نگاه اجمالی
دیاکسید گوگرد تحت شرایط متعارفی گازی بیرنگ است ولی در
هوا تولید بخارات سفید میکند که بوی زننده و خفه کنندهای دارد و در آب و در حلالهای آبی قطبی
الکلها ،
آمیدها و
اترها و در بازها (آمینها) قابل حل بوده و تشکیل نمکهایی میدهد که بر حسب
دما جانشین پذیرند و منظور نمکهای تشکیل شده باشد.
مولکول SO
2 قطبی است و همین علت گوگرد دیوکسید رامیتوان به سهولت مایع کرد. این گاز تحت فشار 1atm در 10- درجه سانتیگراد (
نقطه جوش) و در فشار 3atm در 20 درجه سانتیگراد مایع میشود. با توجه به این خاصیت است که SO
2 به عنوان ماده سرد کننده مورد استفاده قرار میگیرد.
ساختار
از نقطه نظر ساختاری SO
2 یک هیبرید روزنانسی است و ساختاری روزنانسی آن به صورت زیر است که ساختار هیبرید روزنانسی خواص هر پنج ساختار روزنانسی را دارد.
{picture=sub>O
گوگرد دی اکسید نسبتا در آب حل میشود و محلول سولفورواسید (H2SO3) تولید میکند این اسید چندان پایدار نیست و نمیتوان آنرا بصورت خالص جدا کرد احتمالا مولکولهای H2SO2 و SO2 در محلول به حالت تعادل وجود دارند.
واکنش با هیدروکسید
برای تهیه سولفیتها معمولا گاز SO2 را از محلول یک هیدر وکسید عبور داده میشود
2OH- + SO2--------> SO32- + H2O
تهیه دیاکسید گوگرد
مواد اولیه برای تولید SO2 معمولا گوگرد و پینریت و سولفید هیدروژن است اما سولفیدها و بعضی سولفاتها مخصوصا سولفات کلسیم ممکن است برای این مصارف بکار میروند مقدار قابل توجهی از SO2 از گازهای تولید شده از سوختن روغنهای قابل احتراق ، زغالها و گاز طبیعی و گازوئیل بدست میآید که میتوان آنرا در یک حلال مناسب تثبیت کرد.
تهیه دیاکسید گوگرد از گوگرد
به این منظور هوا را با گوگرد مخلوط میکنند که این کار در کورههای دوار صورت میگیرد. که پوشش خارجی آن از ورقههای فولادی و داخل آن از مواد نسوز تشکیل شده است. این کورهها بر حسب نوع عملکردشان ممکن است مختلف باشند یک نوع از آن ممکن است با تزریق گوگرد سوخته یا با مخلوط کردن گوگرد و هوا کار میکند. کورههای کلاهکدار همچنین ممکن است برای این هدف بکار روند که کاراین کورهها پیوسته است.
تهیه دیاکسید گوگرد از سولفیدهای آهن
سولفیدهای فلزی که به صورت عمده در تهیه SO2 بکار میروند پیریتها هستند (FeS2). امابلاندروی به مقدار بسیار کم در تهیه SO2 بکار میرود واکنش تولید دیاکسید گوگرد به صورت زیر است:
4FeS2 + 11O2 ---------> 2Fe2O3 + 8SO2 + 411 Kcal / mol
احتراق بلاندروی (Zn S) به صورت زیر است:
2ZnS + 3O2 --------> 2ZnO + 2SO2 + 115.6 Kcal / mol
تهیه دیاکسید گوگرد از سولفید هیدروژن (H2S)
موقعی که H2O از گاز طبیعی بدست میآید با مقدار زیادی از هوا سوزانده میشود و تولید گاز SO2 میکند.
2H2S + 3O2------> 2 H2O + 2SO2 + 210 Kcal / mol
تهیه آزمایشگاهی SO2
ازافزایش اسید به یک سولفیت یا یک سولفیت اسیدی گاز SO2 آزاد میشود که روش آسانی برای تهیه گاز SO2 درآزمایشگاه است.
3SO32- + 2H+--------> SO2 + H2O
کاربردها
*گاز SO2 سابقا به عنوان سرد کننده بکار میرفت.
مباحث مرتبط با عنوان
|