پنج شنبه 30 فروردین 1403  |   كاربر مهمان   |   ورود    
/> /> /> /> dir align=middle> />مبد(( چانبی )) پلان نتهی به مبد الی /> /> /> /> /> /> />
/> /> /> /> dir align=middle> />زیگورا ازنبیل نمای عومی /> /> /> /> />
    
 منو
 کاربر Online
387 کاربر online
تاریخچه ی: تاریخ سیاسی ایلام

تفاوت با نگارش: 3

Lines: 1-112Lines: 1-114
 V{maketoc} V{maketoc}
 !تاریخ سیاسی ایلام !تاریخ سیاسی ایلام
 پادشاهان ایلامی سیماش پادشاهان ایلامی سیماش
- {picture file=img/daneshnameh_up/t1.jpg} 
-زیگورات چغازنبیل– نمای عمومی 
-"فهرست پادشاهان ایلامی شوش" پس از ذکر نام دوازده پادشاه از دودمان آوان به ارائه اسامی پادشاهان ایلامی سیماش و به همین تعداد می‌پردازد. البته رقم دوازده که با تعداد شاهان آوان برابری می‌کند غیر واقعی می‌نماید و باید به آن با شک و تردید نگریست. پادشاهان سیماش به احتمالی متعلق به دودمان جدیدی بودند که از کوهستان‌های لرستان در شمال جلگه شوش برخاسته‌اند. پادشاهانی سیماش که در این سلسله مقالات ارائه می‌شود، صرفا" شاهانی را که با همسایگان غربی خود در رابطه بوده و نامشان در اسناد تاریخی برده شده، معرفی شده‌اند. 
-! پادشاهان ایلامی به ندرت از خود سند به جای نهاده اند  
-گفتنی است که این شاهان به ندرت از خود سندی برجای نهاده‌اند، شاید به این علت که آنها در سیماش (خرم آباد) می‌زیسته‌اند و نه در شوش. در تمام دوران گوتی‌ها که حوالی 2119 پیش از میلاد به پایان آمد و مدتی حدود یک سده به درازا کشید، نام ایلام تنها در کتیبه‌های گودآ، حاکم لاگاش برده شده است. وی در کتیبه‌ای که بر روی یکی از پیکره‌هایش حک شده اظهار می‌دارد که با نیروهایش بر انشان در ایلام فائق آمده است. 36 و در نوشته‌ای روی یک مْهر ادعا می‌کند که شوشی‌ها از شوش و ایلامی‌ها از ایلام به نزد او آمدند تا معبد نین ـ گیرسو ، ایزد حامی و نگاهبان شهر لاگاش را بسازند. 37 بنابراین، چنین به نظر می‌رسد که به هنگام سلطه گوتی‌ها بر شمال بابل، ایلام دست نشانده‌ی لاگاش بوده است.38 
- {picture file=img/daneshnameh_up/t2.jpg} 
-سردیس گودا 
-در طی دومین سده از فرمانروایی پادشاهان سیماش ، ایلام بار دیگر چهره ضعیفی از خود به تارخ ارائه میند، در این وران دودما وم اور بر ایلام فرمان می‌راند که در 2112 پیش از میلاد ، اور ـ نمو آن را بنیان گذاشته بود. در حالی که سرزمینهای پست جلگه خوزستان به دست سومری‌ها افتاده بود، سرزمین‌های مرتفع آ در شرق (انشان) به صورت نیمه مستقل بود و سیماش در شمال آزاد و بدون تاریخ باقی ماند. + dir align=left> />
/>{picture file=img/daneshnameh_up/t11.jpg} />
-! گسترش قلمرو فرمانروایی از لحاظ سیاسی و نظامی  
-مهم‌ترین فرمانروای دودمان سوم اور، شولگی (حدود 2047 ـ 2094 پ م) بود. نظر به این که شولگی در طول مدت حکومتش قلمرو فرمانروایی خود را به لحاظ سیاسی و نظامی گسترش زیادی داد، در ایلام آثار متعددی بر جای نهاده است. وی در هجدهمین سال سلطنتش، یکی از دختران خود را به عقد ازدواج فرماندار ورهشه درآورد و در سی و دومین سال سلطنت نیز دختر دیگرش را به ازدواج فرماندار انشان درآورد.39 با این پیوندهای سیاسی در سرزمین‌های تقریبا" خراجگزار در کوهستان، مرزهای شرقی و غربی جلگه شوش، امنیت به وجود آمد؛ هر چند در مورد انشان یاد شده چندان موثر نیفتاد و شولگی یک بار به آنجا لشکر کشید.40 شولگی همچنین دست کم 9 بار به سرزمین‌های شمالی‌تر شوش واقع در کوه‌های زاگرس، یعنی محدوده‌ای که قلمرو سرزمینی لولوبی‌ها بود، لشکر برد.41 
- {picture file=img/daneshnameh_up/t3.jpg}
معبد چغانبیل لان منتهی ه مبد اعی		 +!فهرست پادشاهان ایلامی شوش
پس از ذکر نام دوازده پادشاه از ((دودمان آوان)) به ارائه اسامی پادشاهان ایلامی سیماش و به همین تعداد می‌پردازد. البته رقم دوازده ه با تعداد شاها آوان برابری می‌کند غیر واقی می‌نماید و باید به آن با شک و تردید نگریست. پادشاهان سیماش به احتمالی متعلق به دودمان جدیدی بودند که از کوهستانهای رستان در شمال جله ((شوش)) برخاسته‌اند. پادشاهان سیماش که در این سلسله مقالات ارائه م‌شود رفا" شاهانی را که با همایگان غربی خود در رابطه بوده و نامشان در اسناد تاریخی برده شده، معری شده‌اند:
-! پذیرش فرمانرویی بین النهرین بدون خونریزی
از سوی دیگر، پس از فتح شوش در بیست و هشتمین سال سلطنت شولگی (حدود 2066 پ م) به نظر می‌رسد که اهالی شوش فرمانروایی بین‌النهرین را بدون ون‌ریزی پذیرفته باشند، چرا ک اندکی پس از اشغال شوش، فرماندار تازه‌ای از سوی ولی به حکومت وش مارده می‌شود که احتمالا" ایلامی هم نبوده است.42 با اطمینان می‌توان گفت که در عهد پادشاهی جانشین شولگی شخصی به نام ریقوم که لامی نبود به فرمنداری شوش گمارده شد (حدود 2043 پ م) . این شخص را بیشتر شولگی به فرمانداری آشور گمارده بود تا شش سال پیش از انتساب او به سمت فرمانداری شوش در آن سمت باقی مانده بود.43 بنابراین ، ظواهر امر نشان می‌دهد که در شوش، اقتدار کامل و صلح و امنیت برقرار بوده است. این صلح و آرامش شاید ناشی از همکاری کاهنان بوده باشد که شولگی به درستی به اهمیت آن‌ها پی برده بود. 		+((شو-ین))
((ایبی-سین)) />((ایندوویی یک)) />((ایندوتوی دوم)) />((دودمان سوکل م ،ابری)) />((شیلهه)) />((شیروکدوه))
-! کاهی ساختانی گسترده‌ برای عبد ای ـ شوشینک />فاریهای انام رفته وش موید ین قیقت ست که ولگی کارهای ساختمانی گسترده‌ای را برای معبد این ـ شوشینک، ایزد نگاهبان شوش، انجام داده است. در کتیبه‌ای سنگی، شولگی بیا می‌کن که او "پادشاه نیرومند اور، سوم و اکد" عبدی را برای "سلطان خویش، ایزد این ـ شوشینک " برپا ساخته است.44 افزون بر این، هدایای وقفی شولگی به این معبد بسیار متد ود. عدادی از این هدایا برجای مانده است. پادشاهان د یلامی نها را به عنوان هدایای قفی در زیر پی معبد نهان ساختند.45 شولی همچنین مکن مقدسی را برای الهه‌ای در شوش برپا ساخت. دو تن از صاحب ـــــ سومری ا، گرزی را که سیار استادانه ساخته شده بود46، به نام فرمانروای ود به این (انوی شهر) هدیه کردند. همچنین مهره عقق از شوش پیدا شد، که شولگی آن را «برای سلامت همسر خوش ... به مادر خد، ایزد بانو نی. گل» (بانوی بزر ، همسر یزد سومی ماه) اهدا کرده است.47 امکا دارد که این چهره به هنگام غارت اور به دست ایلامی‌ها به وش آورده شده باشد.

! طرح داعی جدید برای مرزهای پادشاهی دور
شولگی در اوخر حکومت چهل و هشت ساله خویش، طرح داعی جدیدی را برای مرزهای پادشاهی دور پایه‌ریزی کرد که برای سه نسل پ از وی پابرجا ماند. تا جایی ک مدارک کتبی ر ارتباط با اقتصاد سومری‌ها نشان می‌دهد، در این طرح شولگی یک «لژیون ارجی» ایلامی تشکیل داد پداخت حقوق، سپاه مزدوری از کوه‌نشینان اطراف جله شوش پدید ورد و بدن ترتیب کسانی را ک بالقوه می‌تاستن طری برای حکومت باشند به پاسدار از مرزهای خود گاشت. مزدون ان لژیون ز شوش، انشان، سیماش و دیر مناطق ایلامی گ آمده بوند.48 که بخشی ز آان را اسیران جنگی تشکیل می‌داد. ای ایلامی‌ها در روه‌های بیست الی بیست و پنج نفری جوخه را می‌دادند و جیره غذایی آنها عبارت ز نان جو و آبجو بود؛ فرماندهی آنان نیز به یکی از کارگزارا بند پایه پادشاه ور سپرده شد که «نمینده بزرگ پاشاه» نامیه می‌شد و می‌توان او ر سرفرمانده مرزبان در مرزهای یلام و کوه‌نینان شرق منقو کرد.49 />
با استار این لژیون «ارجی» ایلام مدت زمانی دراز آرام گرفت. در سال 2040 پ م امُرـ ین (2038 ـ 2046 پ م) انشین شولی، علیه هوهنور به انن لشکر کشید و آن ناحیه را به تصرف خویش درآورد50 و با این پیروی تام منطقه شرق را به زیر سلطه خود درآورد. سه سال پیش از این لشکرکشی، زریم به عنوان فرماندار آشور به شوش منتقل شده بود؛ وی به مدت هشت سال د آن مقام باقی ماند51.

{picture file=img/daneshnameh_up/t4.jpg}
زیگورات چغازنبیل پلکان ورودی به بقات فوقانی

! پادشاهی شو- سین
امر سن هیچ گونه فعالیت ساختمانی را در شوش بر عهده نگرفت، اما چندین لوح گلین از زمان جانشین او، شو ـ سین (2029 ـ 2037 پ م) در شوش به دست آمده است.52 وی بر خلا فروتنی شولگی در برابر ایزد بزرگ شوش این شوشنک ، خود را مغرورانه «شو ـ سین دارگونه، محبوب ایزد انلیل، سلطان نیرومند؛ پدشاه ار و ه وشه جهان» خواند.53 />
ر ششمین ال سلطنت پادشاهی شو ـ سین، برای نخستین بار از زمن قوط پادشاهی آوان در دویست سا یش، یی از پاشاهان سیماش چهره ویش ا از تاریکی‌ها تاری شکار اخت. نام این پادشاه گیرنم است. فهرست شاهان شوش54 وی را نخستین پادشاه از شاهان دوازده گانه سیماش به حساب می‌آورد، اما این موضوع با شواهد تاریخی منطبق نیست. لوح با ارزشی از شوش به دس آمده که هم زمانی ین سلطان را با شو ـ سین به اثبات می‌رساند. در این لو آمده ه ماینده گیرنم در دربار ار تعدادی گوسفن را از شو ـ سین دریافت می‌دارد.

شوـ سین نیز همچون پدر خویش شولگی یکی از دخترا خود را به همسری فرمانار انشان داد. در دومین سال پدشاهی شوـ ین ( 2036 پ م ) نمانده‌ای وی همین فرمادار به نام دهبیسلهوب ، فرزند اکوت به پایتخت ار وارد شد و شاهزاده خانم را در یک سفر طولانی به سمت فارس (بیضا) همراهی کرد. این شاهزاده خانم به همراه خود مقدار زیادی کوزه‌های روغن، کره، خامه، دوغ، آبجو و غیره حمل می‌کرد.55 وی به دشواری می‌توانست حدس بزند ه سی سال بع برادرش ایبی ـ سین به صورت زندانی همین مسیر را وهد پیمود.		 +! پااان ایای ه ندرت ود ن ه ای نهاده اند />گنی اس ک این شاهان به ندرت ود ندی برجای نهاده‌ان، ای به ای عت ه نها در سیا (((خرم با))) میزیستهاد و ن در و. در تما دوران گوتی‌ها که وای 2119 پیش ا میاد به پایان مد مدتی دود یک د ه درازا شید، نا ایا تنه ر(( کتبههای گد))، ام ((لاگ)) بده ش است. ی در تیبه‌ای که بر وی یکی از پیکر‌ایش ک ده اها می‌دار که با نیوهیش ر اان ر ایلام فا مده ا. و در نوتای روی یک هر ادا میکند که وشیها از شوش و ایلایها از ایلام ه ند او مند تا ((مد نی گیرو ))، ای امی و نگاهبان شهر لاگاش را بسزن. بنابراین چنین ب نر می‌رسد ک به هنام سله ((گوی))ها ما بابل، ایام دست نشانده‌ی لاگاش بوده ا.
-این شاهزاده خانم به انشان می‌رفت تا به عقد ازدواج فرماندار آن منطقه درآید. شو ـ سین که اقدام به تحکیم پایه‌های موقعیت خویش کرده بود؛ در طول نه سال تنها دو بار برای سرکوبی کوه‌نشینان زاگرس لشکر کشید. لشکرکشی نخست محققا" برای به دست آوردن غنایمی چون مس، قلع، و مفرغ بوده است که به معبد خدایان عمده در نیپور حمل گردید. از طلایی که وی به غارت برده بود، دستور داد تا پیکره‌ای زرین از او ریخته شود. زیرینگو، فرماندار زَیُشلی (در کتیبه ایلامی زَپرس) اسیر و به اور برده شد. زیشلی احتمالا" محلی در کوه‌های لرستان، در غرب خرم آباد، بر ساحل کرخه علیا بوده است. دومین لشکرکشی که احیانا" خود شوـ سین در آن شرکت نداشت، عمدتا" علیه زیشلی تدارک دیده شده بود، چرا که ایندتو، فرماندار جدید آن خود را با دیگر شاهزادگان سرزمین‌های کوهستانی متحد کرده 
   
-دو تندیسک زرین و مسین نذرکنندگان 
-دوره ایلام میانی, حوالی 1200 پیش از میلاد 
-به دست آمده از ترانشه شماره 27 
-حفاری توسط مورگان 22 فوریه 1904 م. 
-بود. تمامی یازده فرمانداری که با یکدیگر متحد شده بودند دستگیر و در سال پایانی سلطنت شوـ سین (2029 پ م ) به بین‌النهرین برده شدند.56 فعالیت‌های ساختمانی شوـ سین در زمینه‌ی معبد سازی در شوش تسلط او بر منطقه را به خوبی آشکار می‌سازد. 
-{picture file=img/daneshnameh_up/t5.jpg}
نقشه بین النهرین (میان دورود) و ایران غربی		 +

/> />
dir align=middle> />سردیس گودا /> /> /> /> /> /> />

{picture file=img/daneshnameh_up/t2.jpg}
-! نزدیک شدن زمان آزادی
اما هنگامی که ایبی ـ سین، فرزند جوان‌تر شوـ سین در سال 2028 پ م به حومت ودمان سوم اور رسید، در ایلام احساس شد که زمان آزادی نزدیک شده است. در سومین سال سلطنت ایبی ـ سین، شوش از فرمان‌های دربار اور سر باز زد و در سال 2020 پ م بود که پادشاه سیماش از قدرت خویش برای حمله به سرزمین‌های پست جنوب بین‌النهرین اطمینان کافی حاصل کرد.		 +
-کن دیگر ازدوج چهر ا پیش دختر یی سی با وکین هُ ـ میگیش فاار یلی بری او ری نا.58 پاه سی هرهای و، دامون و ون ر ا شر را متصرف شد. ایبی ین که ینک نه مانده و تصمی مقاب ا پادشه ی رفت. پ از زینه‌سزی‌های هی لاز سپای عظیم به یلم مد و شرهای اد شده را باز پس گرفت. 59 پادشـاه ی دسگیر به اور رست . ر یکی از منابع ومری نام ا یلوا ثب شد است.60 اما فهست هان شش ا انی ـ لوهن می‌واند که اهر" اشین گیرنم ده است. +!ب ی او ر یلا />در ی ومی سد از فمانروایی ادشاه یماش ایا ار یگ چهره عیفی از خود ای اه می‌ک ر این وان ، ودمن سوم و ر یا فران می‌را که ر 2112 پیش میلاد او ـ نم را بیا گاشه . در ای که سزمین‌های جلگ(( وستا)) به ت وریها افتاده سزمی‌های رتف رق (انشان) به ورت نیم مل بو سیما شا ا و دون اری ای مد.
-پنج سال بعد، به احتمال در سال 2016 پ م ، به رغم کاهش قدرت دودمان سوم اور در بین النهرین ، ایبی ـ سین بار دیگر به ایلام که اینک سر به قیام برداشته بود، لشکر کشید. وی این بار به هوهنور حمله کرد.61 چهاردهمین سال سلطنت ایبی ـ سین به «سالی که وی در آن با سپاهی عظیم بر هوهنور و سرزمین انشان تاخت و آنها را مطیع نمود» نامگذاری شده است. 
-! در بند نگه داشتن جلگه شوش 
-این لشکرکشی آخرین کوشش دودمان رو به زوال سوم اور برای در بند نگه داشتن جلگه شوش بود. حمله‌های قبایل سامی آموریان غربی و فرار ایشبی ـ ارا، فرماندار منصوب سومریان در ماری قدرت ایبی ـ سین را تحلیل برد. از این رو، پادشاه جدید سیماش در اتحاد با شاهزاده زیشلی و دیگر مردمان کوه‌نشین سو توانست بار دیگر به جنوب بین‌النهرین حمله برد. ایبی ـ سین که ناامیدانه در اور به دفاع از خود پرداخته بود، مجبور شد «کاخ خویش را ترک گفته، از راه کوه سبوم به سرزمین ایلام، به انتهای انشان برود»62 پس از اسارت ایبی ـ سین، به ادعای اوریان، ایلامی‌ها به کمک مردم سو، شهر او را به تلی از خاک بدل کردند.63 پادشاه سیماش سپاه خود را در معبد بزرگ شهر اور مستقر کرد. پیکره نانا، ایزد ماه سومری ، و دیگر خدایان به همراه ایبی ـ سین به انشان برده شد. ایبی ـ سین در تبعیدگاه خویش در ایلام درگذشت. 64  
- {picture file=img/daneshnameh_up/t6.jpg}
نق رسته سالی - انسان با پیکر گاو درت نل و کیبه شیلهک این وشی اک />فای توسط مکونم 1921 – 1913 م
متأساه ر هی یک ز مدارک موود نام پادشا سیماش ک پشای و را رض کرد، برده نه ست. فهرست شاهان شوش ر این اره ابل اعتماد نیست، ی در ای فهرست میان گیرنم و انپی ـ لوهُنً نام سه پادشاه که به تریب به سلن رسیدند، برده نشده است. پس از انپی ـ لوهُن نام پادشاهی به اسم کیندتو بره ده حال ن که یکی ز پادهن یاش که نام و فهرست نیامده می‌بایستی پی وی قار گید. این ادشاه پس ا نپی ـ لوهُن و پیش از کیندو حکم کرده است. چین می‌نماید ک ت بی ـ سین باید هوتران می بده باد.

ام این پادشاه در خاطره‌ نل‌های بعدی یلی قی اند. در سد دوازدهم پیش از میلاد یلهک ـ ین ششینک نم و در جدول اج وی قب از چا دشاه سیماش ک در آن زمان شناخت شده ودند، ذکر می‌کند.65 برای نامی ک شایستگی پیشانی فهرست شاهان ا اشته باشد ب نام می‌بایست کاری ب ظیم چون سرنگونی پاداهی اور به انام رانیده باش. این ریه کل" ا نام سای که ر لوی ب دت آمده ابت دارد؛ ی د آن وران ـ تمتی فمان داد تا یکه‌ای ز ن ف خته شو.66 به احتما، این پاده س ز انقراض لسله سوم اور پیروزمندانه ه شر شوش واد شد و ران ا پیک‌ای از ی سازند و را برا سپاهی به م ین شوینک اهدا کد (حدود 2005 یش میلاد).		 +! گر لرو رمنویی ا حاظ یای و نظامی
م‌ری فمانروی دودما سوم ا ((شلگی)) (دو 2047 2094 ) بود. ن ه این که شولی ر طل مدت کوم قلمر فرمانروایی خود ر به لظ سیاسی و نظامی گستر ای اد یام ر متی ر ای ناده ا. وی د دهین سا سنت، یکی از دختران خد ب عقد اداج فرماندار ورهه د در سی دومین سال لنت ی ر دی ب ازدا مادار انشا دآورد. با ای پینهای یای د مین‌های تقریب" راار ((کوهستان)) مرهای شقی ربی جلگه امیت به وو م چد د مورد اا یاد دن ور نیفاد و شلگی یک ار ه نا ک کی. شولی همچین د ک 9 ار ه سرزمین‌هی شالی‌تر شوش واق در کو‌ای ا، یی دوای که قلمو مینی ((ولوی))‌ها ود، شکر د.
   
