منو
 کاربر Online
800 کاربر online
تاریخچه ی: رابطه پلورالیسم دینی با لیبرالیسم دینی

در حال مقایسه نگارشها

نگارش واقعی نگارش:1
  • پلورالیسم دینی نهضتی در الهیات دین مسیح است که زمینه آن، نهضت لیبرالیسم سیاسى است و مستقیما از لیبرالیسم پروتستانى نشات یافته است. به تعبیر دقیق‏تر، پروتستانتیسم منشا لیبرالیسم سیاسى و لیبرالیسم سیاسى منشا پلورالیسم دینى است. بر اساس نظریه سیاسى لیبرال، تمایز عمیقى میان قلمرو عمومى و قلمرو شخصى وجود دارد. افراد، قلمرو عمومى را از میان قرارداد اجتماعى براى تامین مصالح و منافع مشترک فرض مى‏کنند. از آنجا که جامعه در بردارنده افرادى گوناگون با باورهاى متفاوتى از دین است، دین باید از قلمرو عمومى حذف شود. سکولاریسم نتیجه لیبرالیسم سیاسى است. اختلاف باورهاى دینی به عنوان تفاوت‏هاى زیبا‏شناختی و سلیقه‏اى تلقى مى‏گردد. بعد سیاسى دین تابع قلمرو شخصى است. چنین نگرشى نسبت ‏به دین در فلسفه پلورالیسم دینی، که هیک و اسمیت از آن دفاع مى‏کند، تصویر شده است; زیرا آنها اختلاف‏هاى ادیان را اختلاف‏هایى فرهنگى در اظهار باور مى‏دانند. همه ادیان دربردارنده چرخشى از «توجه به خود» به سوى «توجه به واقعیت‏»اند. اختلاف شیوه‏ها، که در همه ادیان وجود دارد، نظیر امور مربوط به سلیقه‏هاى شخصى، اساسى نیستند. بر اساس نگرش پلورالیسم فروکاهشى، ترجیح دین اسلام یا بودا یا یهودیت‏ با بحث و بررسى عقلانى ممکن نیست; زیرا ترجیح یکى از ادیان بر دیگرى فقط موضوع احساس است که عمدتا از تربیت فرهنگى افراد ناشى مى‏شود. پلورالیسم فروکاهشى به عنوان نتیجه چنین نگرشى، همچون لیبرالیسم، ابعاد اجتماعى دین را دست کم مى‏گیرد.

  • لیبرالیسم به دلیل فقدان منافع مشترک و پلورالیست‏هاى فروکاهشى به علت اینکه دین، اهمیت و ارزش شناختى ندارد ، دین را از قلمرو عمومى جدا مى‏سازند. پلورالیسم دینی فروکاهشى و لیبرالیسم، هر دو در مورد دین، بر ایمان بیش از عمل تاکید دارند. لیبرال‏ها این حقیقت را، که «هیچ کس نباید به حمایت از مذهب خاصى مجبور شود» بیانى صریح و حکمى قطعى درباره آزادى دینی تلقى مى‏کنند. استفاده از قدرت سرکوبگر دولت‏ براى تحمیل قوانین مخالف با قوانین دینى، نظیر قانونى ندانستن تعدد زوجات در فرقه مرمن (Mormon) تجاوز و تعدى به آزادى دینى تلقى نمى‏شود; زیرا آنچه به نظر آنها محدودیت دارد عمل است، نه عقیده. همچنین پلورالیسم در برداشت ‏خود از مساله اختلاف ادیان بر ایمان بیش از عمل تاکید دارد و آن مشکل را از راه توافق و آشتى نهایى باورها حل مى‏کند. پلورالیسم فروکاهشى و لیبرالیسم، هر دو خود را بى‏طرف نشان مى‏دهند، در حالى که واقعا بى‏طرف نیستند و نظام‏هاى دینى گوناگونى را از عقیده و عمل استثنا مى‏کنند. در مواردى، مى‏توان این استثناها را تایید و تحسین کرد. نمى‏توان انکار کرد ادیانى که در آنها قربانی کردن انسان وظیفه‏اى اساسى است، در جامعه‏هاى لیبرال سرکوب شده است. در حالى که هیک سازگارى پنهان اختلافات وسیع باورها را مى‏پذیرد، ضرورت دارد که باورهاى اختصاصى مردود شناخته شوند. پلورالیسم فروکاهشى دعاوى ویژه و اختصاصى هر مذهبى را به عنوان امورى غیر اساسى، نادیده مى‏گیرد و آنها را به کنارى مى‏نهد، اما براى این نوع پلورالیسم مطرح نیست که آن دعاوى اختصاصى براى خود آن دین بسیار اهمیت دارد.

