تاریخچه ی:
انسان و دنیا
تفاوت با نگارش: 10
| در اینجا مقدمتا باید مطلبی را خاطر نشان کنیم تا منظور کاملا روشن گردد : | | در اینجا مقدمتا باید مطلبی را خاطر نشان کنیم تا منظور کاملا روشن گردد : |
| V{maketoc} | | V{maketoc} |
| !غرایز انسان | | !غرایز انسان |
| ^__~~brown:بشر محکوم است از غرایز خود پیروی کند . در وجود بشر غرایزی نهاده شده تا او را به سوی هدفی که در متن خلقت منظور است ، بکشاند . البته مقصود این نیست که بشر چشم بسته باید تابع غرایز خود باشد ، مقصود این است که وجود غرایز ، عبث نیست ، نمی توان آنها را نادیده گرفت ، نمی توان آنها را مهمل گذاشت و نباید به معارضه و مبارزه کلی آنها پرداخت . ~~__^ | | ^__~~brown:بشر محکوم است از غرایز خود پیروی کند . در وجود بشر غرایزی نهاده شده تا او را به سوی هدفی که در متن خلقت منظور است ، بکشاند . البته مقصود این نیست که بشر چشم بسته باید تابع غرایز خود باشد ، مقصود این است که وجود غرایز ، عبث نیست ، نمی توان آنها را نادیده گرفت ، نمی توان آنها را مهمل گذاشت و نباید به معارضه و مبارزه کلی آنها پرداخت . ~~__^ |
| غرایز را باید اصلاح و تعدیل و رهبری کرد ، که این مطلب دیگری است . | | غرایز را باید اصلاح و تعدیل و رهبری کرد ، که این مطلب دیگری است . |
| مثلا در انسان تمایل به فرزند هست . این تمایل امر کوچکی نیست ، از شاهکارهای خلقت الهی است . اگر این تمایل نبود ، خلقت ادامه نمی یافت . منتها در کارخانه خلقت ، این تمایل به صورت یک امر لذیذ و شیرین در کام هر حیوانی ریخته شده است تا هر نسلی در خدمت نسل آینده خویش باشد و از این خدمت نیز لذت ببرد . | | مثلا در انسان تمایل به فرزند هست . این تمایل امر کوچکی نیست ، از شاهکارهای خلقت الهی است . اگر این تمایل نبود ، خلقت ادامه نمی یافت . منتها در کارخانه خلقت ، این تمایل به صورت یک امر لذیذ و شیرین در کام هر حیوانی ریخته شده است تا هر نسلی در خدمت نسل آینده خویش باشد و از این خدمت نیز لذت ببرد . |
| این علاقه را تنها در نسل قبلی قرار نداده است . در انسان ، نسل بعد را نیز به نسل قبلی علاقمند گردانیده است ، اما نه به آن شدت که گذشته را به آینده علاقمند کرده است . این علاقهها رمز پیوندهاست . | | این علاقه را تنها در نسل قبلی قرار نداده است . در انسان ، نسل بعد را نیز به نسل قبلی علاقمند گردانیده است ، اما نه به آن شدت که گذشته را به آینده علاقمند کرده است . این علاقهها رمز پیوندهاست . |
| یکی دیگر از غرایز بشری ، حس حقیقت جویی و دانش طلبی و کاوش است . ممکن است مردم را در زمانی موقت از تحقیق و دانش و کاوش منصرف کرد ، اما برای همیشه نمی توان بر ضد روح حقیقت جویی و دانش طلبی بشر قیام کرد . | | یکی دیگر از غرایز بشری ، حس حقیقت جویی و دانش طلبی و کاوش است . ممکن است مردم را در زمانی موقت از تحقیق و دانش و کاوش منصرف کرد ، اما برای همیشه نمی توان بر ضد روح حقیقت جویی و دانش طلبی بشر قیام کرد . |
| !مال دوستی | | !مال دوستی |
- | |
+ | |