-مهر استوانه ای با نقش بز کوهی و درخت 
-دوره ایلام آغازین 
-حوالی 2900 – 3100 پیش از میلاد 
-حفاری توسط مورگان 
-! به تصرف درآمدن اور توسط بین النهرین
به هر صورت ایلام در دوره پادشاهان سیماش نتوانست به زندگی متقلانه خود ادامه دهد. اور به دست شاهزادا وانیی چون ایشبی ارا بار دیگر به تصرف بینالنهرین درآمد. سیزده سال پس از سقوط اور به دست ایلامی‌ها، ایشبی ـ ارا بر ایلام استیلا یافت و پس از ند سال دختر خویش را به عقد ازدواج نایب اسلطنه هوت سیمیتی در آورد.67 وی که یک ایلامی بود شاید پسر هوتران ـ تمی بوده باد. همین مدارک جزیی نشان می‌دهد که وارثان پادشاهی اور همان سیاست قدیمی بین‌النهرین را در مورد ایلام معمول داشتند که عبارت بود از فشار نظامی به همراه ازدواج‌های سیاسی. 		+ dir align=right> />

{picture file=img/daneshnameh_up/t3.jpg} />
-پس از کیندتو (حدود 1970 تا 1990 پیش از میلاد) که چهره وی چندان شناخته شده نیست، شخصیت شناخته شده‌ای به نام ایندتوی یکم با عنوان پادشاه سیماش بر تخت شاهی می‌نشیند. نام کامل این پادشاه در فهرست شاهان شوش ایندتو ـ این ـ شوشینک آمده است.  -هنگامی که ایندتوـ این ـ شوشینک یا ایندتوی یکم، به پادشاهی سیماش رسید (حدود 1970 پیش از میلاد) طبق رسم آن دوران، فرزند خویش تن / دُن ـ روهوراتیر را به فرمانداری شوش گمارد. وی همچنین مِ ـ کوبی دختر بیلالاما ، فرماندار اشنونا را به همسری او درآورد. عروس بابلی ظاهرا" جهیزیه زیاد و پر بهایی را با خود به شوش آورد، چرا که وی در شوش معبد ویژه‌ای را برای اینانا به عنوان ایزدبانوی مقدس ارگ برپا ساخت.68 پدر شوهر وی یعنی ایندتوـ این ـ شوشینک، در آن هنگام عنوان "پادشاه سیماش و ایلام" را داشت.69 این پدر و پسر بناهای مقدس چندی را در شوش احداث کردند. این موضوع از روی کتیبه آجری به دست آمده، اثبات می‌گردد. در حدود یک هزار سال بعد شیلهُک ـ این ـ شوشینک، به هنگام بنای معبدی برای این ـ شوشینک، از آنان به عنوان معماران ممتاز قدردانی کرد.70  -حوالی 1945 پیش ز میلاد، تنً ردُنً ـ روهوراتیر به جای پدر بر تخت شاهی تکیه زد. نتیجه ازداج ا با شاهاده خانم ببلی، مِ ـ کوبی، سری ود ک در حدود 1925 پیش از میلاد با نوان یندتوی دوم جانشین پدر گرد. ایتوی وم نیز فعالیت‌هی سازندگی وسیعی را در شوش برعهه رفت. کتیبه‌ها نشان می‌دهند که وی حصار پیرامون معبد را بازسزی کرد.71

{picture file=img/daneshnameh_up/t8.jpg}
مجسمه ایزدبانو ناروندی / نارونته
کیبه به خط میخی اکدی و ایلامی
حوالی 2100 پ.م


! ایندتوی دوم، آخرین پدشا سیماش
شاهان بعدی ایلمی که می‌دانیم اطلاعات قابل اعتمادی را درباره پیشییا خو در اختیار اشتند، ایندتوی دوم را آخرین پادشاه سیماش از این دودمان معرفی می‌کنند. در حقیقت به نظر می‌رسد که آخرین شاها این ومان یری خود را از دست داده باشند؛ اگر غیر از این می‌بود آنوم ـ موتابیل ، ناب السلطنه دِر (همان بدره امروزی)، معاصر بیلاما فرماندار شنون (یک کومت نشین لی در نقه مصب د جله و داله) هرز قادر نمی‌بود ادعا کند که سپاه انشان، ایلام، و سیماش را در هم کوبیده ورهشه را به تصرف درآورده است.72 این عف بنیه داخلی سیماش ا لشکرکشی گونگونوم پنمن فرمانوای لارا ه باشیمی دود ال 1930 پ.م تأیید می‌گردد. باشیمی به احتمال در همسایی باشت امروزی (مین هبهان و فهلیان) قرار داشته است.

