اطاعت یعنی فرمانبرداری، و مطیع یعنی فرمانبردار. براین اساس در هر اطاعتی باید دستورات و فرامینی باشد که از ناحیه کسی صادر گردد و از ناحیه دیگری فرمانبرداری شود.
خداوند متعال نیز به عنوان آفریدگار و مالک همه نظام هستی، تنها موجودی است که اطاعتش واجب و لازم است و نیز هر کس را که او تعیین کند چنین حکمی را داراست؛ چون خداوند متعال حکیم و عادل و قادر مطلق است اگر فرمان به اطاعت بندگان می دهد قطعا" دارای آثار و پیامدهای مثبت فراوانی در دنیا و آخرت، در زندگی اجتماعی و در ابعاد مادی و معنوی است.

در قرآن کریم آیات متعددی پیرامون فوائد و پیامدهای اطاعت از خداوند متعال وجود دارد، در سوره نساء آیه13 می فرماید: « هرکس خدا و رسولش را اطاعت کند خداوند او را در بهشتهایی که رودها از زیر درختاتش جاری است داخل می کند» و در آیه 69 از همین سوره می فرماید: « هرکس فرمانبردار خدا و رسول الله باشد همراه با کسانی است که خداوند بر آنها نعمت ارزانی داشته است»
یعنی پیامبران و صدیقین و شهیدان و صالحان که رفیقان خوبی هستند و در آیات 52 از سوره نور و 71 از سوره احزاب می فرماید: « هر کس از خدا و رسول الله اطاعت کند اهل سعادت و رستگاری است.»

امام باقر علیه السلام در روایتی به جابر می فرماید: " ای جابر! آیا کسی که ادعای تشیع دارد فقط دم زدن از محبت و دوستی ما برایش کافی است؟

به خدا سوگند شیعه ما نیست مگر آنکه باتقوا باشد و از خداوند اطاعت کند؛ ای جابر این افراد شناخته نشوند جز با فروتنی و خشوع و امانتداری و بسیاری یاد خدا در روزه و نماز و نیکی به پدر و مادر و مراعات همسایگان فقیر و مستمند و قرض دادن و راستی گفتار و تلاوت قرآن و بازداشتن زبان از مردم مگر در مسیر خیر که زبان را به نفع مردم بکار می گیرند و این افراد امانت نگهدار فامیل خویش هستند. "

جابر به حضرت گفت: "ای پسر رسول الله! ما امروز کسی را با این ویژگی سراغ نداریم."
حضرت فرمود: " ای جابر، به راههای مختلف مرو، آیا برای مرد کافی است که بگوید من علی را دوست دارم و ولایت او را پذیرفته ام ولی اهل عمل نباشد؟
آیا اگر کسی بگوید من دوست رسول خدا هستم و رسول خدا بهتر از علی علیه السلام است ولی از رفتار او پیروی نکند و به سنتش عمل نکند، این محبت پیامبر هیچ سودی ندارد. "

آنگاه امام باقر علیه السلام در ادامه گفتارش فرمود: " باتقوا باشید و برای مقاماتی که نزد خداست کار کنید. خداوند با هیچکس خویشاوندی ندارد؛ محبوبترین بندگان خداوند و گرامیترین آنها با تقواترین و مطیع ترین آنهاست.
ای جابر، به خدا سوگند جز با اطاعت از پرورگار نمیتوان به او تقرب پیدا کرد و همراه ما برات آزادی از دوزخ نیست و هیچکس بر خدا حجت ندارد. هر که مطیع خدا باشد دوست ما و هر که نافرمانی خدا کند دشمن ماست. ولایت ما جز با عمل کردن و خداترسی بدست نمی آید.


منابع: قرآن کریم، اصول کافی، ج 3/ کتاب ایمان و الکفر/ باب الاطاعت و التقوی، ص 118، ح 3.