تاریخچه ی:
ریشه و ساختمان آن
تفاوت با نگارش: 1
| | !نگاه کلی | | !نگاه کلی |
| - | ریشه اندامی از گیاه است که معمولا در ((خاک)) قرار دارد و موجب ثابت نگاه داشتن ((ساقه)) و اجزای آن می‌گردد. عمل مهم دیگر ریشه جذب ((آب)) و مواد غذایی اولیه نظیر آب و املاح مختلف از ((زمین)) بوده و همچنین ممکن است ((مواد غذایی)) مختلف درخود ذخیره کند. علاوه بر این اعمال اصلی ریشه نظیر ساقه رشد می‌کند و محل عبور جریانهای ((شیره غذایی|شیره‌های غذایی)) است (شیره خام و شیره پرورده). با توجه به اعمال مشابه و غیرمشابهی که ریشه با ساقه دارد سبب می‌شود که در مواردی ساختمان متفاوتی نیز با آن داشته باشد.
!مشخصا ارجی ولی ریشه
سا می یک ریشه الیه را می‌وان در گیاهن تازه‌ای ک ا ((انه|رویش داه)) در ای تمی یا ری کا ای مطوب کت اده د عه کد.
!اجزای متف ریش گاک />*__منطه اای کشنه :__
نه تاهی که که یتر موا ذایی ا ی منقه جذب گی الیه می‌شود. ضمنا یاخته‌ی اخی همین منطقه غییر شک و ن اه م تکیل باتهای مختلف در ریشه می‌گدد. لا این منطقه ا ((ناحیه تمایزیابی)) ی می‌مند.
*منطقه طویل شدن یاخته های حاصل از تقسیم یاخته های مریستم ریشه />*ناحیه نمو ریش ی ((منطقه میی)) ک در مطع طی ن را ه نام مریستم نزدیک نهی یشه‌ه می‌امند. />*قم کاملا انهایی ریش ک ((کهک یه)) نایده می‌شود. یاخته‌های کاملا راسی خارجی کک به تری بطور ایم ر اثر تماس ا اک و عوام می یست ب ت وت‌ی نزکی می‌فد ین حا بطر دائم نی وسیله ((یاخته میتمی|یاته‌های ریتمی)) راس رش ساخت شده به آن اضافه می‌شود. |
+ | ریشه اندامی از گیاه است که معمولا در ((خاک)) قرار دارد و موجب ثابت نگاه داشتن ((مورفولوژی ساقه|ساقه)) و اجزای آن می‌گردد. عمل مهم دیگر ریشه جذب آب و مواد غذایی اولیه نظیر آب و املاح مختلف از زمین بوده و همچنین ممکن است مواد غذایی مختلف درخود ذخیره کند. علاوه بر این اعمال اصل ریشه نظیر ساقه رشد می‌کند و محل عبور جریانهای شیره‌های غذایی است (((شیره خام)) و ((شیره پرورده))). با توجه به اعمال مشابه و غیرمشابهی که ریشه با ساقه دارد سبب می‌شود که در مواردی ساختمان متفاوتی نیز با آن داشته باشد.
{img src=img/daneshnameh_up/6/6f/root1.GIF}
|
!اای تل ریشه
*__~~green:کلاهک ی:~~__ قت کما اتهایی ریشه که کلاهک ریشه نایده می‌ود. یاته‌های کالا رای و ارجی کلاک به تدریج ر دایم ر اثر تاس با ک و وال میط یست ه ت و‌هی نازکی می‌فتد درعی حا بطر ا نی بیه ((یاته میتی|یختههای میتمی)) را یشه سا ده به اضاه می‌شود.
/>*__~~green:ناحیه نو ی یا منطقه میستمی~~__: ک مق طلی ن ا ه ام یتم ندیک اتهایی ریشه‌ها می‌نمند. سلولهی حاصل از این منطقه من تمایز یابی سولهای متلف ریشه را بوجود می‌آند.
*__~~green:منطقه طویل شدن:~~__ یاخته‌های حاصل از تقسیم یاخته‌های مریستم ریشه در این ناحیه طوی موند.
/>*__~~green:منطقه ای کشده:~~__ مط اهای کنه ، که یشر ماد ایی ا ای قه ذب گیه الیه می‌شود. ضمنا یاخته‌های داخلی مین نه تیی شک و اتمان اه و م شکیل بای ت ر یشه می‌گد. ین نطه را نیه تمییای ی میاند. |
| | !ساختمان داخلی یک ریشه جوان از خارج به داخل در مقطع عرضی | | !ساختمان داخلی یک ریشه جوان از خارج به داخل در مقطع عرضی |
| | !!اپیدرم یا بشره | | !!اپیدرم یا بشره |
| - | ((اپیدرم)) یا بشره یک ردیف یاخته‌هایی است که از ((پروتودرم)) منشا می‌گیرد و تشکیل تارهای کشنده را نیز در بعضی از نقاط می‌دهد. در مواردی که محیط مرطوب باشد، تشکیل تار کشنده بیشتر و بهتر صورت می‌گیرد. تارهای کشنده یاخته‌های اپیدرمی هستند که در قسمتهای جانبی ریشه تشکیل می‌گردد. دیواره یاخته‌های تارهای کشنده نازک بوده و معمولا ((سلولز)) آن با ((مواد پکتیکی)) آغشته شده است. ((پروتوپلاسم)) یاخته‌های تارکشنده سرشار از آب بوده و دارای ((واکوئل)) بزرگ است. هسته معمولا در انتهای قسمت تار یا مویی یاخته می‌باشد.
!!((کورتکس))
داخلی ترین لایه کورتکس ، ((آندودرم)) نامیده می‌شود، که معمولا از مشخصات بارز ریشه‌ها است. آندودرم معمولا جدار نازک داشته به جز در قسمت دیواره‌های شعاعی و عرضی یاخته که ضخیم شده و از نوع کوتینی یا سوبرین درآمده و اصطلاحا ((نوار کاسپارین)) نامیده می‌شود که رشته یا نواری است که ((کوتین)) یا ((سوبرین)) که دور تا دور یاخته‌های آندودرمی را در جهت دیواره‌های شعاعی و عرضی یاخته فرا گرفته است.
!!دایره محیطیه یا پریسیکل
در مراحل اولیه از تکامل ریشه یک لایه مخصوص از یاخته‌های پارانشیمی از تغییر شکل لایه خارجی لایه زاینده استوانه مرکزی بوجود می‌آید. این لایه (دایره محیطیه) نسبتا به حالت غیر فعال مریستمی باقی می‌ماند. تا هنگام فعالیت ثانویه ریشه از آن پس ریشه‌های جانبی از این منطقه منشا می‌گیرند. یاخته‌های خارجی آن منتهی به تشکیل لایه زاینده آوندی می‌گردد و قسمتهای دیگر موجب تشکیل لایه زاینده ((چوب پنبه)) می‌شود. |
+ | ((بافت محافظ گیاه|اپیدرم)) یا بشره یک ردیف یاخته‌هایی است که از پروتودرم منشا می‌گیرد و تشکیل تارهای کشنده را نیز در بعضی از نقاط می‌دهد. در مواردی که محیط مرطوب باشد، تشکیل تار کشنده بیشتر و بهتر صورت می‌گیرد. تارهای کشنده یاخته‌های اپیدرمی هستند که در قسمتهای جانبی ریشه تشکیل می‌گردد. دیواره یاخته‌های تارهای کشنده نازک بوده و معمولا ((سلولز)) آن با ((مواد پکتیکی)) آغشته شده است. پروتوپلاسم یاخته‌های تار کشنده سرشار از آب بوده و دارای ((واکوئل)) بزرگ است. ((هسته سلول|هسته)) معمولا در انتهای قسمت تار یا مویی یاخته می‌باشد.
{img src=img/daneshnameh_up/8/81/root2.JPG}
|
!!کورتکس
داخلی‌ترین لایه کورتکس ، ((آندودرم)) نامیده می‌شود، که معمولا از مشخصات بارز ریشه‌ها است. آندودرم معمولا جدار نازک داشته به جز در قسمت دیواره‌های شعاعی و عرضی یاخته که ضخیم شده و از نوع کوتینی یا سوبرین درآمده و اصطلاحا ((نوار کاسپارین)) نامیده می‌شود که رشته یا نواری است که ((کوتین)) یا ((سوبرین)) که دور تا دور یاخته‌های آندودرمی را در جهت دیواره‌های شعاعی و عرضی یاخته فرا گرفته است.
!!دایره محیطیه
در مراحل اولیه از تکامل ریشه یک لایه مخصوص از یاخته‌های پارانشیمی از تغییر شکل لایه خارجی لایه زاینده استوانه مرکزی بوجود می‌آید. این لایه (دایره محیطیه) نسبتا به حالت غیر فعال مریستمی باقی می‌ماند. تا هنگام فعالیت ثانویه ریشه از آن پس ریشه‌های جانبی از این منطقه منشا می‌گیرند. یاخته‌های خارجی آن منتهی به تشکیل لایه زاینده آوندی می‌گردد و قسمتهای دیگر موجب تشکیل ((بافت چوب پنبه و عدسک|لایه زاینده چوب پنبه)) می‌شود. |
| | !!استوانه مرکزی | | !!استوانه مرکزی |
| - | این ناحیه از قسمتهای داخلی حاصل از ((پروکامبیوم)) تشکیل می‌شود. در این حالت هیچگونه ((پارانشیم داخلی)) و مغزی در ریشه ((گیاهان دولپه)) دیده نمی‌شود. فقط در مواردی ممکن است در ((گیاهان تک لپه‌ا|تک لپه‌ایها)) دیده شود (((پارانشیم مغزی))). بعضی اوقات مجموعه پرییک استوانه آوندی را که مجموعا از پروکامبیوم منشا می‌گیرند، یک واحد به نام ((استل)) می‌نامند. در ریشه‌های اولیه معمولا حبابهای اولیه به صورت توده مرکزی که با چند بازوی منشعب دیده می‌شود، تشکیل و ظاهر می‌گردد که بین هر دو انشعاب ((آوند چوبی)) را یک دسته ((آوند آبکشی)) اشغال می‌کند. بین این دو دسته آوند (چوبی و آبکشی) یک یا چند لایه سلول به نام لایه زاینده چوب آبکشی تشکیل می‌گردد. در گیاهانی که ((ساختمان پسین ریشه)) دیده نمی‌شود. یاخته‌های باقی مانده بین چوب و آبکش به تدریج اسکلرانشیمی می‌گردد. به هر حال در بسیاری از ریشه گیاهان دولپه ، پارانشیم مغزی دیده نمی‌شود. اما بیشتر تک لپه‌ایها و بعضی ((گیاهان علفی|گیاهان علفی دولپه)) که دستجات آوند چوبی در مرکز به هم می‌رسند به صورت پارانشیمی باقی می‌ماند و یک مغز پارانشیمی کاذبی تشکیل می‌دهند که در واقع با پارانشیم مغزی که در ساقه‌ها دیده می‌شود، تفاوت کلی دارد. زیرا که پارانشیم مغزی در ساقه از مریستم زمینه‌ای منشا می‌گیرد. حال آن که اگر پارانشیم مغزی در ریشه‌ای دیده شود، از پروکامبیوم آوندی منشا گرفته است. بطور کلی آوند چوبی اولیه‌ای که در ساقه دیده می‌شود در ریشه‌ها نیز دیده می‌شود. با این تفاوت که آوندهای چوبی مارپیچی و حلقوی در ریشه‌ها نسبتا نادرند. در حالی که در ساقه بیشتر دیده می‌شوند. ولی آوندهای آبکش اولیه در ساقه و ریشه هر دو همانند و یکسان است و هر دو دارای جسمهای غربالی یاخته‌های همراه و پارانشیم می‌باشند. |
+ | این ناحیه از قسمتهای داخلی حاصل از پروکامبیوم تشکیل می‌شود. در این حالت هیچگونه پارانشیم داخلی و مغزی در ریشه ((رده بندی گیاهان دو لپه|گیاهان دولپه)) دیده نمی‌شود. فقط در مواردی ممکن است در ((تک لپه‌ایها)) دیده شود (پارانشیم مغزی). بعضی اوقات مجموعه دایره محیی و استوانه آوندی را که مجموعا از پروکامبیوم منشا می‌گیرند، یک واحد به نام استل می‌نامند. در ریشه‌های اولیه معمولا حبابهای اولیه به صورت توده مرکزی که با چند بازوی منشعب دیده می‌شود، تشکیل و ظاهر می‌گردد که بین هر دو انشعاب ((بافت آوند چوبی|آوند چوبی)) را یک دسته ((بافت آوند آبکش|آوند آبکشی)) اشغال می‌کند. بین این دو دسته آوند (چوبی و آبکشی) یک یا چند لایه سلول به نام لایه زاینده چوب آبکشی تشکیل می‌گردد. در گیاهانی که ساختمان پسین ریشه دیده نمی‌شود. یاخته‌های باقی مانده بین چوب و آبکش به تدریج اسکلرانشیمی می‌گردد.
به هر حال در بسیاری از ریشه گیاهان دولپه ، پارانشیم مغزی دیده نمی‌شود. اما بیشتر تک لپه‌ایها و بعضی ((گیاهان علفی|گیاهان علفی دولپه)) که دستجات آوند چوبی در مرکز به هم می‌رسند به صورت پارانشیمی باقی می‌ماند و یک مغز پارانشیمی کاذبی تشکیل می‌دهند که در واقع با پارانشیم مغزی که در ساقه‌ها دیده می‌شود، تفاوت کلی دارد. زیرا که پارانشیم مغزی در ساقه از مریستم زمینه‌ای منشا می‌گیرد. حال آن که اگر پارانشیم مغزی در ریشه‌ای دیده شود، از پروکامبیوم آوندی منشا گرفته است. بطور کلی آوند چوبی اولیه‌ای که در ساقه دیده می‌شود در ریشه‌ها نیز دیده می‌شود. با این تفاوت که آوندهای چوبی مارپیچی و حلقوی در ریشه‌ها نسبتا نادرند. در حالی که در ساقه بیشتر دیده می‌شوند. ولی آوندهای آبکش اولیه در ساقه و ریشه هر دو همانند و یکسان است و هر دو دارای جسمهای غربالی یاخته‌های همراه و پارانشیم می‌باشند.
{img src=img/daneshnameh_up/3/3f/root3.JPG}
|
|
| | !منشا ریشه‌های جانبی | | !منشا ریشه‌های جانبی |
| - | ریشه‌های جانبی و یا ((انشعابات ریشه)) بطور کلی در بازدانگان و نهاندانگان از یاخته‌های دایره محیطیه منشا می‌گیرند. غالبا انشعابات ریشه از نقطه مقابل دستجات آوند چوبی اولیه منشا می‌گیرد. بنابراین می‌توان گفت که به ازای آوندهای چوبی اولیه انشعابات ریشه یا ریشه جانبی خواهیم داشت. مثلا در ((چغندر)) که دو دسته آوند چوبی دارد، دو ردیف عمومی انشعاب ریشه‌ای مشاهده می‌شود. سلولهای حاصل از فعالیت یاخته‌ای ، مولد ریشه فرعی که از پریسیکل منشا می‌گیرد، در ((بافت کورتکس)) نفوذ کرده تا به ((بشره)) می‌رسد. در ضمن عبور سرانجام کشیدگی ، پارگی بافتهای مسیر خود را که در اثر ریشه فرعی و فشار عملی مکانیکی می‌باشد، می‌شود. |
+ | ریشه‌های جانبی و یا انشعابات ریشه بطور کلی در ((بازدانگان)) و ((نهاندانگان)) از یاخته‌های دایره محیطیه منشا می‌گیرند. غالبا انشعابات ریشه از نقطه مقابل دستجات آوند چوبی اولیه منشا می‌گیرد. بنابراین می‌توان گفت که به ازای آوندهای چوبی اولیه انشعابات ریشه یا ریشه جانبی خواهیم داشت. مثلا در ((چغندر)) که دو دسته آوند چوبی دارد، دو ردیف عمومی انشعاب ریشه‌ای مشاهده می‌شود. سلولهای حاصل از فعالیت یاخته‌ای ، مولد ریشه فرعی که از پریسیکل منشا می‌گیرد، در بافت کورتکس نفوذ کرده تا به بشره می‌رسد. در ضمن عبور سرانجام کشیدگی ، پارگی بافتهای مسیر خود را که در اثر ریشه فرعی و فشار مکانیکی می‌باشد، می‌شود. |
| | !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
| - | *((نرم)) />*((آوند آبکشی))
*((آوند چوبی))
*((اشعاات ریه))
*((بافت وتکس))
*((بشره))
*((پرانشیم اخلی))
*((پارانشیم مزی)) />*((پوکابیم))
*((ساختمان پسین یشه))
*((ساقه)) />*((ین))
*((ولز))
*((کوتین))
*((کورتس))
*((گیاا لفی))
*((واد پتیکی))
*((وار کاسپاری))
|
+ | *(( آوند آبکش))
*((بافت آوند چوبی))
*((بات شنای در گیهان))
*((بافت یهی))
*((ر))
*((رش ا))
*((ساختمان گیه))
*((گیاه ی))
*((موولوژی بر))
*((فلوی ریشه))
*((ورفولوژی ساه)) |