در سال بعد، گونگونوم، سخن از پیروزی دیگری در انشان به میان می‌ورد.73 شاهزاده لاا ملما" قادر بود نفوذ دیرایی را در شش به دست آورد؛ زیرا لوح به دست آمده‌ای از ش، نفوذ این شاهزاده را انزدهمین سال فمانروایی نشان می‌د74.

! اِپُرًتی جانشین ایدتوی دم
در وح نیاکان پادشاهان وان ی انی شخصی به نام ِپُرًتی بااصه جانشیی ایدتوی دم می‌ود. ز آجا ک دربار اجدا این شخص سکو اختیار شه، پس می‌توان حتمال داد که وی نینذار ودمان جدیدی در ایلام بوده است.75 پنجمین پادشاه از این ومان، معاصر حمورابی پادشه ابل (1750 ـ 1792پ.م) ود. اگر زمانی برابر هفاد و پن سال برای ین پادشا در ر رفته ود، پدشاهی یماش می‌بایستی حوالی 1860 پیش از میلاد از میان رفته باشد؛ هر چند دانسته نشده که در فاله زمای بین 1910 تا 1860 پ.م کدام یک از پنج پادشاه یاد شده در سیمش فرمانروایی داشتند.

در مورد سیماش به فهرست پادشاهان شوش نمی‌توان اعتماد کرد. ین فهرست یازدهمین پدشاه ا ایدتو ـ نپییس و دوازدهمین را که آخرین پادشاه ین دودمان است، ایندتو ـ تمتی ثبت کرده است.76 تاریخ مطلب زیادی درباره ایشان در اتیار قرار نداده چرا که منابع بین‌النهرین ر تمام طول ان وران درباره ایلام سکوت اختیار کرده‌اند؛ این امر نشان می‌دهد که در ان شکل‌گی پای‌هی مپراتوری مورابی، و رزمین‌های مرتفع جنوب ربی و ایران به حال خود رها ه بودند.

