دید کلی
- چرا شناگری که از آب خارج میشود، احساس سرما میکند؟ دمای بدن انسان چگونه تنظیم میشود؟
- چگونه آب در داخل کوزه سفالی خنک میگردد؟ اساس کار وسائل خنک کننده بر چه اصلی استوار است؟
انرژی جنبشی مولکول معینی از یک مایع ، ضمن برخورد با سایر مولکولهای پیوسته تغییر میکند. ولی در لحظهای معین ، تعدادی ازمولکولهای یک مجموعه مولکول ، دارای انرژی نسبتا زیاد و تعدادی دارای انرژی نسبتا کم هستند. مولکولهای که انرژی جنبشی آنها به قدر کافی زیاد است میتوانند بر نیروهای جاذبه مولکولهای اطراف خود غلبه کنند. این مولکولها میتوانند از سطح
مایع فرار کنند و به فاز
گاز وارد شوند به شرط آنکه نزدیک به سطح مایع و در جهت مناسب در حرکت باشند.
این مولکولها در حین فرار از مایع ، بخشی از
انرژی خود را برای مقابله با نیروهای جاذبه مصرف میکنند. فرار تعدادی از مولکولهای با انرژی زیاد از مایع سبب میشود که
انرژی جنبشی متوسط مولکولهای باقی مانده در مایع کاهش یابد و از دمای مایع کاسته شود. وقتی که مایعی از یک ظرف سرباز تبخیر میشود، انتقال گرما از محیط به مایع صورت میگیرد و در نتیجه ، دمای مایع ثابت میماند و به این ترتیب ، ذخیره مولکولهای پر انرژی تامیین میشود و این فرایند تا تبخیر تمام مایع ادامه مییابد.
آنتالپی تبخیر مولی
مقدار کل گرمای لازم برای تبخیر یک مول از مایع در دمای معین ، آنتالپی تبخیر مولی آن مایع نامیده میشود.
اثر دما بر تبخی
با افزایش دما بر مایع سرعت تبخیر زیاد میشود. وقتی دما افزایش مییابد، انرژی جنبشی متوسط مولکولها زیاد میشود و تعداد مولکولهای با
انرژی کافی برای فرار به فاز گازی افزایش مییابد.
از کاربردهای تبخیر
- تنظیم دمای بدن: تنظیم دمای بدن ، تا حدودی، بر اثر عرق در پوست صورت میگیرد.
- ساخت وسائل خنک کننده گوناگون با استفاده از اصل تبخیر
- کوزه سفالی بدون لعاب که برای خنک نگه داشتن آب بکار می رود. آب ، گل کوزه را سیر کرده از سطح خارجی آن بخار میشود. با این عمل ، آب باقی مانده در کوزه خنک میگردد.
مباحث مرتبط با عنوان