__اختر فیزیک__ (__Astro Phydics__)
__فهرست مقالات اختر فیزک__
__مباحث علمی__ |
__مباحث کاربردی و تجربی__
|
((اختر فیزیک نظری)) |
((روشنایی ستارگان)) |
((ساختار و تحول ستارگان)) |
((دمای سطحی ستارگان)) |
((ستاره دنباله دار)) |
((چگالی ستارگان)) |
((فیزیک ستارگان)) |
((اندازه گیری روشنایی ستارگان با رصد|اندازه گیری روشنایی)) |
((جو ستارگان)) |
((سرعت ستارگان)) |
((شاخص ستارگان)) |
((جرم ستارگان)) |
((روشنایی ستارگان)) |
((اندازه گیری جرم خورشید با قانون کپلر|اندازه گیری جرم خورشید)) |
((غول ستارگان)) |
((اندازه گیری جرم ستارگان دو تایی|جرم ستارگان دو تایی)) |
((ابرغول ستارهای)) |
((پلاسمای ستارهای)) |
((ستاره نوترونی)) |
((باد ستارهای)) |
((تحول ستارگان)) |
((رمبش ستاره)) |
((ستارگان دوتایی)) |
((پخیدگی ستاره)) |
((ستارگان دوتایی دیدگانی)) |
((انرژی پتانسیل گرانشی ستاره)) |
((ستارگان دوتایی طبیعی)) |
((اندازه گیری فاصله ستارگان)) |
((ستارگان دوتایی کسوفی یا خسوفی|دوتایی کسوفی یا خسوفی)) |
((معادلات ساختار ستارهای)) |
((مراحل تحول ستارگان)) |
((اندازه گیری نور ستارگان)) |
((مرگ ستارگان)) |
((واکنش هستهای در ستارگان)) |
((پالسار|ستاره تپنده)) |
((شعاع شوارتز شیلد ستارگان)) |
((سیارات)) |
((حد روچ در پتانسیل گرانشی ستارگان|حد روچ در گرانش)) |
((ستارگان)) |
((تعیین حداقل فشار در مرکز ستارگان|فشار مرکزی ستارگان)) |
((ستاره دنباله دار)) |
((تعین حداقل دمای متوسط شاره با قضییه ویریال|حداقل دمای متوسط شاره)) |
((مشخصات فیزیکی ستارگان)) |
((تخمین فاصله ستارگان)) |
((کوتوله سفید)) |
((رصد ستارهای قیقاوسی)) |
((انفجار ستارهای)) |
((اندازه گیری دمای ستارگان)) |
((قدر ستارگان)) |
((سنجش فشار گاز ستارگان|فشار گاز ستارگان)) |
((ستارگان نوترونی)) |
((تعیین فراوانی عناصر در ستارگان|فراوانی عناصر در ستارگان)) |
((اولین ستاره)) |
((اندازه گیری سرعت دورانی ستارگان|سرعت دورانی ستارگان)) |
((زندگی ستاره)) |
((اندازه گیری سرعت شعاعی ستارگان|سرعت شعاعی ستارگان)) |
((احیا خورشید در حال مرگ)) |
((آشکارسازی نوترینو)) |
((باد خورشیدی)) |
((سنجش پلاریزاسیون ستاره|پلاریزاسیون ستاره)) |
((لک خورشیدی)) |
((مشاهدات روشنایی سیارات)) |
((فشار تابشی)) |
((مدل خورشیدی)) |
((فشار تبهگنی)) |
((معادله زمان)) |
((قضییه ویریال)) |
((تابش خورشیدی)) |
((نوترینوی خورشیدی)) |
((شار پخشی)) |
((مرگ خورشید)) |
((تعیین فاصله سیارات از زمین|فاصله سیارات از زمین)) |
((ستارگان رادیویی)) |
((اندازه گیری جرم سیارات)) |
((اختر شیمی)) |
((تعیین چگالی سیارات)) |
((زبانه خورشیدی)) |
((اندازه گیری گرانش سطحی سیارات|گرانش سطحی سیارات)) |
((خوشه ستارهای)) |
((اندازه گیری سرعت فرار سیارات)) |
((پلاسمای بین ستارهای)) |
((طیف خورشید)) |
((مولکولهای روی ذرات غبار)) |
((انرژی خورشید)) |
((مولکولهای روی سیارات و ماه)) |
((مشاهدات روشنایی سیارات)) |
((مولکولها در شهاب سنگها)) |
((طیف سیارات)) |
((مولکولها در ستارگان)) |
((خواص پخش سیارات)) |
((مولکلولهای بین ستارهای)) |
((خواص فیزیکی سیارات)) |
((ذرات ریز بین ستارهای)) |
((تعادل در سیارات)) |
((ساختمان ستارگان دنباله دار)) |
((ساخت درونی سیارات)) |
((ساختمان ستارگان)) |
((روش تعین جرم زمین)) |
((ساختمان خورشید)) |
((روش تعین جرم خورشید)) |
((کوتوله سفید)) |
((سنجش چگالی متوسط خورشید|چگالی متوسط خورشید)) |
((ستارگان نوترونی)) |
((تعیین جرم کهکشان راه شیری|جرم کهکشان راه شیری)) |
((حفره سیاه)) |
((تعیین فوصل کهکشان راه شیری|فوصل کهکشان راه شیری)) |
((سیستم ستارهای)) |
((انرژی گرمایی ستارگان)) |
((کهکشان)) |
((انرژی هستهای ستارگان)) |
((جمعیتهای ستارگان)) |
((هیدروژن سوزی ستارگان)) |
((ستارگان انفجاری)) |
((علم ستاره شناسی)) |
((اختروشها)) |
((ابر نواختر خرچنگ)) |
((ساختار خورشید)) |
((رژه ستارگان)) |
((انفجار ابر نواختران)) |
((دنیای سیاهچالهها)) |
((مولکولها در ستارگان دنبالهدار)) |
((واکنش گرما هستهای)) |
((ماهوارههای نامرئی)) |
((انفجارات فضایی)) |
((ماه و ذرات بنیادی)))) |
|
((حفرههای سطح ماه)) |
|
((آتشفشان در منظومه شمسی)) |
|
((تحولات بارز اختر فیزیک)) |
|
|
|
|
|
|
|
!نگاه اجمالی
*آیا تا کنون در یک ((آسمان پر ستاره|شب پر ستاره)) به آسمان نگاه کردهاید؟
*فکر میکنید ((ستاره|ستارگان)) چگونه در ((آسمان)) قرار گرفتهاند؟
*آیا میدانید ستارگان و ((سیاره|سیارات)) چه تفاوتی باهم دارند؟
*آیا تا بحال واژه اختر فیزیک به گوش شما خورده است؟
!اطلاعات اولیه
((علم ستاره شناسی)) در عین جذابیت ، علمی روشنگر است، و با اینکه از نخستین علومی است که در آغاز تمدن بشر پدیدار شده، هنوز هم پیشتازی خود را در میان مطالعات طبیعی حفظ کرده است. امروزه این علم با سرعت حیرت آوری در حال گسترش است. امکانات جدید پژوهشی از قبیل ((دوربین نجومی رادیویی|دوربینهای نجومی رادیویی)) و وسایل مختلف اکتشافات ((فضا)) انبوهی اطلاعات را فراهم آورده که منجر به کشفیات بسیاری در جهان شده است. ستاره شناسی به دیدگاه تازهای از جهان شکل میدهد و به گونههای شگفت آور پیشروی از ((علم|دانش نسبی)) به ((علم|دانش مطلق)) ، استدلال ما را درباره محیط طبیعی مشخص می نماید.
!سیر تحولی و رشد
انقلاب بزرگی که در آغاز قرن بیستم در ((علوم طبیعی)) بوجود آمد و تهیه نظریههای ((فیزیک نوین)) مانند ((نسبیت|نظریه نسبیت)) و ((مکانیک کوانتومی|نظریه مکانیک کوانتومی)) در دیدگاه علمی جهان گسترش عظیمی پدید آورد، و روش تفکر علمی و راه مطالعه پدیدههای طبیعی را دستخوش تغییر نمود. کشفیات غیر مترقبه بسیاری که بویژه در فیزیک و ((علم ستاره شناسی|اخترشناسی)) صورت گرفتهاند، بسیاری از عقاید پذیرفته شده را دگرگون نموده، از دیدگاه تازهای به معرفی پدیدهها پرداختهاند، و ادراک ما را درباره ((جهان)) و قوانین حاکم بر آن بهبود بخشیدهاند.
البته این مسئله بدان معنی نیست که علم در آینده کاملا اطلاعات فیزیکی جدید ما رد میشود. این تصور نامعقول است. علوم طبیعی از نظر اعتبارشان بزرگترین موفقیت را کسب نمودهاند. بسیاری از ((قوانین فیزیک|قوانین اساسی)) ایجاد شده بوسیله آنها ، دارای کاربرد وسیعی میباشد. چنین توفیقی سرمایه طلایی علوم طبیعی است که هدف و مفهوم خود را در مواجهه با هر تحول علمی حفظ میکند.
علم در حالی که هیچگاه از پیشرفت باز نمیماند، به نحو ثابتی خود را بر مجموعه دانش متکی میکند. هر چند تحولاتی که در علم پدید میآید سبب ظهور مفاهیم و عقاید جدیدی میشوند، ولی اطلاعات اساسی و بنیادی گذشته در مفاهیم جدید ادغام میشوند و مفهوم خود را در مورد پدیدهها و شرایط مشخص حفظ مینمایند.