از این سقوط پشاهی سیماش همچون پاین پادشاهی اون می‌بایستی در طول همان ال‌های تاریک اتا تاده باشد. ودان بعی «پدشاهان نشان و شوش» ر، اِپُرتی بیان گذاشت رزند وی شیلهه قدرت آن را حکا بخشید. +! پذیرش فمانروایی بین اهین بو وریزی
ا وی دیگر، ز فت شوش در بیس و هتمین ا سلنت شی (دود 2066 پ م) به نظر می‌رسد که اهای و رانروایی بینالنهرین را بن ون‌یی یره بشد، را که اندکی س ا اشال شو، فرمانار اه‌ای وی ولگی به حوم وش گمارده می‌ود که املا" ایای هم وده ا. ا امینان می‌ان گت ک در پادشاهی انی گی شخصی به نام ((ری)) که ایای ود رمادای شو ماده د (دود 2043 پ م) . این ص را بیش ولگی به فماناری شر گره ود ا ش سال پیش از انتسا ا به سم فرمانداری شوش در ن سم ای مانده ود. بناراین ، واهر امر نشان می‌دهد که در ش، اار کمل و و منیت بقرار بوده ا. این ح و امش شای ناشی ا همکای کانا ده باشد که وی ه رتی ب ایت آن‌ها پی بود.  +! کارهای ساختمانی گسترده‌ برای معبد این ـ شوشینک  +حفاریهای انجام گرفته در شوش موید این حقیقت است که شولگی کارهای ساختمانی گسترده‌ای را برای معبد این ـ شوشینک، ایزد نگاهبان شوش، انجام داده است. در کتیبه‌ای سنگی، شولگی بیان می‌کند که او "پادشاه نیرومند اور، سومر و اکد" معبدی را برای "سلطان خویش، ایزد این ـ شوشینک " برپا ساخته است. افزون بر این، هدایای وقفی شولگی به این معبد بسیار متعدد بود. تعدادی از این هدایا برجای مانده است. پادشاهان بعدی ایلامی آنها را به عنوان هدایای وقفی در زیر پی معبد پنهان ساختند. شولگی همچنین مکان مقدسی را برای الهه‌ای در شوش برپا ساخت. دو تن از صاحب سومری او، گرزی را که بسیار استادانه ساخته شده بود، به نام فرمانروای خود به این (بانوی شهر) هدیه کردند. همچنین مهره عقیق از شوش پیدا شد، که شولگی آن را «برای سلامت همسر خویش ... به مادر خود، ایزد بانو نین. گال» (بانوی بزرگ ، همسر ایزد سومری ماه) اهدا کرده است. امکان دارد که این چهره به هنگام غارت اور به دست ایلامی‌ها به شوش آورده شده باشد.  +! طرح دفاعی جدید برای مرزهای پادشاهی دور  +شولگی در اواخر حکومت چهل و هشت ساله خویش، طرح دفاعی جدیدی را برای مرزهای پادشاهی دور پایه‌ریزی کرد که برای سه نسل پس از وی پابرجا ماند. تا جایی که مدارک کتبی در ارتباط با اقتصاد سومری‌ها نشان می‌دهد، در این طرح شولگی یک «لژیون خارجی» ایلامی تشکیل داد و پرداخت حقوق، سپاه مزدوری از کوه‌نشینان اطراف جلگه شوش پدید آورد و بدین ترتیب کسانی را که بالقوه می‌توانستند خطری برای حکومت باشند، به پاسداری از مرزهای خود گماشت. مزدوران این لژیون از شوش، انشان، سیماش و دیگر مناطق ایلامی گرد آمده بودند. که بخشی از آنان را ((اسیر))ان جنگی تشکیل می‌داد. این ایلامی‌ها در گروه‌های بیست الی بیست و پنج نفری جوخه را می‌دادند و جیره غذایی آنها عبارت از نان جو و آبجو بود؛ فرماندهی آنان نیز به یکی از کارگزاران بلند پایه پادشاه اور سپرده شد که «نماینده بزرگ پادشاه» نامیده می‌شد و می‌توان او را سرفرمانده مرزبان در مرزهای ایلام و کوه‌نشینان شرق منقور کرد.  +با استقرار این لژیون «خارجی» ایلام مدت زمانی دراز آرام گرفت. در سال 2040 پ م ، اَمُرـ سین (2038 ـ 2046 پ م) جانشین شولگی، علیه هوهنور به انشان لشکر کشید و آن ناحیه را به تصرف خویش درآورد و با این پیروزی تمامی منطقه شرق را به زیر سلطه خود درآورد. سه سال پیش از این لشکرکشی، زریقوم به عنوان فرماندار آشور به شوش منتقل شده بود؛ وی به مدت هشت سال در آن مقام باقی ماند.  +
 +
 +
 +{picture file=img/daneshnameh_up/t4.jpg}
 +
 +
 +
 +
 +زیگورات چغازنبیل – پلکان ورودی به طبقات فوقانی
 +
 +
 +

تاریخ شماره نسخه کاربر توضیح اقدام
 جمعه 03 شهریور 1385 [17:20 ]   15   آآوا رسا      جاری 
 شنبه 21 مرداد 1385 [10:02 ]   14   آآوا رسا      v  c  d  s 
 شنبه 21 مرداد 1385 [09:59 ]   13   آآوا رسا      v  c  d  s 
 چهارشنبه 14 اردیبهشت 1384 [06:55 ]   12   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
 سه شنبه 13 اردیبهشت 1384 [10:54 ]   11   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
 سه شنبه 13 اردیبهشت 1384 [10:52 ]   10   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
 سه شنبه 13 اردیبهشت 1384 [10:46 ]   9   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
 سه شنبه 13 اردیبهشت 1384 [10:44 ]   8   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
 سه شنبه 13 اردیبهشت 1384 [07:57 ]   7   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
 سه شنبه 13 اردیبهشت 1384 [07:35 ]   6   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
 سه شنبه 13 اردیبهشت 1384 [07:33 ]   5   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
 سه شنبه 13 اردیبهشت 1384 [07:32 ]   4   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
 سه شنبه 13 اردیبهشت 1384 [06:52 ]   3   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
 سه شنبه 13 اردیبهشت 1384 [06:48 ]   2   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
 سه شنبه 13 اردیبهشت 1384 [06:45 ]   1   نغمه آذربویه      v  c  d  s 
تاریخچه

ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..

سرویس‌های رشد:

فهرست:

وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد