تاریخچه ی:
آنالیز هوا
تفاوت با نگارش: 3
- | __آنالیز هوا (Air Analysis)__ |
+ |
/> dir align=left> {img src=img/daneshnameh_up/d/d6/Img0001673.jpg}
|
| !اطلاعات اولیه | | !اطلاعات اولیه |
- | ((اتمسفر)) زمین منبع عظیمی از عناصر ((نیتروژن)) و ((اکسیژن)) و پارهای از ((گازهای بیاثر|گازهای نجیب)) و گازهای دیگر است. ترکیب درصد اتمسفر زمین در ((سطح دریا))
left border = 4>
+ | اتمسفر زمین ، منبع عظیمی از عناصر ((نیتروژن)) و ((اکسیژن)) و پارهای از ((گازهای بیاثر|گازهای نجیب)) و گازهای دیگر است. !ترکیب درصد اتمسفر زمین در سطح دریا
center border = 4>
|
| |
|
| | | |
| | __اجزای موجود__ | | | __اجزای موجود__ |
| | __درصد حجمی__ | | | __درصد حجمی__ |
| | | |
| | | |
| | ((نیتروژن)) | | | ((نیتروژن)) |
| | 78.084 | | | 78.084 |
| | | |
| | | |
| | ((اکسیژن)) | | | ((اکسیژن)) |
| | 20.948 | | | 20.948 |
| | | |
| | | |
| | ((آرگون)) | | | ((آرگون)) |
| | 0.934 | | | 0.934 |
| | | |
| | | |
- | | ((کربن دوکسید)) |
+ | | ((داکسید کربن)) |
| | 0.033 | | | 0.033 |
| | | |
| | | |
| | ((نئون)) | | | ((نئون)) |
| | 0.000182 | | | 0.000182 |
| | | |
| | | |
- | | ((هلیم)) |
+ | | ((هلیوم)) |
| | 0.00052 | | | 0.00052 |
| | | |
| | | |
| | ((متان)) | | | ((متان)) |
| | 0.0002 | | | 0.0002 |
| | | |
| | | | | |
- | !مراحل آنالیز ((هوا)) #جدا کردن ((بخار آب)) و ((دیاکسید کربن)) #((مایع کردن هوا)) #((تبخیر جز به جز)) هوای مایع برای بدست آوردن اکسیژن و نیتروژن خالص از هوا نخست باید بخار آب و دیاکسید کربن هوا را جدا کرد. این عمل معمولا با سردسازی مقدماتی هوا یا با استفاده از ((ژل سیلیسی)) که آب را جذب میکند و ((آهک)) که دیاکسید کربن را جذب میکند صورت میگیرد. سپس ، هوا را متراکم میکنند تا فشار آن به 100 برابر ((فشار اتمسفر)) برسد. بعد از این هوای متراکم را تا دمای اتاق سرد میکنند و در اتاقکی وارد میکنند تا منبسط شود. ((انبساط|انبساط هوای)) متراکم به علت گسسته شدن نیروهای جاذبه ضعیف لاندن میان مولکولهای گاز سرما ایجاد میکند زیرا شکستن پیوندهای مذکور انرژی لازم دارد، گاز در حال انبساط انرژی از محیط میگیرد بنابراین ، هم محیط و هم خود گاز سرد میشود. اگر این عمل انبساط تکرار و بطور مناسب کنترل شود. دمای هوای منبسط شده به نقطه میعان میرسد. دمای هوای مایع معمولا زیر نقاط جوش نیتروژن( 195.80- درجه سانتیگراد) اکسیژن ( 183 - درجه سانتیگراد) و آرگون (189 - درجه سانتیگراد) است. |
+ | !مراحل آنالیز هوا #جدا کردن بخار آب و دیاکسید کربن #مایع کردن هوا #تبخیر جزء به جزء هوای مایع !!جدا کردن بخار آب و دیاکسید کربن برای بدست آوردن اکسیژن و نیتروژن خالص از هوا ، نخست باید بخار آب و دیاکسید کربن هوا را جدا کرد. این عمل ، معمولا با سردسازی مقدماتی هوا یا با استفاده از __ژل سیلیسی__ که آب را جذب میکند و ((آهک)) که دیاکسید کربن را جذب میکند، صورت میگیرد. !!مایع کردن هوا سپس ، هوا را متراکم میکنند تا فشار آن به 100 برابر فشار اتمسفر برسد. بعد از این ، هوای متراکم را تا دمای اتاق سرد میکنند و در اتاقکی وارد میکنند تا منبسط شود. انبساط هوای متراکم بهعلت گسسته شدن ((نیروی لاندن|نیروهای جاذبه ضعیف لاندن)) میان مولکولهای گاز ، سرما ایجاد میکند، زیرا شکستن پیوندهای مذکور ((انرژی پیوندی|انرژی)) لازم دارد، گاز در حال انبساط انرژی از محیط میگیرد.
بنابراین ، هم محیط و هم خود گاز سرد میشود. اگر این عمل انبساط تکرار و بطور مناسب کنترل شود، دمای هوای منبسط شده ، به نقطه میعان میرسد. دمای هوای مایع معمولا زیر نقاط جوش ((نیتروژن)) ( 195.80- درجه سانتگراد) ((اکسیژن)) ( 183- درجه سانتیگراد) و ((آرگون)) (189- درجه سانتیگراد) است. !!تبخیر جزء به جزء هوای مایع در مرحله بعد ، این هوای مایع را بار دیگر ، جزء به جزء ، ((تبخیر)) میکنند. چون نیتروژن از اکسیژن و آرگون فرارتر است، هوای مایع به اکسیژن و آرگون غنیتر میشود. در این فرآیند نیتروژن با درجه خلوصی زیاد ( 99.5 + %) و اکسیژن با خلوص 99.5% بدست میآید. با ادامه عمل آرگون خالص ، ((نئون)) (نقطه جوش 246- درجه سانتگراد) و حتی ((هلیوم)) خالص ( نقطه جوش 268.9 - درجه سانتیگراد) تولید میشود. البته بیشتر هلیوم تولید شده در ایالات متحده را از ((منابع گاز طبیعی|چاههای گاز طبیعی)) بدست میآورند. |
- | در مرحله بعد این ((هوای مایع)) را بار دیگر ((تبخیر جز به جز|جز به جز تبخیر)) میکنند. چون نیتروژن از اکسیژن و آرگون فرارتر است. هوای مایع به اکسیژن و آرگون غنیتر میشود. در این فرآیند نیتروژن با درجه خلوصی زیاد ( 99.5 + %) و اکسیژن با خلوص 99.5% بدست میآید. با ادامه عمل آرگون خالص ، نئون (نقطه جوش 246 - درجه سانتیگراد)و حتی هلیم خالص ( نقطه جوش 268.9 - درجه سانتیگراد) تولید میشود. البته بیشتر هلیم تولید شده در ایالات متحده را از ((منابع گاز طبیعی|چاههای گاز طبیعی)) بدست میآورند. !شرایط و ((مصارف صنعتی اکسیژن|موارد مصرف اکسیژن)) بیشترین اکسیژنی که از جزء به جزء کردن هوای مایع بدست میآید در ساختن ((فولاد)) و مقداری هم برای ((سوخت موشک)) (برای اکسید کردن هیدروژن) و انواع دیگر واکنشهای اکسایشی کنترل شده مصرف میشود. اکسیژن مایع ( LOX ) را میتوان در ((اتمسفر|فشار اتمسفری)) در دمای جوش آن ( 183 - درجه سانتیگراد) دخیره و حمل کرد. موادی را که در چنین دماهایی هستند مواد کریوژن ( Cryogen ) به معنی «((سرمای یخی))» مینامند. این مواد خطرات خاصی دارند. در تماس با پوست بدن فورا ((سرمازدگی)) ایجاد میکنند. />((مواد ساختمانی)) از قبیل ((پلاستیک|پلاستیکها)) ، ((درزگیر لاستیکی|درزگیرهای لاستیکی)) و بعضی از فلزات در چنین دماهایی شکننده هستند و به آسانی خرد میشوند. اکسیژن مایع واکنشهای اکسید شدن را به علت غلظت زیاد اکسیژن تا حد انفجار تسریع میکند. به همین دلیل باید از برقراری تماس اکسیژن مایع با موادی که در هوا میسوزند یا محترق میشوند جلوگیری کرد. /> ((مخزن کریوژنی|مخزنهای کریوژنی)) مخصوص نگهداری اکسیژن مایع در واقع بطریهایی با جدار خلاء زیاد شبیه ((فلاسک|فلاسکهایی)) است که برای نگهداری ((آش سوپ|سوپ)) یا ((چایی|چای داغ)) بکار میروند. این نوع مخزنها را در خارج بیمارستانها ، ((مراکز صنعتی)) ، روی قطارها و حتی ((کشتیهای قاره پیما|کشتهای اقیانوس پیما)) میتوان دید. !شرایط و موارد مصرف ((نیتروژن مایع)) نیتروژن مایع نیز یک ((مایع کریوژن)) است و در موارد خاصی کاربرد دارد. مثلا در ((پزشکی)) برای سرد کردن موضعی پوست پیش از بیرون کشیدن ((زگیل)) یا بافتهای نا سالم بکار میرود. چون نیتروژن از لحاظ شیمیایی بیاثر است به عنوان ایجاد جو بیاثر مثلا در ((جوشکاری)) مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین منبع مناسبی است برای مواردی که این گاز به حجم زیاد مورد نیاز باشد. نیتروژن مایع به دلیل بیاثری و دمای پایین کاربرد وسیعی در تهیه ((مواد غذایی منجمد)) و حفاظت آنها در مواقع حمل و نقل دارد. فضاهای شامل نیتروژن ، مثل بعضی واگنهای باری به علت فقدان اکسیژن ، از نظر سلامتی کارکنانی که بدون وسایل تنفسی مناسب در آن وارد میشوند مخاطراتی به همراه داشته است. |
+ | dir align=left> />{img src=img/daneshnameh_up/5/5f/oxygen.jpg} /> !شرایط و موارد مصرف اکسیژن بیشترین اکسیژنی که از جزء به جزء کردن هوای مایع بدست میآید، در ساختن ((فولاد)) و مقداری هم برای سوخت موشک (برای اکسید کردن هیدروژن) و انواع دیگر ((اکسیدااسیون-احیا|واکنشهای اکسایشی)) کنترل شده مصرف میشود. اکسیژن مایع ( LOX ) را میتوان در ((اتمسفر|فشار اتمسفری)) در دمای جوش آن ( 183- درجه سانتگراد) دخیره و حمل کرد.
موادی را که در چنین دماهایی هستند، مواد کریوژن ( Cryogen ) به معنی «__سرمای یخی__» مینامند. این مواد خطرات خاصی دارند. در تماس با پوست بدن فورا سرما زدگی ایجاد میکنند. مواد ساختمانی از قبیل ((پلاستیک|پلاستیکها)) ، ((لاستیکی سنتزی|درزگیرهای لاستیکی)) و بعضی از ((فلز|فلزات)) ، در چنین دماهایی شکننده هستند و بهآسانی خرد میشوند.
اکسیژن مایع ، واکنشهای اکسید شدن را بهعلت غلظت زیاد اکسیژن تا حد انفجار تسریع میکند. به همین دلیل باید از برقراری تماس اکسیژن مایع با موادی که در هوا میسوزند یا محترق میشوند، جلوگیری کرد. مخزنهای کریوژنی ، مخصوص نگهداری اکسیژن مایع در واقع بطریهایی با جدار خلاء زیاد شبیه فلاسکهایی است که برای نگهداری سوپ یا چای داغ بکار میروند. این نوع مخزنها را در خارج بیمارستانها ، مراکز صنعتی ، روی قطارها و حتی کشتیهای اقیانوس پیما میتوان دید. !شرایط و موارد مصرف نیتروژن مایع نیتروژن مایع نیز یک مایع کریوژن است و در موارد خاصی کاربرد دارد. مثلا در ((پزشکی)) برای سرد کردن موضعی پوست پیش از بیرون کشیدن زگیل یا بافتهای ناسالم بکار میرود. چون نیتروژن از لحاظ شیمیایی بیاثر است، بهعنوان ایجاد جو بیاثر مثلا در ((جوشکاری)) مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین منبع مناسبی است برای مواردی که این گاز به حجم زیاد مورد نیاز باشد.
نیتروژن مایع بدلیل بیاثری و دمای پایین ، کاربرد وسیعی در تهیه مواد غذایی منجمد و حفاظت آنها در مواقع حمل و نقل دارد. فضاهای شامل نیتروژن ، مثل بعضی واگنهای باری بهعلت فقدان اکسیژن ، از نظر سلامتی کارکنانی که بدون وسایل تنفسی مناسب در آن وارد میشوند، مخاطراتی به همراه داشته است. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
| *((اتمسفر)) | | *((اتمسفر)) |
| *((اکسیژن)) | | *((اکسیژن)) |
| + | *((اکسیژن مایع)) |
| *((بخار آب)) | | *((بخار آب)) |
- | *((تبخیر جز ب جز)) |
+ | *((ج زمین)) |
| *((دیاکسید کربن)) | | *((دیاکسید کربن)) |
- | *((سطح دریا)) | |
| *((گازهای بیاثر)) | | *((گازهای بیاثر)) |
- | *((مایع کردن هوا)) | |
| *((نیتروژن)) | | *((نیتروژن)) |
- | *((هوا)) |
+ | *((نیروی لاندن)) *((آزمایشهای مربوط به هوا)) *((هوای فشرده)) |
| *((هوای مایع)) | | *((هوای مایع)) |