!روشهای مختلف بررسی ستارگان
*یک روش این است که به عنوان قدیمیترین ((رصد|دانش مشاهدهای)) که درباره ((آسمان پر ستاره)) بحث میکند، مورد مطالعه قرار گیرد.
*روش دیگر این است که به عنوان جوانترین علم ، هنگامی که با ((اختر فیزیک نظری)) ترکیب میشود، مورد مطالعه قرار گیرد. ستاره شناسی و اختر فیزیک ((ابعاد جهان|پهنه کیهان)) ، از سیارات نزدیک تا ((اختروشها|اختروشهای)) دور قابل دسترس ، را تحت پوشش قرار میدهد.
!ستاره چیست؟
ستارگان ((اجرامی آسمانی)) هستند که دارای ((منابع انرژی|منبع انرژی)) بوده و این انرژی را با تابش خود بصورت ((امواج الکترومغناطیسی)) خرج میکند. اکثر ستارگان انرژی خود را در ((طیف الکترومغناطیسی|ناحیه مرئی)) گسیل می دارند.
!تحول ستارگان
هر ستارهای در ((آسمان شب)) با درخشندگی خاصی مشاهده میشود، نمیتواند بطور دائم وجود داشته باشد. زیرا در نهایت ((ذخیره انرژی)) آن به پایان خواهد رسید و ستاره خاموش خواهد شد. از طرف دیگر درخشندهترین ستارگانی که در آسمان میبینیم فقط میتوانند برای چندین میلیون سال با درخشندگی فعلی بر فضای خارج انرژی گسیل دارند. پس اگر این ستارگان همزمان با ((خورشید)) بوجود آمده بودند، باید خیلی وقت پیش ذخیره انرژی آنها به پایان رسیده و خاموش شده بودند. امروزه وقتی که چنین ستارگانی را در آسمان مشاهده می کنیم، میتوانیم نتیجه گیری کنیم که این ستارگان ( در سالهای اخیر ) متولد شده باشند و دلیلی وجود ندارد که امروزه نیز شاهد ((تولد ستارگان|متولد شدن ستارگان)) نباشیم. ستارگان در مناطقی که در آنجا ((مواد بین ستارهای)) وجود دارد، متولد میشوند، بدین ترتیب که در ناحیهای از مواد بین ستارهای ((چگالی)) افزایش مییابد.
!طریقه مرگ ستارگان
طرق مختلف ((مرگ ستارگان)) عبارتند از:
*تبدیل به ((کوتوله سفید|کوتولههای سفید)): ستارگانی که جرم آنها کوچکتر از 104mg است.
*تبدیل به ((سیاهچاله|سیاهچاله)): ستارگانی که جرم آنها بزرگتر از 104mg است.
!ابر نواختران
((ابر نواختران)) به ستارگانی گفته میشود که درخشندگی آنها بطور ناگهانی افزایش یافته ، سپس به تدریج در مدت چند هفته به حالت عادی بر میگردد. افزایش درخشندگی یک ابر نواختر تا صدها میلیون مرتبه نیز میتواند افزایش پیدا کند. اولین ابر نواختری که گزارش شده است ((ابر نواختر خرچنگ|ابر نو اختری به نام خرچنگ)) (Crab super Nova) است که در قرن هفدهم توسط چینیها گزارش شده است.
!به چشمان خود اطمینان نداشته باشید
یکی از اشکالاتی که اختر شناسان در هنگام جستجو برای اطلاعات جدید با آن مواجه میشوند، در علوم دیگر مانند ((ریاضیات)) یا ((فیزیک|شاخههای دیگر فیزیک)) نیز وجود دارد. مقصود ما از ذکر چنین مسئلهای این است که تا چه حد عقاید و ادراک ما با واقعیت مطابقت دارد. ما درباره بسیاری از چیزها ادراک درست و کاملی نداریم. ولی این مسئله چندان اهمیتی ندارد. ((نجوم|مسائل نجومی)) در ((مشاهدات نجومی)) همیشه باعث شکست ما میشوند.
{img src=img/daneshnameh_up/c/c0/blkhole1.jpg}
|
به عنوان مثال ، ما در هنگام روز ، ((خورشید)) و در شب ((ماه)) و ستارگان را در حال حرکت از ((مشرق آسمان|مشرق)) به ((مغرب آسمان)) مشاهده میکنیم. این منظره حاکی از آن است که ((کره زمین|زمین)) جسم ثابتی میباشد و ((اجرام آسمانی)) به دور آن در حال چرخش هستند و این درست همان تصوری است که برای ((عهد باستان|مردم عهد باستان)) با برسی ((مسیر حرکت ستارگان|حرکت ستارگان)) به وجود میآمد. امروزه حتی ((دانش آموز|شاگردان مدرسه)) میدانند که تغییر محل روزانه اجرام سماوی در نتیجه ((حرکت انتقالی زمین|حرکت زمین)) است.