! دگرگونی اصابتی یا دگرگونی ضربه‌ای
- این دگرگونی را باید نوعی دگرگونی دینامیکی محسوب داشت که به صورت ساختمانهای دایره‌ای شکل یافت می‌شوند. ساختمانهای مزبور اساسا در نتیجه برخورد اصابت سنگهای آسمانی و یا در نتیجه انفجارهای هسته‌ای زیرزمینی به وجود می‌آیند. اگر شکل خارجی آنها بر اثر فرسایش از بین نرفته باشد ـ مانند دهانه‌هایی که در سطح ماه دیده می‌شوند ـ به آسانی قابل تشخیص‌اند.
- تشکیل دهانه را می‌توان به افتادن قطرهای آب در یک حوض تشبیه کرد. اگر درست بعد از برخورد قطره با سطح آب از آن عکس بگیریم مشاهده می‌کنیم که آب در محل برخورد فرو می‌رود و سپس به بالا کشیده می‌شود و ذرات آن به اطراف پخش می‌شود. انرژی ناشی از برخورد ، به صورت امواج به اطراف پخش می‌شود و تدریجا محو می‌گردد. در محل برخورد سنگهای آسمانی بزرگ ، نظیر همین پدیده اتفاق می‌افتد و فرورفتگی خاصی به وجود می‌آید که نظیر آن در شکل 1 مشاهده می‌شود.
- مسلما انرژی جنبشی متئوریت ، مستقیما به امواج ضربه‌ای تبدیل می‌شود که در محل برخورد ، اثرات آن شدید و با دور شدن ، از شدت آن سریعا کاسته می‌شود. این امواج ضربه‌ای در فاصله هزارم ثانیه ، فشاری بسیار زیاد ( مخروطه‌های خردشدگی ). این قبیل اشکال در سنگهای دانه‌ریز مانند سنگ آهک و کوارتزیت آسانتر تشکیل می‌شود. اگر حجم و وزن سنگ آسمانی زیاد و سرعت آن نیز زیاد باشد موجب ذوب و یا تبخیر سنگ می‌گردد. هر قدر از محل برخورد دورتر شویم از شدت آن کاسته می‌گردد.
- در محل انفجارهای زیرزمینی بر اثر شدت تشعشع قسمتی از سنگهای اطراف ذوب یا به بخار تبدیل می‌شوند. چنانکه مخروطهای خردشدگی بین 5 تا 10 کیلوبار فشار و سنگهای ذوب شده در حدود 60 کیلوبار فشار (ناشی از ضربه) پدیدار می‌شوند. در حد بین آنها ، اقسام کانیهای فشار بالا مانند کوئزیت و استیشویت ( در حدود 16 کیلوبار ) به وجود می‌آید.
مباحث مرتبط با عنوان:
