگی نکردن و محبت نداشتن نسبت به نزدیکان است و امر بسیار ناپسندی به شمار میرود، به طوری که در روایات چنین آمده است:«اگر نزدیکان شما ارتباط خود را با شما قطع کردند، شما وصل کنید؛ زیرا گناه قاطع رحم بسیار عظیم است.» |
| - | منابع: معرا السعاده محمد ام رای. |
+ | امیرالممنین علیه السلام فرمود:«صله کنی ارحام خود، گرچه آنها ا شم طع کرده باشد.» |
| - | منابع: بحارالانوار، ج 74، باب 3، از صفحه 87 تا 139. |
+ | رسول خدا فرمود:«((جبرئیل|جبرئیل)) علیه السلام به من خبر داد که بوی ((بهشت|بهشت))، از فاصله هزار سال راه شنیده میشود ولی ((عقوق والدین|عاق والدین)) و قاطع رحم و مرد سالخورده زناکار آن را نخواهند شنید- (یعنی به این اندازه از بهشت دورند).»
9- کنیز امام صادق علیه السلام می گوید:«امام در بستر بیماری و شهادت افتاده بود و گاهی از هوش می‌رفت. یک بار که به هوش آمد، فرمود به حسین بن علی بن علی - که پسر عموی پدر امام بود- هفتار دینار بدهید و به فلانی، فلان مقدار و به فلانی، فلان مقدار بدهید.
به امام عرض کردم:«آیا به مردی بخشش می‌کنید که می‌خواست شما را به قتل برساند؟»
امام فرمود:«آیا می‌خواهی من از آنها نباشم که خداوند توصیف کرده است:« و کسانی که بنا به امر خدا صله می کند و از پروردگارشان میترسند و از بدی حساب بیمناکند.» بله خداوند بهشت را آفرید و آن را خوشبو ساخت و بوی بهشت تا هزار سال راه میرود ولی عاق والدین و قاطع رحم آن بو را نمیشنوند.»
در روایت است که «اگر برای نیکی به پدر و مادرت مجبور باشی راهی به درازای دو سال را بپیمایی، برو و این نیکی را انجام ده، و برای صله رحم هم تا یک سال راه را طی کن!»
شخصی به رسول خدا عرض کرد:«من اقوامی دارم که به آنها احسان میکنم ولی آنها مرا اذیّت میکنند. می خواهم دیگر کاری به آنها نداشته باشم.»
امام فرمود:«در این صورت خداوند همه شما را رها می کند.»
عرض کرد:«پس چه کنم؟»
امام فرمود:«به آن کس که تو را محروم ساخته بخشش کن و با آن کس که از تو قطع کرده بپیوند و آن را که به تو ظلم کرده، ببخش. و اگر چنین کنی خداوند پشتیبان تو خواهد بود.»
رسول خدا فرمود:«آیا می‌خواهید بگویم بهترین اخلاق دنیا و آخرت چیست؟»
گفتند:«بله یا رسول الله!»
فرمود:«اخلاق کسی است که با آن کس که از او بریده آشتی کند، و به آن کس که او را محروم کرده ببخشد، و آن را که بر او ستم کرده ببخشاید. و هر کس بخواهد مرگش به عقب بیفتد و روزی اش فراوان شود، باید تقوای الهی را پیشه سازد و صله رحم کند.»
به رسول خدا عرض کردند:« بهترین ((صدقه و دفع بلا|صدقه)) کدام است؟»
فرمود:«صدقه به خویشاوندی که دشمنی شما را در دل داشته باشد. پس صله رحم به خویشان، عام است و حتی بدخواهان را نیز شامل میشود.»
البته مواردی هم وجود دارد که قطع رحم اجازه داده شده است:
مواردی که ارتباط فامیلی با انسان کافر و مشرک یا منافق موجب تأثیرپذیری انسان و افتادن به وادی خطرناک کفر و شرک و انحراف می گردد.
مواردی که رفت و آمد با فامیل آلوده و گنهکار موجب تایید اعمال وی در دید دیگران و جذب سایرین به وادی گناه میشود.
با این حال، قطع رحم غلط است و در این موارد به حداقل رابطه باید کفایت کرد، نه قطع کلی؛ مثلاً یک احوالپرسی تلفنی سالیانه ضرری ندارد.
منابع:
معراج السعاده حاج محمد احمد نراقی. />بحارالانوار، ج 74، باب 3، از صفحه 87 تا 139. |