  • نه لیبرالیسم و نه پلورالیسم دینى فروکاهشى از نظر دینى، بی‏طرف نیستند. هر دو در ضدیت‏با آن نگرش‏هاى مذهبى، که تاکید بسیارى بر بعد اجتماعى و عملى دین دارند، تعصب مى‏ورزند. على‏قلى قرائى استدلال مى‏کند که در بیشتر ادیان مهم جهان، دین به عنوان قانون و ایمان تعریف مى‏گردد. نقش قانون در دین کمتر از نقش ایمان نیست. حتى اگر راه حل نهایى «عقاید متعارض‏» پیشنهادى معقول و موجه باشد، آن راه حل مشکل تعارض را در احکام عملى، مرتفع نخواهد کرد. برجستگى و اهمیت ادیان تنها در نظام‏هاى خاص اعتقادى آنها نیست، بلکه مراسم عبادى، کمالات اخلاقى و قوانین نیز نقش مهمى در ادیان دارند. اگر دینى ارزشمند است، عمده ارزش آن از بعد عملى نشات مى‏گیرد. این نوع آزادى دین، که به آزادى در انتخاب عقیده محدود مى‏شود و فرد را از عمل به احکام مستند به ایمان منع مى‏کند، به کم ارزش شدن دین مى‏انجامد.

منبع

  • فصلنامه معرفت شماره 22 مقاله دکتر محمد لگنهاوزن، ترجمه حجة‏الاسلام محمد حسین‏زاده





  • پلورالیسم دینی نهضتی در الهیات دین مسیح است که زمینه آن، نهضت لیبرالیسم سیاسى است و مستقیما از لیبرالیسم پروتستانى نشات یافته است. به تعبیر دقیق‏تر، پروتستانتیسم منشا لیبرالیسم سیاسى و لیبرالیسم سیاسى منشا پلورالیسم دینى است. بر اساس نظریه سیاسى لیبرال، تمایز عمیقى میان قلمرو عمومى و قلمرو شخصى وجود دارد. افراد، قلمرو عمومى را از میان قرارداد اجتماعى براى تامین مصالح و منافع مشترک فرض مى‏کنند. از آنجا که جامعه در بردارنده افرادى گوناگون با باورهاى متفاوتى از دین است، دین باید از قلمرو عمومى حذف شود. سکولاریسم نتیجه لیبرالیسم سیاسى است. اختلاف باورهاى دینی به عنوان تفاوت‏هاى زیبایى‏شناختى و سلیقه‏اى تلقى مى‏گردد. بعد سیاسى دین تابع قلمرو شخصى است. چنین نگرشى نسبت ‏به دین در فلسفه پلورالیسم دینی، که هیک و اسمیت از آن دفاع مى‏کند، تصویر شده است; زیرا آنها اختلاف‏هاى ادیان را اختلاف‏هایى فرهنگى در اظهار باور مى‏دانند. همه ادیان دربردارنده چرخشى از «توجه به خود» به سوى «توجه به واقعیت‏»اند. اختلاف شیوه‏ها، که در همه ادیان وجود دارد، نظیر امور مربوط به سلیقه‏هاى شخصى، اساسى نیستند. بر اساس نگرش پلورالیسم فروکاهشى، ترجیح دین اسلام یا بودا یا یهودیت‏ با بحث و بررسى عقلانى ممکن نیست; زیرا ترجیح یکى از ادیان بر دیگرى فقط موضوع احساس است که عمدتا از تربیت فرهنگى افراد ناشى مى‏شود. پلورالیسم فروکاهشى به عنوان نتیجه چنین نگرشى، همچون لیبرالیسم، ابعاد اجتماعى دین را دست کم مى‏گیرد.

  • لیبرالیسم به دلیل فقدان منافع مشترک و پلورالیست‏هاى فروکاهشى به علت اینکه دین، اهمیت و ارزش شناختى ندارد ، دین را از قلمرو عمومى جدا مى‏سازند. پلورالیسم دینی فروکاهشى و لیبرالیسم، هر دو در مورد دین، بر ایمان بیش از عمل تاکید دارند. لیبرال‏ها این حقیقت را، که «هیچ کس نباید به حمایت از مذهب خاصى مجبور شود» بیانى صریح و حکمى قطعى درباره آزادى دینی تلقى مى‏کنند. استفاده از قدرت سرکوبگر دولت‏ براى تحمیل قوانین مخالف با قوانین دینى، نظیر قانونى ندانستن تعدد زوجات در فرقه مرمن (Mormon) تجاوز و تعدى به آزادى دینى تلقى نمى‏شود; زیرا آنچه به نظر آنها محدودیت دارد عمل است، نه عقیده. همچنین پلورالیسم در برداشت ‏خود از مساله اختلاف ادیان بر ایمان بیش از عمل تاکید دارد و آن مشکل را از راه توافق و آشتى نهایى باورها حل مى‏کند. پلورالیسم فروکاهشى و لیبرالیسم، هر دو خود را بى‏طرف نشان مى‏دهند، در حالى که واقعا بى‏طرف نیستند و نظام‏هاى دینى گوناگونى را از عقیده و عمل استثنا مى‏کنند. در مواردى، مى‏توان این استثناها را تایید و تحسین کرد. نمى‏توان انکار کرد ادیانى که در آنها قربانی کردن انسان وظیفه‏اى اساسى است، در جامعه‏هاى لیبرال سرکوب شده است. در حالى که هیک سازگارى پنهان اختلافات وسیع باورها را مى‏پذیرد، ضرورت دارد که باورهاى اختصاصى مردود شناخته شوند. پلورالیسم فروکاهشى دعاوى ویژه و اختصاصى هر مذهبى را به عنوان امورى غیر اساسى، نادیده مى‏گیرد و آنها را به کنارى مى‏نهد، اما براى این نوع پلورالیسم مطرح نیست که آن دعاوى اختصاصى براى خود آن دین بسیار اهمیت دارد.

  • نه لیبرالیسم و نه پلورالیسم دینى فروکاهشى از نظر دینى، بی‏طرف نیستند. هر دو در ضدیت‏با آن نگرش‏هاى مذهبى، که تاکید بسیارى بر بعد اجتماعى و عملى دین دارند، تعصب مى‏ورزند. على‏قلى قرائى استدلال مى‏کند که در بیشتر ادیان مهم جهان، دین به عنوان قانون و ایمان تعریف مى‏گردد. نقش قانون در دین کمتر از نقش ایمان نیست. حتى اگر راه حل نهایى «عقاید متعارض‏» پیشنهادى معقول و موجه باشد، آن راه حل مشکل تعارض را در احکام عملى، مرتفع نخواهد کرد. برجستگى و اهمیت ادیان تنها در نظام‏هاى خاص اعتقادى آنها نیست، بلکه مراسم عبادى، کمالات اخلاقى و قوانین نیز نقش مهمى در ادیان دارند. اگر دینى ارزشمند است، عمده ارزش آن از بعد عملى نشات مى‏گیرد. این نوع آزادى دین، که به آزادى در انتخاب عقیده محدود مى‏شود و فرد را از عمل به احکام مستند به ایمان منع مى‏کند، به کم ارزش شدن دین مى‏انجامد.

منبع

  • فصلنامه معرفت شماره 22 مقاله دکتر محمد لگنهاوزن، ترجمه حجة‏الاسلام محمد حسین‏زاده






تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 سه شنبه 30 فروردین 1384 [11:57 ]   2   اسماعیل جلمبادانی      جاری 
 سه شنبه 30 فروردین 1384 [11:56 ]   1   اسماعیل جلمبادانی      v  c  d  s 


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..