گوشهای از توصیفات اصحاب و بزرگان از
حضرت زین العابدین علیه السلام:
جابر بن عبدالله انصاری گفت: در میان فرزندان انبیاء کسی مثل علی بن الحسین علیه السلام دیده نشده است، مگر
یوسف، پسر
یعقوب، و سوگند به خداوند، که نسل علی بن الحسین برتر از نسل یوسف است.
زُهری:
از او پرسیدند:« زاهدترین مردم در دنیا چه کسی است؟ »
گریه کرد و گفت:« علی بن الحسین علیه السلام. »
از او پرسیدند:« آیا علی بن الحسین علیه السلام را دیدهای؟»
گفت:« آری، او را ملاقات کرده ام و هیچکس را با فضیلت تر از او ندیده ام. سوگند به خداوند او نه دوستانی در نهان داشت و نه دشمنانی آشکار. چون من هیچکس را ندیدم که به او حسادت ببرد و دوستداشتن او را انکار کند، و نیز هر کس که او را دشمن میداشت، به دلیل مدارای امام با او، دشمنی خود را آشکار نمیکرد.
او بافضیلت ترین و فقیهترین کس در
بنی هاشم بود که ما او را درک کردیم.»
سعید بن مسیب:
به سعید بن مسیب گفتند:«آیا تو گفتهای علی بن الحسین « نفس زکیّه » است و نظیری ندارد؟»
سعید بن مسیب جواب داد:« بلی، این چنین است. سوگند به خداوند مانند او دیده نشده است.»
«عتبّی»: علی بن الحسین که برترین فرد بنی هاشم بود به فرزندش فرمود:« پسرم بر مشکلات صبر کن، متعرض حقوق مردم نشو و به برادرت در امری که ضرر آن برای تو بیشتر از منفعت آن برای اوست پاسخ مثبت نده.»
«سفیان بن عینیه»: کسی از بنی هاشم را برتر و فقیهتر از زین العابدین ندیدهام.
ابو حمزه ثمالی: غیر از
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام، نشنیدهام کسی زاهدتر از حضرت علی بن الحسین علیه السلام باشد.
یحیی بن سعید: علی بن الحسین برترین فرد از بنی هاشم است که من در مدینه دیدهام .
ابن ابی الحدید: علی بن الحسین علیه السلام در عبادت به نهایت رسیده بود.
ابو زهره: علی بن حسین از نظر نجابت و علم، پیشوای اهل مدینه بود.
ابن حیان: علی بن الحسین با فضیلت ترین بنی هاشم و فقهای مدینه بود و عابدترین فرد در همه زمانها.
در مجموع، چناچه « جاحظ » گفته است، در شخصیت علی بن الحسین، شیعیان،
معتزلیان،
عامه و
خاصه همه یکسان می اندیشند و در برتری و تقدم او بر دیگران هیچ تردیدی به خود راه نمیدهند.
امام در عصر خود به عناوینی از قبیل «علی الخیر»، «علی الاعزّ»، «علی العابد» شهرت پیدا کرده بود.
منابع:
- بحارالانوار، ج 46، ص 79 (به نقل از مناقب ) - ص 3، حدیث 4 ( به نقل از مناقب )
- ص 63، حدیث 20 و 21 ( به نقل از علل الشرایع ) ص 73، حدیث 58 ( به نقل از ارشاد )
- ص 76، حدیث 71 ( به نقل از ارشاد )، ص 73، حدیث 60 ( به نقل ارشاد )
مراجعه شود به: