تاریخچه ی:
درمان ریشه دندان «عصب کشی»
تفاوت با نگارش: 6
- | __درمان یه یا رت کانال رای__ عبار اس نا یا دان دندا ک ب عل یدگی وی او اا ص در معر از ت رن می باشد . |
+ | V{maketoc}
|| دندان مرکب از یک ساختمان ختی ست که بافت نرم زندهای را احاطه کرد است. این قسمت نرم مرکزی، پالپ و راصطاح عامیانه، عصب نام دار که شامل سلوله، وق خونی و عصا میباشد. ز شتای نه چندان دور تا بحا عامه مردم لفظ عصب کشی یا عصب کشی را بجای معاله ریش دان (Root canal Therapy) بکار مبرند ه چنان صحیح نبوه و نچه ک اعث روج و شای شدن ای صلاحات شده، تصور مرم وجه به از ین فتن ((دندان درد|درد دان)) بدنبال معالجه ریشه میباشد.|| |
- | ~~red:چرا دندان احتیاج به(( روت کانال ))تراپی دارد ؟ ~~ | |
- | برای جواب به این سئوال ابتدا باید با ساختمان دندان آشنا شد . | |
| |
| | | |
| | | | | |
- | {picture file=img/daneshnameh_up//tooth1.gif} |
+ | {picture=tooth1.gif} |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | |
| | | |
- | مقطع دندان و ساختمانهای
مختلف آن از خارج به داخل
|
+ | ~~green:مقطع دندان و ساختمانهای~~
~~green:مختلف آن از خارج به داخل~~
|
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | |
|
| + | !مقدمه |
| + | لابد همه این ضرب المثل که میگوید: دندانی را که درد میکند باید کشید را شنیدهاید. ما هم بسیار شنیدهایم، ولی باید توجه داشت که سابقه این ضربالمثل مربوط به زمانی است که ((علم دندانپزشکی)) وجود نداشته و افرادی مثل سلمانیها عهدهدار امور دندانپزشکی بودند. دندانپزشکان امروزی نه تنها درد را از بین برده، بلکه باعث نگهداری دندانها در دهان میشوند. |
| + | !معالجه ریشه دندان یا روت کانال تراپی (Root canal Therapy) |
| + | این عنوان از سه کلمه Root به معنای ریشه، و Canal به معنای مجرا و Therapy به معنی معالجه تشکیل شده که مفهوم کلی آن معالجه مجرای ریشه دندان میباشد و شاخهای از دندانپزشکی به نام اندو یا اندودونتیکس است که شامل دانش و اعمالی است که به معالجه و حفظ ((ریشه دندان)) میپردازد و وظیفه تشخیص و درمان پالپهای آماسی و بیمار شده را به عهده دارد. بنابراین درمان ریشه یا روت کانال تراپی عبارت است از نجات یا درمان دندانی که به علت پوسیدگی وسیع مجاور اطاق عصب در معرض از دست رفتن میباشد. |
| + | !پالپ یا عصب چیست؟ |
| + | قسمت اعظم ساختمان دندان را ((عاج دندان|عاج)) تشکیل میدهد، درون عاج فضایی وجود دارد که شامل عصب و شبکه مویرگی است که اصطلاحاً به آن~~green: پالپ ~~گفته میشود. پالپ از شاخههای اصلی اعصاب و عروق در انتهای ریشه منشعب میشود و از درون کانالهایی که در ریشه وجود دارد به این فضا میرسد. حس، تغذیه، عاج سازی و دفاع میکروبی از اعمال پالپ بشمار میآیند. این بافت نرم ممکن است تحت تأثیر میکربها عفونی شده و عفونت را در مسیر ذکر شده به استخوان اطراف ریشه منتقل کند، در چنین مواردی تمام این بافت توسط دندانپزشک برداشته شده، محفظه پالپ و کانالها تمیز و به نحو مطلوبی پر میشود. |
