حمزه بن عبدالمطلب، دارای کنیه ابوعماره یا ابویعلی، ملقب به
سید الشهداء، عمو و برادر رضاعی
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم می باشد که دو سال قبل از
عام الفیل در شهر
مکه به دنیا آمد. او دو سال (یا به قولی چهار سال) از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم بزرگتر بود. پدر او
عبدالمطلب و مادرش هاله دختر وهیب، دختر عموی
آمنه بنت وهب، مادر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم بود.
حمزه در سال دوم بعثت اسلام آورد. درباره سبب پذیرش اسلام او نوشته اند، روزی حمزه از شکار باز می گشت که ناگاه با صحنه شگفتی مواجه گشت، مردم زیادی اجتماع کرده بودند
ابوجهل، محمد رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم را اهانت و اذیت می کرد. حمزه وقتی آن صحنه را دید به خشم آمد و به ابوجهل حمله کرد و کمان خود را بر سر او کوبید آنگاه او را نقش بر زمین ساخت.
بعد از این حادثه بود که حمزه اظهار اسلام نمود و فریاد ملکوتی «اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمداً رسول الله » را سر داد. اسلام او ضربه سهمگینی بر پیکر مشرکان وارد ساخت. از آن تاریخ تا هنگام شهادت، حمزه این شخصیت شجاع و غیور و رشید، از بزرگترین حامیان و نیرومند ترین پشتیبانان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم بود.
تاریخ نمونه های فراوانی از حمایت های او را در دوران قبل از هجرت به خاطر دارد که از مهمترین آن حمایت ها می توان به رشادت او در شب
پیمان عقبه دوم در منی اشاره کرد که در آن شب مشرکان خشمناک مکی برای انتقام از مردمان مسلمان
یثرب به سوی آنان حمله ور شدند که با ناگاه با شمشیر دو دلاور ناجی اسلام حمزه و
علی بن ابی طالب علیه السلام مواجه گشته و عقب نشستند.
به هنگام
هجرت مسلمانان به مدینه ، همسر حمزه ار مهاجرت سر باز زد و او ناچار به تنهایی به مدینه هجرت نمود و تنها فرزند خود، عماره را در مکه به مادرش سپرد. در دوران مدینه نیز حمزه همچون پروانه ای بر گرد شمع وجود رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم چرخید.
فرماندهی اولین «سریه اسلامی»* در مدینه بر عهده او بود. سپس در میدان
بدر و آنگاه در قربانگاه
احد رشادت کرد تا اینکه سرانجام در روز شنبه نیمه
ماه شوال سال سوم هجرت به سن 57 سالگی یا 59 سالگی در
نبردگاه احد به خون غلطید. پیکر بی جان او نیز از کینه مشرکان به دور نماند.
هند مادر
معاویه به انتقام کشتگان بدر بدن حمزه را مثله ساخت و جگر او را بیرون کشید. . .
مرگ حمزه بر پیامبر خدا بسیار گران آمد و سخت گریست و فرمود: در عمرم غمناک تر از این زمان نداشتم آنگاه بر او درود فرستاد و بر پیکر او نماز گذارد و هفت تکبیر گفت و او رادر سرزمین احد به خاک سپرد.
منابع :
اعیان الشیعه ج 6، الطبقات الکبری ج 3، الاستیعاب ج 1، اسد الغابه ج 2، معجم الرجال الحدیث ج 6، قاموس الرجال ج 4.
- «سریه»، جنگ هایی را گویند که پیامبر شخصا در اّن شرکت نمی کردند، بلکه فرماندهی برای لشگر منصوب میکردند و اّنها را به مأموریت های نظامی گسیل می داشتند.
