منو
 کاربر Online
772 کاربر online
تاریخچه ی: سلجوقیان

تفاوت با نگارش: 16

Lines: 1-81Lines: 1-81
 V{maketoc} V{maketoc}
 !سلجوقیان !سلجوقیان
  « 590- 429 ق / 1194 -1038 م»   « 590- 429 ق / 1194 -1038 م»
-دولت سلجوقی که توسط دو برادر، ((چغری بیگ)) و ((طغرل سلجوقی |طغرل بیگ)) ترکمان به دنبال غلبه نهایی ایشان بر ((مسعود غزنوی)) به وجود آمد، هر چند از لحاظ نظامی بر عناصر ترک و ترکمان متکی بود، اما از نظر اداری و سیاسی به همان اندازه دولت غزنوی، صبغه ایرانی داشت که بر بستری و آل سلاجقه نیز همچون ((غزنویان)) خود را وارث آیین و رسوم ((آل سامان |سامانیان)) می‏دانستند. +دولت سلجوقی که توسط دو برادر، چغری بیگ و طغرل بیگ ترکمان به دنبال غلبه نهایی ایشان بر ((مسعود غزنوی)) به وجود آمد، هر چند از لحاظ نظامی بر عناصر ترک و ترکمان متکی بود، اما از نظر اداری و سیاسی به همان اندازه دولت غزنوی، صبغه ایرانی داشت که بر بستری و آل سلاجقه نیز همچون ((غزنویان)) خود را وارث آیین و رسوم ((سامانیان)) می‏دانستند.
-__ااه :__ />ر ب خاستگا پیدای این وم و دگرگونیایی ک ی وچها مهاتای متوالی ر ات و های سیای میانه رای آن ی آ، الاا موق و اب ادی در د نی. +نیم قن پس ا ن ه حکومت غرل خراسا پ رفت، قلمرو جانشینن او از ((جیحون)) تا ((رات)) و از فارس تا شام و آناطولی را در بر گرفت و بدین گونه یک خادان غیر ایرانی س ز ذشت چهار سد که ا وط ((ساسانیان)) می‏گذشت، حدود ایان را ک ه دست وی افتده بود ه وه هد ساسانیان ساند و حتی فرهنگ ایرانی و میراث ساسانی ا در سراسر آن ر کرد. گرچ شیوه فمانروایی آه، با نام ملوک الوایفی مکز گریز و جگهای بی قفه و بیاگد بیشتر یادآور دون ((اشکانین)) ود.
-بررسی اقوال مورخان و روایات ارمنی و بیزانسی قدیم هم در این باره کمک زیادی به پژوهشگر نمی‏کند. با این همه از مجموعه روایات می‏توان نتیجه گرفت که این قوم پیش از عهد طغرل و چغری، مسلمان بوده‏اند. شاید پیش از مسلمانی هم مدتی ((مذهب نسطوری مسیحی)) داشته‏اند . 
-البته در زمان ارتباط با خانان خزر، که در روایات مربوط به سابقه احوال ((سلجوقیان)) اشارت رفته، یک چند هم تحت تأثیر آیین و فرهنگ یهود بوده باشند. 
-__شیه میتی سلجوقیان اولی : __
الته در ان ره ک قی می‏توا ا ام قرای نان می‏دهد که یچ یک از ان گریهای هبی، رگز و ن نشد ک این وای ا رانی و ق غارت د بردارند. با ن که اا ا پادشاهن و سکردگان ک ک هد اایان و نویان، موجات شیی ها را با شیوه تی برتر ز اکاری و یاانگردی ا د، م طایف وقی همچنن ((خوی)) یاردی خود را ا داد.
+!ت گیری سلجوقیان />!!آغاز کار سلجق
پس ا مرگ دُقاق فرزند وی لجوق مورد توجه یغ قر گرت و با قب با «= جلو دار لشکر» مفخر شد. سلجوق چون خود را به بیغ سیار نزدیک می‏دید، به خد اجازه داد روی ر حرمخانه پادشاه ره، بااتر از زان و فنان وی بنشیند. زان یغو ای رفتا «ناند» را اده بردند و از وی نبیه او وتا دند. چون سلجوق از عزم پادشاه ر سیست کردن و، طلع ، د از خیشان و لوران و جنگویان همراه بار و به، رکستان را ترک گف و هار ماواالنهر شد ا ((مقند)) یش گ. چنی ند اامت رد و در مانا بود که ال آورد.
-صاب (__لوقنامه__)، تیره سلجوقیان ا ا رند بازان از خی به ام (( سلجوق ))یاند. خی وران لجوق را پر دُقا یا قا «= کمان» دانسهاند. دُقا یان دت انده ی فرنده کستان و ردی مم و با را بود. چن دری و بی باکی یادی خد نشان داد، او را تمَمای «= کمان» ی‏واند. +!!اتب نظامی سلجوق
در هم
ین یام و اقمت ی در ُند د ک برخی از طای ر از ای جند، رخوست باج خراج کردند. سلجوق ی ا رات اج بر ذر داشت با اران خود، با سپهیان ایک نگ پردخت نها فر کد. ن پ سلجوق اعتبار و درت زیادی ک کد و ال میرا و پادشاان در د «کار» از وی اتفاده می‏کد، چنان که، ابرایم امای ن در ن با ایلک خان از سوق یای طبید.
-!ته ی به سلجوق پسر دُقاق
پس از گ دقاق، فرزند ی، سلوق مو توجه بیغ رار گرت با لق ساشی «= جلو ار شک» مفخر شد. سلوق چن خو را به بیغو بسیار ندیک میید، ب خو از دد، روزی ر رخانه پاداه رفته بالاتر از نا و فرزندان وی نشند. زن یو ین فتار «ناپسند» را ه ادشه ردند از وی نی و واتار شدد. چن سل از عزم اه در یاست رن خود، ملع شد، با ص ن از خویشان و دلاوران جگجویان ود به همراه ار و نه ترکستا را ترک گفت و سپر ماوراءالنه شد و ره ((مند)) ی گر. به گه (میر وا) چدی در جد اقات کر و در همن بود ک اسلام رد.
+!! سلجوق
سق چهار س شت ب اای اسافیل یکیل وی بیغو و یون. میکئیل موی ی د روزگر انی د یک از نگا، ز ی رداته کشه دند. یکی ود اای د س ب امای رل یگ و چ بی ود. ین و برار بون ک توسن در ه معد وی یهی و سجقیا ر مک ساد.
-!نب سلجوق با ایلک ان
در هین یام اقمت وی جد ک رخی ز طایف ک ا ای ُند رواست ج و خرا کردند. سل وی را ز دات باج ر اشت ا اران خود، با پاهیان(( یلک ا ))ه جگ ات و ن‏ها مفر کد. آن پس جوق اتبار قدرت زیی کس کرد و اغب امیران پااان د «کا» از وی ا می‏کردن چنن ک، اراهیم ساای نی برد با ایلک خن ز سق یای طبید.
+!رابه لاطین سلجوقی با خلفای ((غداد))
رابطه سجوقیان ا ربر امی س؛ ینی یفه ا ی مبن ر یک یاست ون و پیروی ا یک سل اصول دیپلمای ود. ا همان ه رل ا یان فاروایی قوم، پاشاهان لق قتی ا ه یید لیف ودن نست وی اهار روتنی و کسری می‏کردند و نگامی ک ا ای ی یا، با وی وی ات همسری دتن ایاا ردهایی خونت میز ا می‏داد.
-ران سلجوق
سلجوق چهار پسر داشت به نامها
ی؛ اسرافی، میکئیل، موسی بیغو و یونس. میکائیل و موسی بیغو در وزگار جوانی در یکی از جگها، زخم سختی برداته و کشته شدند. میکائی خد دارای دو پسر به نامه؛ غرل بیگ و چغری بی بد. همی دو برادر بودند که انستند ر عهد مسعود غزنوی، پایه‏های دولت سلجوقیان را متحکم سازند.
به ه
ر حال نیم قرن پس از آن که حکومت طغرل خراسان پا گرفت، قلمرو جانینان او ((جحون)) تا ((رات)) و ز فارس ت ام و ناطولی را در بر رفت و بدی گونه یک لاله غیر ایرانی پس از گذشت چهار سد که از سقوط ((ساسانیان)) می‏گذشت، حدود ایران را که به دست وی اتاده بود به وسعه عهد ساسانیان رساند و ی فرهنگ ایرانی و میراث ساسانی را در راسر آ نشر کرد. گرچه شیوه فرمانروایی آنها، با نظا ملوک الوایفی، مرکز گری و نهی ب قفه و بیااگردی، بیشتر یادآور دوران ((اشکانیان)) بود.
+لیف باسی در وران اتدا ای وم، گر مث دوران (( ویه)) در رایط ف نو، اا ا تیم و ری اهری ه که از سوی ساانیان و نویان در وی اظا مید، وا نبود.
-!رابطه فرمانروایان سلجوقی با خلفای ((بغداد))
رابطه سلجوقیان با رهبر اسمی عالم اسلام؛ یعنی خلیفه بغداد نیز مبتنی بر یک سیاست روشن و پیروی از یک سلسله اصول دیپلماسی نبود. از همان عهد طغرل تا پایان فرمانروایی قوم، پادشاهان سلجوق، وقتی محتاج به تأیید خلیفه بودند، نسبت به وی اظهار فروتنی و خاکساری می‏کردند و هنگامی که از حمایت او بی نیاز، با وی دعوی رقابت و همسری داشتند و احیاناً برخوردهایی خشونت آمیز نشان می‏دادند. خلیفه عباسی در دوران اقتدار این قوم، اگر چه مثل دوران ((آل بویه)) مورد تحقیر و اهانت دایم نبود، اما با تعظیم و تکریم ظاهری هم که از سوی سامانیان و غزنویان در حق وی اظهار می‏شد، مواجه نبود.
در اغلب مواقع در این دوران، خلیفه بغداد همچون «فرمانروای واتیکان» قدرتش محدود به قلمرو کوچک خویش و نظارت بر امور شرعی بود، و حتی اتابکان و ((خوارزمشاهیان)) نیز، خلیفه را تنها در همین محدوده مورد تأیید قرار می‏دادند.
+در اغلب مواقع در این دوران، خلیفه بغداد قدرتش محدود به قلمرو کوچک خویش و نظارت بر امور شرعی بود، و حتی اتابکان و ((خوارزمشاهیان)) نیز، خلیفه را تنها در همین محدوده مورد تأیید قرار می‏دادند.
-!تداوم احوال عهد سلجوقیان به سلسله های بعدی 
-در واقع وقتی تاریخ از دوران سلجوقیان یاد می‏کند، اتابکان، خوارزمشاهیان و حتی غزنویان لاهور و غوریان را هم به این دوران منسوب می‏دارد، 
-* چرا که امتداد ایام آنها در این عصر و حتی بعد از این دوران، چیزی به جز ادامه اوضاع و احوال عهد سلجوقیان نیست و اکثر عوامل سیاسی و اجتماعی عهد سلجوقیان تا مدتها بعد هم در احوال این سلاله‏ها باقی ماند؛ 
- همان گونه که سلاطین سلجوقی، خلفای بغداد چون ((مسترشد)) و ((راشد)) را از فکر مداخله در امور خارج از حوزه امور شرع مانع شدند، اتابک آذربایجان - ((شمس الدین ایلدگز)) - سیاست را کار پادشاهان می‏دانست و خلیفه را تنها در امور مربوط به شرع محق می‏شناخت. محمد خوارزمشاه هم در برابر ناصرِ خلیفه با خشونت و اهانت رفتار می‏کرد و حتی در عزل او و در خاتمه دادن به ((خلافت)) عباسیان نیز اراده خود را آزاد می‏یافت. 
-!انتظام ملوک الطوایفی از طریق قدرت فائقه سلطان
ملوک الطوایفی رایج در این عصر هم از طریق قدرت فائقه سلطان تحت نظارت بود. چیزی که این نظارت را تا پایان عهد سلجوقیان تأمین کرد، ترتیبات دیوانی و نظام اداری بود که هر چند شاهزادگان و حکام - ملوک الطوایف - به آسانی به آن گردن نمی‏نهادند، اما به هر صورت نوعی انتظام قابل قبول را در سراسر قلمرو آل سلجوق برقرار می‏داشت. از سوی دیگر، خوی بیابانی امیران ترکی آل سلجوق و ((قدرت مطلقه)) و عشق به غارت و استبداد این امیران، نظام دیوانی و صاحبان دیوان را که به هر تقدیر نظم و نسق و حساب و کتاب از لوازم و ضرورتهای شغل آنان بود، این وزیران و دیوانیان را در مقابل سلطان قرار می‏داد زیرا استبداد و اِعمال قدرت بدون حسابرسی و حساب دهی پادشاهان، نظام دیوانی را بر نمی‏تافت. به همین جهت بارها پادشاهان سلجوق وزیران خود را کشتند و یا به کشتن دادند و یا به دست دشمنان سپردند و اموالشان را مصادره کردند.
