نگاه اجمالی
در میان علوم مردم ، همین که صحبت از اورانیوم به میان می‌آید، بلافاصله بمب اتمی و سلاحهای کشتار جمعی ، که امروزه سخن روز محافل سیاسی و مطبوعاتی است، در اذهان تداعی می‌شود. اما بهتر است به این مطلب فکر کنیم که آیا اورانیوم و اصولا عناصر رادیواکتیو ، عناصری نفرین شده هستند که جز مرگ و کشتار فوق‌العاده دردناک مردم ، هیچ نفع دیگری به حال بشریت ندارند؟ و اصولا اگر چنین است، پس چرا دانشمندان در طول قرون و اعصار گذشته و حال تمام تلاش و کوشش خود را و بالاتر و باارزش‌تر از همه عمر و جوانی خود را در این راه صرف نمودند و چه بسا مانند مادام کوری و دیگران در اثر همین تشعشعات رادیواکتیوی جان خود را از دست دادند. آیا ارزش دارد افرادی تمام عمر خود را در راه چیزی سپری کنند که عامل از بین برنده نسل او و افراد دیگر است؟
آنچه در این مقاله بیان می‌گردد، شرح کوتاه و مختصری است از خدمتی که اورانیوم ، این عنصر طبیعی برای بشریت و آسایش و راحتی او انجام داده است. همچنین به استفاده‌های نادرست و غلط از این منبع سرشار انرژی نیز نگاه کوتاهی خواهیم داشت.
نیروگاههای اتمی
پر واضح است که منابع انرژی الکتریکی که بشر از آنها برای تولید برق مصرفی خود استفاده می‌کند، سدهای آبی ، پیل‌های شیمیایی و ... دیگر است. اما همه این منابع انرژی با وجود اینکه تقریبا کم‌هزینه هستند اما دارای معایب زیادی هستند. اول اینکه تعداد انرژی الکتریکی حاصل از این منابع کم است. همچنین در مناطقی که از نظر آب در محرومیت هستند، تقریبا تولید برق از طریق احداث سد غیر ممکن است. همچنین برای تولید برق به این روشها ، نیاز به سوختهای شیمیایی که جزو منابع تجدیدناپذیر انرژی محسوب می‌شوند، وجود دارد.
بنابراین بهترین گزینه برای تولید انرژی الکتریکی کافی استفاده از انرژی هسته‌ای است. انرژی هسته‌ای دارای بازده فوق‌العاده زیادی نسبت به منابع دیگر انرژی برق می‌باشد. مشکل عمده فقط در تهیه تجهیزات و دستگاههای لازم برای غنی‌سازی اورانیوم و استفاده از آن برای تولید برق است. و امروزه این تکنولوژی بیشتر در اختیار کشورهای صنعتی قرار دارد.
تقریبا در تمام سیستمهای تولید توان هسته‌ای موجود ، راکتور منبع گرما برای به‌کار انداختن توربینهای بخار است. این توربینها مولدهای الکتریکی را درست به‌همان صورت به حرکت در می‌آورند که توانگاههای نفت‌سوز یا زغال‌سوز عمل می‌کنند. در یک توانگاه هسته‌ای معمولی ماده شکافت‌پذیر به‌جای زغال‌سنگ یا نفت به‌کار می‌رود و بنابراین یک منبع جدید انرژی به صورت الکتریسیته فراهم می‌آورد.
کاربردهای دیگر
کاربرد اورانیوم و تشعشعات رادیواکتیوی تنها به تولید انرژی الکتریکی خلاصه نمی‌گردد. بعنوان مثال در کشاورزی برای خشک‌کردن و بسته‌بندی میوه‌ها از آن استفاده می‌گردد. همچنین در پزشکی ، صنعت و موارد دیگر نیز کاربرد دارد. بنابراین همانگونه که اشاره شد اورانیوم عنصری زشت و بی‌ارزش نیست که فقط وسیله‌ای برای کشتار مردم باشد.
اورانیوم آلت دست قدرتهای بزرگ
امروزه بحث استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و مساله ساخت و تکثیر سلاحهای هسته‌ای و کشتار جمعی به‌عنوان سخن روز خوراک محافل مطبوعاتی جهان شده‌است. و قدرتهای بزرگ نظیر آمریکا از این وسیله به‌عنوان حربه‌ای برای حمله به کشورهای دیگر استفاده می‌کنند. بعنوان همه مردم دنیا می‌دادند که از چندی پیش چنین ادعا می‌شد که کشور عراق دارای سلاحهای کشتار جمعی و تکنولوژی غنی‌سازی اورانیوم است و همین امر بهانه‌ای شد تا به این کشور حمله نظامی شود و بسیاری از مردم بی‌دفاع این کشور کشته‌شدند، در صورتی که هنوز هم که هنوز است، هیچ ردی از این سلاحها در این کشور پیدا نشده‌است.
نمونه بارز این مساله کشورمان ایران است که چقدر مورد اتهام قرار می‌گیرد و با وجود اینکه هرساله بازرسان آژانس انرژی اتمی از آن بازدید کرده و صلح آمیز بودن آن را تایید می‌کنند، ولی هرازچند گاهی این مطلب در سر تیتر روزنامه‌های غربی قرار می‌گیرد که ایران در پی دست یافتن به تکنولوژی سلاحهای اتمی است.
اورانیوم در خدمت نابودی نسل بشر
قدرتهای بزرگ و کشورهای پیشرفته دنیا با اینکه در استفاده درست از اورانیوم برای خدمت به مردم خود سرمایه‌گذاری می‌کنند اما همواره از قدرت فوق‌العاده تخریبی و کشتار آن نیز غافل نیستند. و تقریبا در جهت استفاده منفی از این عنصر طبیعی نیز گام بر می‌دارند. هرچند استفاده منفی و نادرست از اورانیوم عواقب بسیار دردناکی مانند حادثه هیروشیما و ناکازاکی برجای می‌گذارد، ولی بازهم هیچ حرکتی در جهت جلوگیری از این کار صورت نمی‌گیرد.
درست است که ظاهرا سازمانهای بین‌المللی مانع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و توافقنامه‌های بین المللی مانند معاهده منبع تولید و تکثیر سلاحهای کشتار جمعی بوجود آمده است، اما گویی تمام این موارد برای کشورهای دیگر است و قدرتهای بزرگ و حامیان آنها از تمام این موارد مستثنی هستند.
سخن آخر
به هر حال امید است که بالاخره روزی انسان به این رشد عقلی برسد که تمام آفریده‌های خداوند برای آسایش و راحتی او خلق شده‌اند. و این خود انسان است که به واسطه برخی مسایل به استفاده‌های نادرست از این منابع سرشار خدادادی اقدام می‌کند و چه بسا در این کار اقدام به ساخت ابزار و وسایلی می‌کند که زندگی خود او را تهدید می‌کند.