| از جمله غرایز انسان مال دوستی است . البته مال دوستی یک غریزه مستقیم در انسان نیست ، یعنی اینچنین نیست که انسان مال را به خاطر مال دوست بدارد و مورد علاقه او باشد ، اما چون به حسب طبع و غریزه ، حوایج مادی زندگی خود را میخواهد رفع کند و در پارهای اجتماعات مانند اجتماع ما وسیله رفع حوایج ، پول و ثروت است اگر انسان پول داشته باشد کلید همه قفلها را در دست دارد و اگر نداشته باشد همه درها به رویش بسته میماند از این نظر ، آدمی پول را به عنوان کلید همه قفلها از نظر مادیات زندگی دوست میدارد . | | از جمله غرایز انسان مال دوستی است . البته مال دوستی یک غریزه مستقیم در انسان نیست ، یعنی اینچنین نیست که انسان مال را به خاطر مال دوست بدارد و مورد علاقه او باشد ، اما چون به حسب طبع و غریزه ، حوایج مادی زندگی خود را میخواهد رفع کند و در پارهای اجتماعات مانند اجتماع ما وسیله رفع حوایج ، پول و ثروت است اگر انسان پول داشته باشد کلید همه قفلها را در دست دارد و اگر نداشته باشد همه درها به رویش بسته میماند از این نظر ، آدمی پول را به عنوان کلید همه قفلها از نظر مادیات زندگی دوست میدارد . |
| همچنانکه گفتیم با یک امر طبیعی و غریزی نمی توان مبارزه کرد ، بدین معنی که برای همیشه نمی توان آن را تعطیل کرد هرچند ممکن است در یک مدت محدود جامعه را بدان سو کشاند و هم ممکن است افرادی محدود را برای همیشه بدان سو کشاند ، اما بشر و جامعه بشری را نمی توان از مقتضیات یکی از غرایز برای همیشه منصرف کرد ، مثلا: | | همچنانکه گفتیم با یک امر طبیعی و غریزی نمی توان مبارزه کرد ، بدین معنی که برای همیشه نمی توان آن را تعطیل کرد هرچند ممکن است در یک مدت محدود جامعه را بدان سو کشاند و هم ممکن است افرادی محدود را برای همیشه بدان سو کشاند ، اما بشر و جامعه بشری را نمی توان از مقتضیات یکی از غرایز برای همیشه منصرف کرد ، مثلا: |
- | __ ~~brown:امکان ندارد که بتوانیم همه افراد را برای همیشه قانع کنیم که راضی شوند همه درها به رویشان بسته باشد و از آن کلید مرموز وجادویی به نام " پول " یا " ثروت " به عنوان یک شیء پلید و منفور دوری گزینند . ~~__ |
+ | __ ~~brown:امکان ندارد که بتوانیم همه افراد را برای همیشه قانع کنیم که راضی شوند همه درها به رویشان بسته باشد و از آن کلید مرموز وجادویی به نام " پول " یا " ثروت " به عنوان یک شیء پلید و منفور دوری گزینند . ~~__ |
| حالا اگر با نام خدا و با نام دین ، با این غرایز مبارزه شود ، اگر تحت نام و عنوان دین ، تجرد و رهبانیت مقدس شمرده شود و ازدواج پلیدی ، اگر تحت آن نام و عنوان ، جهل موجب نجات معرفی گردد و علم سبب گمراهی ، اگر با آن نام و عنوان ، ثروت و قدرت و تمکن مایه بدبختی شناخته شود و فقر و ضعف و دستنارسی مایه سعادت و خوشبختی ، چه عوارضی دست میدهد ؟ | | حالا اگر با نام خدا و با نام دین ، با این غرایز مبارزه شود ، اگر تحت نام و عنوان دین ، تجرد و رهبانیت مقدس شمرده شود و ازدواج پلیدی ، اگر تحت آن نام و عنوان ، جهل موجب نجات معرفی گردد و علم سبب گمراهی ، اگر با آن نام و عنوان ، ثروت و قدرت و تمکن مایه بدبختی شناخته شود و فقر و ضعف و دستنارسی مایه سعادت و خوشبختی ، چه عوارضی دست میدهد ؟ |
| انسانی را در نظر بگیرید که از طرفی تحت تأثیر جاذبه دینی و تلقینات دینی است و از طرف دیگر تحت تأثیر جاذبه شدید این امور ، بالاخره یا این طرف را میگیرد یا آن طرف را و یا مانند بسیاری از مردم در کشاکش | | انسانی را در نظر بگیرید که از طرفی تحت تأثیر جاذبه دینی و تلقینات دینی است و از طرف دیگر تحت تأثیر جاذبه شدید این امور ، بالاخره یا این طرف را میگیرد یا آن طرف را و یا مانند بسیاری از مردم در کشاکش |
| این دو جاذبه گرفتار میشود ، از کسانی میشود که دربارهشان گفتهاند : | | این دو جاذبه گرفتار میشود ، از کسانی میشود که دربارهشان گفتهاند : |
- | یک دست به مصحفیم و یک دست به جام |
+ | یک دست به مصحفیم و یک دست به جام ::گه نزد حلالیم و گهی نزد حرام:: |
- | گه د لالی و گهی د حام |
+ | روحیه بذب پیدا میکن : " « لا الی ؤلاء و لا الی هؤلاء »" . در واقع ، یک بیر روانی درست و حابی میشود با همه عوارض و آثارش . |
- | روحیه مبب یدا میکند : " « ا ای هل و ا الی ها »" . |
+ | ^ ~~darkorange:کار دین و رسالت دین محو غرایز نیست ، تعدیل و اصلاح و رهبری و حکوم و تسلط ب آنهاست . چون غرایز را نمی توان و نباید از بی برد ، قهرا در اجتماعاتی که با نام خدا و دین و مذهب برای نابودی غرایز قیام میکنند و خداپرستی را با زدگی ، متضاد معرفی می کنند ، خود ای معانی و مفاهیم الی کت میخورند ماتریالیسم و سایر مکتبهی ضد خدایی ضد دینی روا میگیرد . ~~ |
- | در واقع ، یک بیمار روانی درست و حسابی میشود با همه عوارض و آثارش . | |
- | ^__~~green:کار دین و رسالت دین محو غرایز نیست ، تعدیل و اصلاح و رهبری و حکومت و تسلط بر آنهاست . چون غرایز را نمی توان و نباید از بین برد ، قهرا در اجتماعاتی که با نام خدا و دین و مذهب برای نابودی غرایز قیام میکنند و خداپرستی را با زندگی ، متضاد معرفی می کنند ، خود این معانی و مفاهیم عالی شکست میخورند و ماتریالیسم و سایر مکتبهای ضد خدایی و ضد دینی رواج میگیرد . ~~__^ |
+ | ^ |
| لهذا بدون تردید باید گفت که زاهد مابان جاهل هر محیطی که بدبختانه در میان خود ما هم زیاد هستند از عوامل مهم گرایش مردم به مادیگری میباشند . | | لهذا بدون تردید باید گفت که زاهد مابان جاهل هر محیطی که بدبختانه در میان خود ما هم زیاد هستند از عوامل مهم گرایش مردم به مادیگری میباشند . |
| راسل میگوید تعلیمات کلیسایی ، بشر را در میان دو بدبختی و حرمان قرار میدهد : | | راسل میگوید تعلیمات کلیسایی ، بشر را در میان دو بدبختی و حرمان قرار میدهد : |
| یا بدبختی دنیا و حرمان از نعمتهای آن ، و یا بدبختی و حرمان از آخرت و حور و قصور آن . | | یا بدبختی دنیا و حرمان از نعمتهای آن ، و یا بدبختی و حرمان از آخرت و حور و قصور آن . |
| میگوید از نظر کلیسا انسان الزاما باید یکی از دو بدبختی را تحمل کند : یا به بدبختی دنیا تن دهد و خود را محروم و منزوی نگه دارد و در مقابل در آخرت و جهان دیگر از لذتها بهرهمند گردد ، یا اگر خواست در دنیا از نعمتها و لذتها بهرهمند باشد باید بپذیرد که در آخرت محروم خواهد ماند . | | میگوید از نظر کلیسا انسان الزاما باید یکی از دو بدبختی را تحمل کند : یا به بدبختی دنیا تن دهد و خود را محروم و منزوی نگه دارد و در مقابل در آخرت و جهان دیگر از لذتها بهرهمند گردد ، یا اگر خواست در دنیا از نعمتها و لذتها بهرهمند باشد باید بپذیرد که در آخرت محروم خواهد ماند . |
| اولین سؤال و ایرادی که بر این منطق وارد است از ناحیه منطق و توحید و خداشناسی است . | | اولین سؤال و ایرادی که بر این منطق وارد است از ناحیه منطق و توحید و خداشناسی است . |
| آخر چرا خدا الزاما بشر را به تحمل یکی از دو بدبختی محکوم کرده است ؟ | | آخر چرا خدا الزاما بشر را به تحمل یکی از دو بدبختی محکوم کرده است ؟ |
| چرا جمع میان دو خوشبختی نا ممکن است ؟ | | چرا جمع میان دو خوشبختی نا ممکن است ؟ |
| مگر خداوند بخیل است ؟ ! مگر از خزانه رحمت او کم میشود ؟ ! | | مگر خداوند بخیل است ؟ ! مگر از خزانه رحمت او کم میشود ؟ ! |
| !چه مانعی دارد خدا ، هم خوشبختی دنیا را برای ما بخواهد و هم خوشبختی آخرت را ؟ | | !چه مانعی دارد خدا ، هم خوشبختی دنیا را برای ما بخواهد و هم خوشبختی آخرت را ؟ |
| اگر خدایی در کار است که از وجود و قدرت غیر متناهی لبریز است ، بایستی سعادت کامل ما را بخواهد ، و اگر سعادت کامل ما را میخواهد ، هم خوشبختی دنیای ما را میخواهد و هم خوشبختی آخرت ما را . | | اگر خدایی در کار است که از وجود و قدرت غیر متناهی لبریز است ، بایستی سعادت کامل ما را بخواهد ، و اگر سعادت کامل ما را میخواهد ، هم خوشبختی دنیای ما را میخواهد و هم خوشبختی آخرت ما را . |
| برتراند راسل از کسانی است که این تعلیم کلیسایی سخت او را آزار میداده است و شاید این تعلیم تأثیر فراوانی در گرایشهای ضد خدایی و ضد دینی او داشته است . | | برتراند راسل از کسانی است که این تعلیم کلیسایی سخت او را آزار میداده است و شاید این تعلیم تأثیر فراوانی در گرایشهای ضد خدایی و ضد دینی او داشته است . |
| کسانی که این فکر را تبلیغ کرده و میکنند ، خیال کردهاند که علت اینکه در دین یک سلسله چیزها از قبیل شراب و قمار و زنا و ظلم و غیره نهی شده این است که این امور سعادت و خوشبختی و بهجت میآورد و دین با خوشی و بهجت مخالف است و خدا خواسته او در دنیا خوشی و سعادت و مسرت نداشته باشد تا بتواند در آخرت خوشبخت باشد ! و حال اینکه امر ، درست برعکس این است . | | کسانی که این فکر را تبلیغ کرده و میکنند ، خیال کردهاند که علت اینکه در دین یک سلسله چیزها از قبیل شراب و قمار و زنا و ظلم و غیره نهی شده این است که این امور سعادت و خوشبختی و بهجت میآورد و دین با خوشی و بهجت مخالف است و خدا خواسته او در دنیا خوشی و سعادت و مسرت نداشته باشد تا بتواند در آخرت خوشبخت باشد ! و حال اینکه امر ، درست برعکس این است . |
| !علت حرامها و حلالها | | !علت حرامها و حلالها |
| این جلوگیریها و محدودیتها به خاطر این است که این امور موجب بدبختی و تیرگی زندگی میگردد . اگر خدا گفت شراب مخور ، معنایش این نیست که اگر شراب بخوری در دنیا خوشبخت میشوی و خوشبختی دنیا با خوشبختی آخرت ناسازگار است ، بلکه چون شراب موجب بدبختی است ، هم در دنیا و هم در آخرت از آن جلوگیری شده است . | | این جلوگیریها و محدودیتها به خاطر این است که این امور موجب بدبختی و تیرگی زندگی میگردد . اگر خدا گفت شراب مخور ، معنایش این نیست که اگر شراب بخوری در دنیا خوشبخت میشوی و خوشبختی دنیا با خوشبختی آخرت ناسازگار است ، بلکه چون شراب موجب بدبختی است ، هم در دنیا و هم در آخرت از آن جلوگیری شده است . |
| __~~orange:تمام محرمات اینچنین اند ، یعنی: اگر موجب بدبختی نبودند حرام نمی شدند ~~. __ | | __~~orange:تمام محرمات اینچنین اند ، یعنی: اگر موجب بدبختی نبودند حرام نمی شدند ~~. __ |
| و همچنین در مورد واجبات ، یعنی: | | و همچنین در مورد واجبات ، یعنی: |
| __ ~~orange:واجبات چون موجب خوشبختی هستند و در همین زندگی دنیا نیز اثر نیک دارند ، واجب شدهاند ، نه اینکه واجب شدهاند تا قدری از خوشبختی دنیا بکاهند . ~~__ | | __ ~~orange:واجبات چون موجب خوشبختی هستند و در همین زندگی دنیا نیز اثر نیک دارند ، واجب شدهاند ، نه اینکه واجب شدهاند تا قدری از خوشبختی دنیا بکاهند . ~~__ |
| قرآن با کمال صراحت فواید و مصالح واجبات و مضار و مفاسد محرمات را توضیح میدهد . مثلا در دو آیه نیروبخشی نماز و روزه را بیان میکند ، میفرماید : | | قرآن با کمال صراحت فواید و مصالح واجبات و مضار و مفاسد محرمات را توضیح میدهد . مثلا در دو آیه نیروبخشی نماز و روزه را بیان میکند ، میفرماید : |
| __~~green:« استعینوا بالصبر و الصلاه و انها لکبیره الا علی الخاشعین » ~~__ ( بقره / . 45) | | __~~green:« استعینوا بالصبر و الصلاه و انها لکبیره الا علی الخاشعین » ~~__ ( بقره / . 45) |
| | | |
| __~~green: از شکیبایی و نماز کمک جویید و آن نماز بسی سنگین است مگر برای خشوع پیشگان . ~~__ | | __~~green: از شکیبایی و نماز کمک جویید و آن نماز بسی سنگین است مگر برای خشوع پیشگان . ~~__ |
| و درباره روزه میفرماید : | | و درباره روزه میفرماید : |
| __~~green:« یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون »~~ __( بقره / . 183 ) | | __~~green:« یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون »~~ __( بقره / . 183 ) |
| __~~green:ای کسانی که ایمان آوردهاید ! روزه بر شما نوشته شده است ، همچنانکه بر کسانی که قبل از شما بودند نوشته شد ، شاید که با تقوی شوید . ~~__ | | __~~green:ای کسانی که ایمان آوردهاید ! روزه بر شما نوشته شده است ، همچنانکه بر کسانی که قبل از شما بودند نوشته شد ، شاید که با تقوی شوید . ~~__ |
| یعنی نماز بخوانید و روزه بگیرید تا روحتان نیرومند گردد و اخلاق زشت از شما زدوده شود . نماز و روزه نوعی کار و عمل و نوعی تمرین و تربیت اند که جلوی فحشاء و کارهای زشتتان را میگیرند . | | یعنی نماز بخوانید و روزه بگیرید تا روحتان نیرومند گردد و اخلاق زشت از شما زدوده شود . نماز و روزه نوعی کار و عمل و نوعی تمرین و تربیت اند که جلوی فحشاء و کارهای زشتتان را میگیرند . |
| در این تعلیمات ، نه تنها مسائل زندگی و مسائل معنوی را با یکدیگر متناقض نمی داند ، بلکه مسائل معنوی را وسیله سازش بیشتر با یک محیط زندگی سعادتمندانه معرفی میکند . | | در این تعلیمات ، نه تنها مسائل زندگی و مسائل معنوی را با یکدیگر متناقض نمی داند ، بلکه مسائل معنوی را وسیله سازش بیشتر با یک محیط زندگی سعادتمندانه معرفی میکند . |
| تعلیمات خلاف حقیقت برخی مبلغین ، موجب گشت که مردم از دین فراری شوند و خداشناسی را مستلزم قبول محرومیت و تحمل بدبختی و ذلت این جهانی بپندارند . | | تعلیمات خلاف حقیقت برخی مبلغین ، موجب گشت که مردم از دین فراری شوند و خداشناسی را مستلزم قبول محرومیت و تحمل بدبختی و ذلت این جهانی بپندارند . |
| منبع : علل گرایش به مادیگری | | منبع : علل گرایش به مادیگری |
| نویسنده : استاد مرتضی مطهری | | نویسنده : استاد مرتضی مطهری |
| صفحه 164 | | صفحه 164 |
| مراجعه شود به: | | مراجعه شود به: |
| *(( متصوفه)) | | *(( متصوفه)) |
| *(( طلب دنیا)) | | *(( طلب دنیا)) |
| *((اخلاق و دنیاپرستی )) | | *((اخلاق و دنیاپرستی )) |
| *((تفسیر غلط از زهد و ترک دنیا )) | | *((تفسیر غلط از زهد و ترک دنیا )) |
| *((حقیقت رابطه دنیا و آخرت)) | | *((حقیقت رابطه دنیا و آخرت)) |
| *((کاربردهای مختلف دنیا در قرآن)) | | *((کاربردهای مختلف دنیا در قرآن)) |
| *((بردگان و آزادگان)) | | *((بردگان و آزادگان)) |
| *((حقیقت زهد)) | | *((حقیقت زهد)) |
| *((دنیا مزرعه آخرت)) | | *((دنیا مزرعه آخرت)) |
| *((خداپرستی یا زندگی)) | | *((خداپرستی یا زندگی)) |
- | *((ی ا تکل و سا یی )) |
+ | *((ا علی لیه اللا و نامغب رین ما )) و ((پرهیز از تکلف)) /> |