سعد بن عباده بن دلیم ابن حارثه خارجی معروف به ابوثابت از صحابه مهم پیامبر است. او از مردم مدینه و رئیس
قبیله خزرج و لذا از امراء و بزرگان دوره جاهلیت و همچنین اسلام بود. بخاطر اطلاع و مهارت او از فنون کتابت، تیر اندازی و شنا به « کامل » ملقب بود. در
بیعت عقبه رئیس
انصار بود و همچنین در
جنگ احد و
خندق و جنگهای دیگر حاضر بود.
پس از رحلت پیامبر انصار در
سقیفه گرد آمدند و او در باره برتری انصار بر مهاجرین سخن گفت. اما با ورود کسانی چون عمر و ابوبکر که اختلاف دیرینه میان
اوس و خزرج را یاد آوری کردند، ورق برگشت و با او بیعت نشد. او با ناراحتی ذلت انصار را پیش بینی کرد و سپس به شام رفت .
در سال 15 هجری در زمان خلافت عمر در
شام در گذشت. مشهور است که به امر عمر او را به قتل رساندند و شایع نمودند که توسط
جن کشته شده است. پسر او
قیس بن سعد از یاوران مخلص
امام علی و
امام حسن (علیهم السلام) است.
منابع: به نقل از لغت نامه دهخدا.