تاریخچه ی:
اندازه گیری ویژگیهای خاک
تفاوت با نگارش: 1
| !!تعریف | | !!تعریف |
| خاک مخلوطی منفصل از کانیها و سنگ دانه ها و بقایای مواد آلی (گیاهی- جانورزی) است که فضاهای خالی آن توسط آب و هوا پر شده است و معمولا قسمت سطحی زمین را ی پوشاند. و معادل لاتین Soil می باشد. | | خاک مخلوطی منفصل از کانیها و سنگ دانه ها و بقایای مواد آلی (گیاهی- جانورزی) است که فضاهای خالی آن توسط آب و هوا پر شده است و معمولا قسمت سطحی زمین را ی پوشاند. و معادل لاتین Soil می باشد. |
| اندازه گیری ویژگیهای خاک بر عهده علم ((مکانیک خاک)) است که هدف از اندازه گیری ویژگیهای خاک کاربرد این ویژگیها برای مقاصد و اهداف خاص است برای این منظور ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک را به کمک آزمایشات و یا محاسبات ریاضی مختلف اندازه گیری و ارزیابی می کنند. از جمله این ویژگیها می توان، حجم، وزن، رطوبت، ((تخلخل))، چگالی و ((مقاومت برشی))(شکست)، ((مقاومت کششی)) و ((مقاومت فشاری)) و... را نام برد که هر یک را به اختصار بررسی می کنیم: | | اندازه گیری ویژگیهای خاک بر عهده علم ((مکانیک خاک)) است که هدف از اندازه گیری ویژگیهای خاک کاربرد این ویژگیها برای مقاصد و اهداف خاص است برای این منظور ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک را به کمک آزمایشات و یا محاسبات ریاضی مختلف اندازه گیری و ارزیابی می کنند. از جمله این ویژگیها می توان، حجم، وزن، رطوبت، ((تخلخل))، چگالی و ((مقاومت برشی))(شکست)، ((مقاومت کششی)) و ((مقاومت فشاری)) و... را نام برد که هر یک را به اختصار بررسی می کنیم: |
| !!تاریخچه: | | !!تاریخچه: |
| مکانیک خاک از سال 1925 میلادی به صورت یک شاخه مهم شناخته شد. تزراقی (پدر علم مکانیک خاک) با کتاب اصول مکانیک خاک بنیانگذار این علم است. | | مکانیک خاک از سال 1925 میلادی به صورت یک شاخه مهم شناخته شد. تزراقی (پدر علم مکانیک خاک) با کتاب اصول مکانیک خاک بنیانگذار این علم است. |
| در ایران نیز تحت عنوان مکانیک خاک به عنوان یک رشته مستقل در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی عمران و به عنوان یک درس اختیاری و اصلی در مقاطع مختلف کارشناسی و کارشناسی ارشد زمین شناسی ارائه می شود. | | در ایران نیز تحت عنوان مکانیک خاک به عنوان یک رشته مستقل در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی عمران و به عنوان یک درس اختیاری و اصلی در مقاطع مختلف کارشناسی و کارشناسی ارشد زمین شناسی ارائه می شود. |
| !!چگونگی تشکیل خاک | | !!چگونگی تشکیل خاک |
| فرض کنیم که یک تو.ده سنگی، مثلا گرانیت روی سطح زمین قرار گرفته است. این توده سنگی در اثر عوامل فیزیکی و شیمیایی مثل تاثیر دما، آب های جوی، باد و ... هوازده شده و به قسمت های کوچک و بزرگ خرد می شود و بعد از تاثیر دیگر فرآیندها و سپری شدن زمان زیاد، به خاک تبدیل می شود. نرخ تولید خاک به صورت طبیعی خیلی کم بوده و در حدود 1 سانتیمتر در هر 100 سال است. | | فرض کنیم که یک تو.ده سنگی، مثلا گرانیت روی سطح زمین قرار گرفته است. این توده سنگی در اثر عوامل فیزیکی و شیمیایی مثل تاثیر دما، آب های جوی، باد و ... هوازده شده و به قسمت های کوچک و بزرگ خرد می شود و بعد از تاثیر دیگر فرآیندها و سپری شدن زمان زیاد، به خاک تبدیل می شود. نرخ تولید خاک به صورت طبیعی خیلی کم بوده و در حدود 1 سانتیمتر در هر 100 سال است. |
| خاک دارای سه فاز (حالت) است 1-جامد (ذرات خاک) 2- مایع (آب) 3- گاز (هوا) | | خاک دارای سه فاز (حالت) است 1-جامد (ذرات خاک) 2- مایع (آب) 3- گاز (هوا) |
- | !!روشهای اندازه گیری ویژگیهای خاک: |
+ |
{img src=http://217.218.177.31/mavara/show_image.php?id=18600}
|
|
|
!!روشهای اندازه گیری ویژگیهای ((خاک)): |
| !!! حجم خاک: | | !!! حجم خاک: |
| با حرف __V __نمایش می دهند. برای اندازه گیری حجم خاکهای چسبنده، روشهای مختلفی وجود دارد. | | با حرف __V __نمایش می دهند. برای اندازه گیری حجم خاکهای چسبنده، روشهای مختلفی وجود دارد. |
- | __روش اول__:وارد کردن نمونه در داخل استوانه مدرج حاوی مقداری جیوه که نمونه را وارد آن می کنیم و اختلاف ارتفاع جیوه، حجم نمونه را نشان می دهد. |
+ | __روش اول__:وارد کردن نمونه در داخل استوانه مدرج حاوی مقداری ((جیوه)) که نمونه را وارد آن می کنیم و اختلاف ارتفاع جیوه، حجم نمونه را نشان می دهد. |
| __روش دوم__: موم اندود کردن نمونه و قرار دادن در استوانه مدرج حاوی آب، که اختلاف ارتفاع آب در استوانه بیانگر حجم نمونه خاک است (دلیل موم اندود کردن روش دوم این است که آب وارد درز و شکافهای نمونه نشود چون خاصیت مویینگی آب ، موجب نفوذ آن به درون این درزه ها میشود ولی در مورد جیوه چنین نیست) | | __روش دوم__: موم اندود کردن نمونه و قرار دادن در استوانه مدرج حاوی آب، که اختلاف ارتفاع آب در استوانه بیانگر حجم نمونه خاک است (دلیل موم اندود کردن روش دوم این است که آب وارد درز و شکافهای نمونه نشود چون خاصیت مویینگی آب ، موجب نفوذ آن به درون این درزه ها میشود ولی در مورد جیوه چنین نیست) |
| !!! وزن خاک: | | !!! وزن خاک: |
| با (W) نمایش می دهند. که می توان جرم خاک را توسط ترازوی دقیقی اندازه گرفت که وزن را می توان طبق رابطه مقابل بدست آورد. ( شتاب گرانش زمین9.81m/s2 =g ) | | با (W) نمایش می دهند. که می توان جرم خاک را توسط ترازوی دقیقی اندازه گرفت که وزن را می توان طبق رابطه مقابل بدست آورد. ( شتاب گرانش زمین9.81m/s2 =g ) |
| W =m.g | | W =m.g |
- | !!! تخلخل: |
+ | !!! ((تخلخل)): |
| که با__ n __نمایش م دهند و عبارت است از نسبت حجم فضاهای خالی (Vr) به حجم کل خاک (V) که به درصد بیان میشود. | | که با__ n __نمایش م دهند و عبارت است از نسبت حجم فضاهای خالی (Vr) به حجم کل خاک (V) که به درصد بیان میشود. |
| !!! درصد رطوبت: | | !!! درصد رطوبت: |
| که با __ω__ نمایش می دهند و عبارت است از نسبت وزن آب موجود در خاک (Ww) به وزن خشک خاک (Ws) | | که با __ω__ نمایش می دهند و عبارت است از نسبت وزن آب موجود در خاک (Ww) به وزن خشک خاک (Ws) |
| درصد رطوبت در خاکهایی که مقدار زیادی رسی وارد گاها به 300% نیز می رسد. | | درصد رطوبت در خاکهایی که مقدار زیادی رسی وارد گاها به 300% نیز می رسد. |
| !!! چگالی ویژه ذرات جامد خاک: | | !!! چگالی ویژه ذرات جامد خاک: |
| با __Gs__ نمایش می دهند | | با __Gs__ نمایش می دهند |
| + |
| + | |
| + | | |
| + | {img src=http://217.218.177.31/mavara/show_image.php?id=22400} |
| + | | |
| + | |
| + | | |
| دیگر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی خاک را با روشها و روابط پیچیده دیگری می توان اندازه گیری کرد که در حد پیشرفته و تخصصی است، از جمله این ویژگیها می توان، مقاومت برش، مقاومت فشاری، و کششی، حدالاستیک و پلاستیک، واگرایی و همگرایی خاک و... نام برد که هر یک نسبت به هدف کار مورد بررسی قرار می گیرد. | | دیگر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی خاک را با روشها و روابط پیچیده دیگری می توان اندازه گیری کرد که در حد پیشرفته و تخصصی است، از جمله این ویژگیها می توان، مقاومت برش، مقاومت فشاری، و کششی، حدالاستیک و پلاستیک، واگرایی و همگرایی خاک و... نام برد که هر یک نسبت به هدف کار مورد بررسی قرار می گیرد. |
| - اندازه گیری ویژگیهای خاک در علوم مختلف مثل مکانیک خاک، مهندسی عمران (گرایش پی و سازه)، زمین شناسی وکشاورزی و... کاربرد وسیعی داشته و به علوم مختلف مثل، فیزیک، شیمی و زمین شناسی وابسته است. | | - اندازه گیری ویژگیهای خاک در علوم مختلف مثل مکانیک خاک، مهندسی عمران (گرایش پی و سازه)، زمین شناسی وکشاورزی و... کاربرد وسیعی داشته و به علوم مختلف مثل، فیزیک، شیمی و زمین شناسی وابسته است. |
- | - از جمله کاربردهای مکانیک خاک در مطالعات قبل از احداث کلیه سازه های مهندسی، از قبیل سد، تونل، راههای ارتباطی، ساختمانهای مسکونی و ... است. بدین صورت که از ویژگیهای مختلفی که یک خاک نشان می دهد می توان میزان مقاومت آن را اندازه گیری کرده و در نتیجه تمهیدات لازم برای پایداری سازه بر روی خاک را اندیشید. |
+ | - از جمله کاربردهای مکانیک خاک در مطالعات قبل از احداث کلیه سازه های مهندسی، از قبیل سد، ((تونلزنی و ژئوتکنیک|تونل))، راههای ارتباطی، ساختمانهای مسکونی و ... است. بدین صورت که از ویژگیهای مختلفی که یک خاک نشان می دهد می توان میزان مقاومت آن را اندازه گیری کرده و در نتیجه تمهیدات لازم برای پایداری سازه بر روی خاک را اندیشید. |
| | | |
| !!!! موضوعات مرتبط: | | !!!! موضوعات مرتبط: |
| * ((مکانیک خاک)) | | * ((مکانیک خاک)) |
| * ((زمین شناسی مهندسی)) | | * ((زمین شناسی مهندسی)) |
| * ((تخلخل)) | | * ((تخلخل)) |
- | * ((ویژگی رسها)) |
+ | * ((رسها)) |
| * ((مقاومت خاک)) | | * ((مقاومت خاک)) |
- | __منابع __ 1- براجا. ام. داس 1941: اصول مهندسی ژئوتکنیک (جلد اول)- شاپور ظاحونی - 1384موسسه انتشارات پارس آئین صفحه 1 - 102 2- معماریان- حسین 1381: زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیک- انتشارات دانشگاه تهران |
+ | |