تاریخچه ی:
بافت هادی
||بافتهای هادی یا آوندی از بافت چوبی و آبکشی تشکیل یافتهاند. نقش بافت چوبی هدایت آب و مواد کانی محلول در آن (شیره خام) از ریشه به سوی برگ است. بافت آبکشی سبب جریان فرآوردههای فتوسنتزی در گیاه میشود. از این رو مجموعه این دو بافت را ''دستگاه هادی'' گویند.||
!بافت چوبی
بافت چوبی از ((پروکامبیوم)) بوجود میآید و پروکامبیوم از ((بافت مریستمی گیاه|مریستم)) انتهایی منشا میگیرد. بافت چوبی واجد دیواره نخستین را که از پروکامبیوم گیاه ایجاد میشود، ''بافت چوبی نخستین'' مینامند. در بسیاری از گیاهان پس از تکمیل دیواره نخستین ، بافتهای پسین تشکیل میشوند. بافت چوبی حاصل از کامبیوم آوندی را ''بافت چوبی پسین'' مینامند.
بافت چوبی از 4 نوع یاخته : ((یاخته تراکئیدی|تراکئید)) ، ((یاخته وسلی|وسل)) ، ((یاخته فیبری|فیبر)) و ((بافت پارانشیم|پارانشیم چوبی)) تشکیل شده است و مهمترین آنها یعنی تراکئیدها و وسلها به ''عناصر تراکئیدی'' موسوماند که عناصری بیجانند. نقش صلی این یاختهها انتقال ((آب و مواد کانی محلول~شیره خام)) و تا حدی نیز حفاظت گیاه است. یاختههای فیبری در بافت چوبی موجب استحکام گیاه میشود. یاختههای پارانشیمی که نقش ذخیرهای و یا فعالیتهای دیگری دارند، نیز در این بافت یافت میشوند
!اجزا بافت چوبی
!!عناصر تراکئیدی
دو نوع اصلی از عناصر چوبی به نامهای ''((تشکیل دهنده آوندهای چوبی ناقص~تراکئید))'' و ''((تشکیل دهنده آوندهای چوب کامل~وسل))'' در گیاهان وجود دارند. تفاوت اصلی دو نوع آوند چوبی مذکور در این است تراکئیدها منفذ ندارند، در حالی که دیوارههای انتهایی وسلها دارای منفذ هستند. بنابراین در تراکئیدها عبور آب از یاختهای به یاخته دیگر به صورت نفوذ از دیواه سه لایهای متشکل از دیوارههای نخستین دو یاخته مجاور و تیغه میانی آنها انجام میگیرد. در حالی که در وسلها آب از منافذ آزاد بین یاختهها عبور میکند.
به علاوه یاختههای تشکیل دهنده تراکئید ، از یاختههای وسلها درازتر و باریکترند و به تدریج که عناصر تراکئیدی رشد میکنند، ((پروتوپلاسم)) آنها از بین میرود، اما قبل از آن دیواره پسین بر روی دیواره نخستین بوجود میآید و دیواره ضخیمتر میشود. دیواره دو انتهای یاخته نیز قبل از ناپدید شدن پروتوپلاسم از بین میرود. در نتیجه نقش یاخته چوبی زنده ، ایجاد دیواره پسین و حل کردن انتهایی دیواره یاخته است. پس از این فرایندها پروتوپلاسم از بین میرود و یاختههای چوبی مرده بر جای میمانند و شیره خام درون آنها جریان مییابد.
*__ساختار و شکل دیواره پسین عناصر تراکئیدی__
دیواره پسین در عناصر تراکئیدی بطور یکنواخت تشکیل نمیشود. چنانکه در بعضی نقاط نازکتر در نقاط دیگر ضخیمتر است. این ناهمواریها به صورت برجستگیها و فرورفتگیهایی با طرحهای گوناگون در سطح درونی عناصر تراکئیدی بوجود میآیند و آوندهای چوبی را برحسب انواع این تزئینات نامگذاری میکنند. مانند ''آوندهای حلقوی ، مارپیچی ، نردبانی ، مشبک و منقوط''.
((لیگنین)) در آوندهای حلقوی و مارپیچی به صورت حلقههای جدا از هم یا نوارهای مارپیچی و در آوندهای نردبانی و مشبک به ترتیب به شکل نوارهای موازی و مشبک در آمده است. در آوندهای منقوط ، لیگنین تمام سطح دیواره به جز نقاط فرورفته را فرا گرفته است. چوب ((مخروطیان)) را نرم گویند، زیرا فقط دارای تراکئید است. چوب ((گیاهان دو لپهای|دو لپهایهای چوبی)) را سخت گویند، چون علاوه بر تراکئید ، فیبر و وسل هم دارد.
!!فیبرها
یاختههای فیبر چوبی نسبتا درازند. دیواره آنها ضخیمتر از تراکئیدهاست. این یاختهها بیشتر نقش استحکامی دارند. یاختههای فیبری ممکن است دارای ((پروتوپلاست)) زنده بوده و نقشهای زیستی از قبیل ذخیره ((نشاسته)) و غیره داشته باشند.
!!یاختههای پارانشیمی
یاختههای پارانشیمی در بافت چوبی پسین ممکن است دارای دیواره پسین یا فاقد آن باشند. نقش همه این یاختهها ذخیره مواد است.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((بافت اسکلرانشیم))
*((بافت پارانشیم))
*((بافت ترشحی))
*((بافت چوب پنبهای))
*((بافت کلانشیم))
*((بافت مریستمی گیاه))
*((یاخته تراکئیدی))
*((یاخته فیبری))
*((یاخته وسلی))