- | م ع اما دندان ((ا دندان |ا ))تی می دد ، درن ا ای وود داد ه شا ب و ک ((مویگ))ی است که اصاا به ن~~green: پالپ ~~گه می ود . پالپ ا ه های ای اعاب و ع د اتها ری منعب یود و ا رن اناای ر یشه ود دارد این ا یر . ای(( با ))نرم ممکن اس تثیر ((میکب))ها ی ده و ون را در میر کر ده به ((ون ))اراف یش مل کد ، در نین مواردی مام این با توس اپشک برداشته شد ، مه ا و کناا تمی و ب و ملبی پ میشود . |
+ | تعداد ریش ندانها بطور ممول و بیعی ی یک ا ه دد میباشد لی دندانهایی نی وود اند که دارای یک یا چند ریشه اضافی هستند و ر حین کا و با گرفتن ادیورافی کش میگردند. بطور طبیعی ددانهای قام دارای یک ریش، دنانهی آسیای کچک اای یک یا دو یشه و دندانهی سیای بزر سه و هار ریشهای ستد. مقبتها، مراجعه و مینات منظم دندانپزشکی رعایت اصول ((بهداشت دهان و دندان)) و ترمیم پوسیگیها در مراحل اولیه لازم است تا دندان نیاز به معالجه عص داته باشد. !عامل موثر در آسیب و صدمه ه پالپ دندان r />عوامل متعددی سبب آسیب به پالپ میر که عمدهترین ن تأخیر در ترمیم پوسیدگیها و نتیجتاً گسترش آنها به پالپ دندان ست که نفود میکروبها به پالپ میشود. پوسیدگیهای دانی اگر درمان نشوند، بع از تخریب مینا و عج ب الپ رسیده و اعث اتهاب آماس و بیماری پپ آن میگردن. علاوه بر وسیگی، عوامل دیگری چون ساقه رب ناهانی به دندا حتی در وادی ن ربه قشق و یا شکستن تخمه، ته و بادام، پرکردگیهای وسیع، شکستگی و ترک دندان، حیل و سایش شدید دندانها یماریهای یشرفه له در ایجاد آاس و بیماری لپ نقش دارند. بعضی از مواد ترمیمی نیز سب هستن. همچنین ((بیماریهی لثه|بیماریهای دید ث)) یتوانند اعث صدمه به پالپ شوند که ر چین مواردی درمان یشه همراه درمان لثه صورت میگید. !علائم پالپ بیمار ممولاً دندان دردناک وده و یا به ه و نویدنیهای گم و سرد حساسیت یاد نشا مید. برخی از عائم پالپ آاسی شامل درد دامهدار به هگام نوشیدن مایعات سرد و یا گرم، درد خود بخود رد هنگام جویدن و یا حتی موقع دراز کشیدن میباشد. گای نی با توجه به سی یری پاپ ممکن است بیمار درد نداشته باشد مری ک و بدون علامت باشد که در ای مواع عاینات ((پرتونگاری)) که ین مراجعات ظم شش ماهه صورت میگید موجب تشخیص زدرس یود. علائم اهری پال بیمار ممکن است وجود پویدگی عمیق و یا وجود ضایعه در انتهای ریشه، تورم و یا تخلیه چرک از دندان و یا انتهای آن باشد. |
- | ~~red:پالپ چگونه بیمار میشود ؟ ~~ | |
- | ۱ - نفود میکروبها از طریق پوسیدگیهای عیمق | |
- | ۲ - صدمه به پالپ از طریق ضربه های شدید به دندان یا استخوان فک | |
- | ۳ - بیماریهای شدید ((لثه)) میتوانند باعث صدمه به پالپ شوند که در چنین مواردی درمان ریشه همراه درمان لثه صورت میگیرد . | |
- | ~~red:علائم یک پالپ بیمار چیست ؟ ~~ | |
- | معمولاً دندان دردناک بوده و یا به غذاها و نوشیدنی های گرم و سرد حساسیت زیاد نشان میدهد . | |
- | ~~red:آیا دندان یا پالپ بیمار میتواند بدون درد باشد ؟ ~~ | |
- | بله ؛ گاهی نیز بیماری کند و بدون علامت است . معاینات(( پرتونگاری ))که حین مراجعات منظم شش ماهه صورت میگیرد موجب تشخیص زودرس میشود . | |
- | | |
| |
| | | |
| | | | | |
- | {picture file=img/daneshnameh_up//tooth2.gif} |
+ | {picture=tooth2.gif} |
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | | |
| | | |
- | پوسیدگی عمیق که به
پالپ دندان سرایت کرده
و ایجاد آبسه در انتهای
ریشه نموده است
|
+ | ~~green:پوسیدگی عمیق که به~~
~~green:پالپ دندان سرایت کرده~~
~~green:و ایجاد آبسه در انتهای~~
~~green:ریشه نموده است.~~
|
| | | |
| | | |
| | | |
| | | | |
|
| + | !لزوم درمان ریشه و معالجه عصب |
| + | در صورت عدم معالجه ریشه دندان سیر بیماری نهایتاً منجر به کشیدن و یا از دست دادن دندان خواهد شد. عوارض عدم درمان شامل ((آبسه لثه|آبسه))، درد، عفونت شدید و نهایتاً از دست دادن دندان خواهد بود. اگر پالپی که آلوده شده و ملتهب و دردناک است خارج نشود و به عبارتی معالجه انجام نگردد، معمولاً درد آن بیشتر شده و بیمار را اذیت میکند، ولی مواردی وجود دارد که درد فروکش میکند. باید توجه داشت که از بین رفتن درد دندان نشانه بهبودی پالپ دندان نیست و عفونت به سیر خود ادامه میدهد. سرایت عفونت به استخوان انتهای ریشه باعث ایجاد گرانوم، کیست و یا آبسه میگردد که خود درد و ناراحتی ثانویهای را به دنبال دارد. و در صورت معالجه عصب و در واقع ریشه دندان، دندان حفظ میشود. و همچنین وجود دندان باعث حفظ استخوان نگهدارنده آن میگردد. |
| + | !عوامل موثر در موفقیت معالجه ریشه دندان |
| + | مهارت دندانپزشک، تعداد ریشهها قطر و انحنای آنها، وجود ریشهها و کانالهای اضافی و جانبی، نوع و قدرت بیماری زایی میکروبها، دفاع بدن و نوع بیماری پالپ در پیش آگهی درمان مؤثرند. معالجه ریشه اکثر دندانها را میتوان در یک جلسه انجام داد ولی بعضی از دندانها ممکن است به دو یا چند جلسه زمانی نیاز داشته باشند که در این موارد دندانها در پایان جلسات معمولاً پانسمان موقت میگردند. این بستگی به عوامل مختلف از قبیل تعداد ریشههای دندان و نوع بیماری آن دارد. ولی بطور کلی این عمل در یک الی سه جلسه ۳۰ دقیقه تا یک ساعت انجام میشود. در صورتی که درمان ریشه بطور کامل و استاندارد انجام شود از موفقیت بالایی برخوردار است. علاوه بر اشکالات تکنیکی و اتفاقات حین کار، انحنای زیاد ریشهها، وجود کانالهای جانبی، دفاع بدن و ... ممکن است معالجه ریشه دندان را به خطر اندازد و باعث عدم موفقیت در درمان ریشه گردد. بعد از انجام درمان ریشه و ترمیم نهایی آن، ضروری است جهت ارزیابی موفقیت درمان در طولانی مدت، ظرف 6 ماه تا یکسال آینده مجدداً ویزیت بعمل آید. در این ویزیت دندانپزشک موفقیت درمان، سلامت بافت لثه و ترمیم نهایی را ارزیابی میکند. |
| + | !عواقب بعد از عصب کشی |
| + | پس از اینکه معالجات روت کانال تمام شد و دندان توسط مواد ترمیمی مناسب محافظت شد. این دندان مثل سایر دندانها بایستی برای همیشه باقی بماند. مراقبت ویژه توسط بیمار جهت بهداشت خوب و بازدید مرتب توسط دندانپزشک به این امر کمک شایانی مینماید. بعد از عصب کشی، دندان نمیمیرد. بلکه دندان بعد از معالجه ریشه (عصب) هنوز زنده میماند چون که تغذیه خارجی آن از سمت بافتهای در برگیرنده هنوز ادامه دارد. البته این زنده ماندن به معنای آن نیست که دندان مثل دیگر دندانها به تحریکات حرارتی و الکتریکی پاسخ مثبت دهد. |
- | ~~red:امال مفقی رو کا راپی چقدر ا ؟ ~~
حیا نا می که د ۹۵ درمانها ماه ا موفقیت میاشد .
~~red:رو کال راپی شام چه مراحلی است ~~
۱ - درمن ممولا هماه یک بیی عی است ک ب میو رمان بدون درد باد . سس دندانپزشک ه هیی ی ((تاج دندان ))ود میآورد تا به لپ دستری پیدا کن .
۲ - در مراح بدی دیواره هی دخلی فضای الپ کاماً می مین و سته به خیص ددانپزشک است ((رتونگاری)) در دعات انجام گیرد .
۳ - هر گاه دانپشک د وو فونت اطمینان پیدا کند کاناهی یشه و فای لپ ا ا مود خای رمیکد .
~~red:اج دندان چه ر میشود ؟ ~~
ا دندان مک مود متف پر شد ولی تر ست که بص در(( دانهای فی ))ان تو رش وشاده شود تا د قبل فارهای یدن مقاوم باشد .
~~red:روت کال تراپی در چند جلسه انام می ود ؟ ~~
این بتگی عوام مل قیل تعداد یه های دندان وع یری دد . لی و کلی ین عمل در یک ای سه لس ۳۰ یقه یکاعت انجام میشود . ~~red:ا وت کاا راپی ردنا اس ~~ /> در سیای از موار این مل بدون بی ی انم میشود ولی نانچه دندانپزشک شا صلا داند تزری ج ی ی انجا می د .
~~red:یا ز رو کنل ترپی دا ردناک وهد بود ؟~~
گاهی وقات ا ۴۸ ساعت س از روت کانال ای دندان مود نظر در اثر فشا و وین ددناک وهد بود . این مود بتر ت که از دان وی گر ستاده نموده و ار آرن بر روی دندان زبو رای متی خوددای نمود .
~~red:آیا وقی پ دندان بیون ورده د دندا مییرد ؟~~
یر چن ریشه دندان وس ~~green:~~ یری ک وی وق و ااب ده قسم خارجی ریشه ندا را به اخان فک متص ی مای انده شده است .
~~red:ددان پ از ر کان تراپی قر اقی واهد ماند ~~
س ا ینکه معالج کان تما د و دندان مواد رمیی ما مفت . این ندان مثل ی دندان بایستی رای همیه ای باند .
مابت یژه سط بیما جه هاشت خو و بازدید ر تط دنپشک ه این ام کک ایی ی نماید .
~~red:آیا دناها متعا درمان تیه ن میند ~~
/>گاهی این غی نگ پی می ید که ت دندانپک ال رمان است .
~~red:ی بهتر نیست بجای ت کانال تری دن یار کشیه شود ؟ ~~
خیر چ ممو یک وت کانال تری و پکردگی تاج دندان متلم هیه ری ست تا کیدن و جایین کر دنا دست رفه ر نو ((پرتز)) یا دنن مصنوعی |
+ | !!آیا پ ز معالج ریه در دا؟ ملاً ه دنا ماه ((ی ددان))، از چ اعت ا چند رو رجاتی م است ن در اشت اشد که ب جویز داری مسک بف میگرد و ای نرانی نداد دندانی که ماه ی دندان و هو در داد را بید کید. د ای ما ر ست که دان شی ر استاد نموده واز ا د وی دندان ور رای ی ودای مد. !!یا دندان بع از عاجه ریش تیره می شود؟ اقاً دندانایی ک من یه میدند به مور تیر تر میگشتد، ولی روه ب یرهای کیکی حتل این تیی ر ایز بوده و ر اتفاق افتاد ی با استفده از روشهای ید کردن و یا روکای چینی و لامین میوان ب مل ک. />!!یا حی است دندانی ک عه ری شده کننده یگ؟ />ندای که پل گی مشود، مموا ارای پویدی وسی وده که مقدار یای از مینا و عاج ر ا بین به ا و اهی دندانپزشک اچا میگدد ک قری نسج سام دان ا ی ری تری پاپ تراشد که مموه این وامل عاوه خشک دندان ر اثر ا ت ددن ذیه دلی ب یگر که ددان عی کنده گد ک ای گرنی ندارد، چونک ب رمیمهی خا و یا روک مو دندان موان ر ی نیص، چیره شد. !!گر ران ریشه دندان کس خ، دران دی چی؟ />اک دانهایی ک مالجه ریشه نا با می اه شده را میتان ا __جراحیی اندونتی__ نات اد. د وای که درمان معالجه یه ان شکست میاامد. هنوز میتوان دندان ا ت داد. ر ای ما انام یحی دندانشک بافت له را ه رای کار زده و اتای اسی انهی یشه ا خارج نموه و یک رکگی ی د یشه هت ممانعت ا عد ای رار مدهد. !نه معاه ریه نان و ماح دمان بعد از انجام یی (ر موردی که ی باشد)، درمان مل رال یر است: *__مله یک:__ دستیابی کانال *__مره دم:__ یین ل ریه *__مر و:__ ی کر و کل دادن کانله *__محه رم:__ پکدن نال *__مره پن:__ میم موقت *__مرله :__ ریم دم |
| + | دندانپزشک بعد از بیحس نمودن دندان ( در مواردی که لازم است) اقدام به برداشتن ((پوسیدگی دندان|پوسیدگی)) و تراش حفره دسترسی به پالپ دندان نموده و پالپ عفونی و بیمار را از ریشه خارج میکند و بعد از تمیز نمودن و خشک کردن مجرای ریشه و دندان جای خالی پالپ را با موادی که به همین منظور ساخته شدهاند پر میکند. هر گاه دندانپزشک به عدم وجود عفونت اطمینان پیدا کند کانالهای ریشه و فضای پالپ را پر میکند و سپس ترمیم قسمت تاجی دندان صورت میگیرد. بعد از درمان ریشه، نحوه ترمیم ((تاج دندان)) بستگی به نسج باقیمانده و دندان مبتلا دارد. در دندانهایی که متحمل نیروهای سنگین جویدن هستند و یا پوسیدگی آنها شدید بوده توصیه میگردد که با ترمیمهای مطمئنتری چون روکشهای فلزی و چینی بازسازی شوند. در طول مراحل ترمیم، بسته به تشخیص دندانپزشک ممکن است ((پرتونگاری)) در دفعات انجام گیرد. |
| + | !مباحث مرتبط با عنوان |
| + | *((ارتودنسی دندان)) |
| + | *((بیماریهای بافتهای نگهدارنده اطراف دندان)) |
| + | *((بیماریهای لثه)) |
| + | *((بهداشت دهان و دندان)) |
| + | *((پروتز ثابت دندان)) |
| + | *((جراحی لثه)) |
| + | *((جرم گیری دندان)) |
| + | *((چگونه از پوسیدگی دندان جلوگیری کنیم؟)) |
| + | *((چگونگی محافظت از دندانهای کودکان)) |
| + | *((دندانهای ضربه دیده در کودکان)) |
| + | *((عفونتهای دندانی)) |
| + | *((مراحل عصب کشی)) |
| + | *((مسواک و خمیر دندان)) |
| + | *((مشکلات رایج دهان و دندان)) |