+!انتظام ملوک الطوایفی از طریق قدرت سلطان
ملوک الطوایفی رایج در این عصر هم از طریق قدرت فائقه سلطان تحت نظارت بود. چیزی که این نظارت را تا پایان عهد سلجوقیان تأمین کرد، ترتیبات دیوانی و نظام اداری بود که هر چند شاهزادگان و حکام - ملوک الطوایف - به آسانی به آن گردن نمی‏نهادند، اما به هر صورت نوعی انتظام قابل قبول را در سراسر قلمرو آل سلجوق برقرار می‏داشت.
-!ناسازگاری سلجوقیان زندگ ری
ندگی هی پذیر نم نو با یعت دی و ی بیانی و ایلتی نه ساار ند و قی و ن لوازم و طبعات آن ا حم نمیهادند. الب این که برخی ز سطین جوی ف ای تناق از خو ق و ریهای نش ادند، چنان ک غر یک برای ایاد یک دول ترکمای لا ی تا برادرش چغری ا از فکر غارت خراسن بر حذر دارد. اما و یک دوت مرکی و قدا ملقه شاهانه ا نظام دیوانی به ارث رسیده نیز نتوانست بر این طبع مال اندوزی و غارتگری خوی ترکمانان فئق آید.
+از سوی دیگر ی یبنی ایرن رک آ سو و ((قت مقه)) و ش به غا و اتاد این ین ظام دیوانی و احن دیان ا که به هر یر ن و ق و کتا از لو و ضررهای ش نان بود، این یرا و یوانیان ا د ما لان قرار میاد زیرا اسبداد و اِعمال ق بدو حسابری و ا هی پادشاهان نظام دیوانی را بر نمیتاف.
-! نظام ((اقطاع)) و سستی بنیان های حکومت
با توسع
ه و رایج شدن نظام اقطاع، بزرگان و امیران خود را در مجرای انونی انداخته و به نام قنون و حکومت، اقدامهای مستبدانه را مشروع و مقبول ساند. در عین الی که بنیانهای حکوت را نی سست و ب دوام نمودند. به هر حال این شبانان راهزن و بیابانگرد، بعد از غلبه بر مسعود، در مرو و همچنین نیشابور، خطبه سلطنت به نام خود خواندند و آغاز فرمانروایی آل سلجوق را اعلام داشتند. این جابجایی سلطنت از غزنویان به سلجوقیان دست کم برای مردم ایران با وجود استمرار برخی از معایب و مصیبتهای گذشته که ناشی از طبیعت این قوم و استبداد مطلقه، حاکم بر ایران بود محاسن و منفعتهایی نی به همراه دشت. چه میران اولیه قوم که تربیت شدگان وزیرانی با کفایت و مدبر و توانا همچون خواجه عمید الملک کندری، و خواجه نظام الملک طوسی بدند، این میزان درک و اهی منافع دراز مدت دولت خود را داشتند که بخشی از اموال ستانده شده را صرف رعایا، تعمی جاده‏ها، امنیت راهها، ساختن پلها و رباطها کنند، از آن که بدون نظارت آنها بر احوال رعایایی که می‏باید بر وفق آیین حکومت، منافع مادی و نیروی نظامی آن را تأمین کنند، ممکن نبود.
+به همین جت باها سلاین لوی، وزیران خود را کشتند و یا به کشتن دادند و ی به دت شمنان سردند و اموالان را مادره کردند.
-*((عمت ایران در دران سوقیان )) +
!!زمینداری سلجوقی
((نظام اقطاع ر عهد سلجوقیان|اقطاع)) و سستی بنیان های حکومت />با توسعه و رایج شدن نظام اقطاع، بزرگان و امیران خود را در جرای قانونی انداخته و به نام قانون و حکومت، اقدامات مستبداه ا مشروع و مقبول ساختند. در عین حالی که، بنیانهای حکومت را نیز سست و بی دوام نمودند.
 +به هر حال این شبانان بیابانگرد، بعد از غلبه بر مسعود، در مرو و همچنین نیشابور، خطبه سلطنت به نام خود خواندند و آغاز فرمانروایی آل سلجوق را اعلام داشتند.
-!کل گیری دیوان الی ولتی
در مدت
ی که سلطنت اجه به ی دستا وار زمان دیوان، مال وعه یافت، دران فرمانایی سلجوین ران شکل گیی نتهای ای، و عر رقی و توسه نای و مار ، ک می وا ا امک طی ر این توفق نقش غی قاب اکار داشت.
+ین ایی سلطنت ز غزویا به وقین دست ری م ایران ا وو استرار برخی ا عایب و صیای گته که ناشی ا یع ین قوم و اسدا ملق ک یان د اس مهایی نی ب همرا داشت.
-تیجه ک کوت سجویا ر مقیه زنویان که تنها متکی ب یک اشین نگی و مرب و تامی بود اقه‏ی به ازدگی و امیتی ب ضور طولانی دت خو در مناط حت و سطره‏اش نمی‏داد بسیار موفقر عل کرد. کومت این فرمانروایان یر یرای نمونه‏ای د که در رعای آدب عدالت و در مایت ز ارکا ریعت، خیلی یش از ن چه حکومت غزنویا، آغاز فرمانایی خویش، داعیه آن را شتد و بر ل تیا یکفند، یق اصل کر تای نیکو و سنهیی تمدن ساز در ی وره برای یندگان به یادگار ذاشتند. +ه ی ویه و ک ری گن وزیرانی ب کای و مبر و تان همچو اه ید املک کر خوه نظا ک وسی بود این میزان رک و گای مناف درا مد دولت خود را اشتن ک خی از موا ان شده را رایا تی جا، ی را، ستن و رباها نند.
-انروایان ویان: +دن نظارت آنها بر احوال رعایایی که می‏باید بر وفق آیین کم، منافع مادی و یروی نظامی آن را تأمین کنند، ممکن نبود.
-*((طغرل سلجوقی))
*((ری بیگ سلجوق))
*(( ارسلان سی)) />*((ملکه قی)) />*((رکیار لجوی)) />*((م بن که لوقی))
*((س
نجر لوقی)) />*((ممو ن لکا سلی)) />*(( مم ن ملکشا وی)) />*((م بن ممد ب ملکه سقی))
*((ملکش
اه بن محمود لوقی)) />*((مم ب محمو سلوقی))
*((
یان ا ب م قی)) />*((لان رن بن ل سلقی)) />*(( ن ارسان ی ))
+
رت وزیران با کفایت
ه حال این ک یز گیای اریخ این مرز و ست ک پ بارترین، ر آهین و لیی‏ترین دور ن در یا سای نی سمی مقرن فرمایی قوی یگه بیابانگد بد که عهد سایان و نویان یشر ب حل یباگردی راهزنی ر اطرا ((بخارا)) مزی ی اسان ر می‏کد هی گونه پیون قل ملحظ‏ای ن و فرنگ شیی نداشتند.
 +عامل عمده توفیق آنها در نیل به این موفقیت غیر منتظره، اتکاء آنها بر ایمان مذهبی و اعتمادشان بر دستگاه وزارت بود که هر چند در اواخر چندان استوار نماند، در همان آغاز کار به استقرار دولت و قدرت و شوکت آنها کمک بسیار کرد.
 +این که خواجه نظام الملک وزیر در اواخر عمر که از جانب سلطان تهدید به عزل شد، گفته بود
 +__«دولت آن تاج به این دوات وابسته است»__
 +نقش وزارت را درتوسعه و تنظیم دولت آنها خاطر نشان می‏کرد و حوادث بعدی نیز نشان داد که خواجه گزاف نمی‏گفت.
 +در مدتی که سلطنت سلاجقه به حمایت دستگاه وزارت و سازمان دیوان، مجال توسعه یافت، دوران فرمانروایی سلجوقیان دوران شکل گیری سنتهای اداری، و عصر ترقی و توسعه صنایع و معارف شد، که مساعی خواجه نظام الملک طوسی در این توفیق، نقش غیر قابل انکار داشت.
 +نتیجه آن شد که حکومت سلجوقیان در مقایسه با غزنویان که تنها متکی بر یک ماشین جنگی و مخرب و تهاجمی بود و علاقه‏ای به سازندگی و اهمیتی به حضور طولانی مدت خود، در مناطق تحت نفوذ نمی‏داد، بسیار موفقتر عمل کرد.
 +حکومت این فرمانروایان غیر ایرانی نمونه‏ای شد که در رعایت آداب عدالت و در حمایت از ارکان شریعت، خیلی بیش از آن چه حکومت غزنویان، در آغاز فرمانروایی خویش، داعیه آن را داشتند توفیق حاصل کرد و نتایجی نیکو و سنتهایی تمدن ساز در همین دوره برای آیندگان به یادگار گذاشتند.
 +!((فرمانروایان سلجوقیان|فرمانروایان سلجوقی))
 !مطالب مرتبط با موضوع: !مطالب مرتبط با موضوع:
 *((نظام دیوانی در عهد سلجوقیان)) *((نظام دیوانی در عهد سلجوقیان))
 *((میراث فرهنگی و تمدنی سلجوقیان)) *((میراث فرهنگی و تمدنی سلجوقیان))
 *((مشربهای مذهبی در عهد سلجوقیان )) *((مشربهای مذهبی در عهد سلجوقیان ))
-*((نام قطا در عهد سلجوقیان )) /> +*((مین ای در عهد سلجوقیان ))__ ( اقطاع )__
 +!همچنین ببینید
 +*((خاستگاه و دین سلجوقیان))
 +*((تداوم مناسبات سلجوقیان با خلفا در سلسله های دیگر))
 +*((ناسازگاری سلجوقیان با زندگی شهری))
 +*((حکومت سلجوقیان، دورانی از عظمت و ثبات نسبی))

تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 دوشنبه 30 مرداد 1385 [11:26 ]   27   آآوا رسا      جاری 
 دوشنبه 30 مرداد 1385 [11:15 ]   26   آآوا رسا      v  c  d  s 
 دوشنبه 30 مرداد 1385 [11:13 ]   25   آآوا رسا      v  c  d  s 
 دوشنبه 30 مرداد 1385 [11:12 ]   24   آآوا رسا      v  c  d  s 
 دوشنبه 30 مرداد 1385 [11:02 ]   23   آآوا رسا      v  c  d  s 
 سه شنبه 20 تیر 1385 [20:31 ]   22   آآوا رسا      v  c  d  s 
 سه شنبه 30 خرداد 1385 [05:38 ]   21   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 سه شنبه 30 خرداد 1385 [05:16 ]   20   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 سه شنبه 30 خرداد 1385 [05:08 ]   19   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 سه شنبه 30 خرداد 1385 [04:49 ]   18   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 سه شنبه 30 خرداد 1385 [04:44 ]   17   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 سه شنبه 30 خرداد 1385 [04:42 ]   16   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 شنبه 13 خرداد 1385 [09:05 ]   15   نفیسه احمدی      v  c  d  s 
 یکشنبه 10 اردیبهشت 1385 [09:01 ]   14   نفیسه احمدی      v  c  d  s 
 سه شنبه 05 اردیبهشت 1385 [11:52 ]   13   نفیسه احمدی      v  c  d  s 
 سه شنبه 05 اردیبهشت 1385 [11:48 ]   12   نفیسه احمدی      v  c  d  s 
 سه شنبه 05 اردیبهشت 1385 [11:46 ]   11   نفیسه احمدی      v  c  d  s 
 سه شنبه 05 اردیبهشت 1385 [11:32 ]   10   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 سه شنبه 05 اردیبهشت 1385 [10:27 ]   9   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 سه شنبه 05 اردیبهشت 1385 [10:21 ]   8   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 سه شنبه 05 اردیبهشت 1385 [10:16 ]   7   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 سه شنبه 05 اردیبهشت 1385 [10:08 ]   6   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 سه شنبه 05 اردیبهشت 1385 [10:00 ]   5   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 سه شنبه 05 اردیبهشت 1385 [09:56 ]   4   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 
 سه شنبه 23 فروردین 1384 [06:42 ]   3   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
 سه شنبه 20 بهمن 1383 [06:21 ]   2   نفیسه ناجی      v  c  d  s 
 شنبه 11 مهر 1383 [09:00 ]   1   محمد رضا قدوسی      v  c  d  s 


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..