: آتشفشان شناسی

V{maketoc}

__ آتشفشان شناسی (Volcanologoy)__



		__فهرست مقالات آتشفشان شناسی__			__فهرست مقالات آتشفشان شناسی__




		((مشخصات دستگاه آتشفشان))			((مشخصات دستگاه آتشفشان))




		((دودکش آتشفشان))			((دودکش آتشفشان))




		((دهانه آتشفشان))			((دهانه آتشفشان))




		((مخروط آتشفشانی))			((مخروط آتشفشانی))




		((زلزله‌های آتشفشانی))			((زلزله‌های آتشفشانی))




		((مواد آتشفشانی))			((مواد آتشفشانی))




		((ماگما))			((ماگما))




		((اقسام آتشفشانی))			((اقسام آتشفشانی))




		((ابر سوزان))			((ابر سوزان))




		((آتشفشان نوع هاوایی))			((آتشفشان نوع هاوایی))




		((آتشفشان نوع استرومبولی))			((آتشفشان نوع استرومبولی))




		((آتشفشان نوع پله))			((آتشفشان نوع پله))




		((آتشفشان نوع ولکانو))			((آتشفشان نوع ولکانو))




		((فورانهای زیر دریایی))			((فورانهای زیر دریایی))




		((فورانهای زیر دریاچه‌ای))			((فورانهای زیر دریاچه‌ای))




		((فورانهای زیر یخچالی))			((فورانهای زیر یخچالی))




		((سری سنگهای آتشفشانی))			((سری سنگهای آتشفشانی))




		((گازهای آتشفشانی))			((گازهای آتشفشانی))




		((گدازه‌های آتشفشانی))			((گدازه‌های آتشفشانی))




		((مواد جامد آتشفشانی))			((مواد جامد آتشفشانی))




		((اقسام مواد متصل آتشفشانی))			((اقسام مواد متصل آتشفشانی))




		((آتشفشانهای قاره‌ای))			((آتشفشانهای قاره‌ای))




		((آتشفشانهای جزایر قوسی))			((آتشفشانهای جزایر قوسی))




		((آتشفشانهای اقیانوسی))			((آتشفشانهای اقیانوسی))




		((آتشفشانهای جزایر اقیانوسی))			((آتشفشانهای جزایر اقیانوسی))




		((پراکندگی آتشفشانهای عهد حاضر))			((پراکندگی آتشفشانهای عهد حاضر))




		((علل پیدایش آتشفشانها))			((علل پیدایش آتشفشانها))




		((نقش آتشفشانها در پوسته زمین))			((نقش آتشفشانها در پوسته زمین))




		((اقسام عمده سنگهای آتشفشانی))			((اقسام عمده سنگهای آتشفشانی))




		((سوانح آتشفشانی))			((سوانح آتشفشانی))




		((آتشفشانهای ایران))			((آتشفشانهای ایران))




		((آتشفشانهای فعال ایران))			((آتشفشانهای فعال ایران))




		((آتشفشان دماوند))			((آتشفشان دماوند))




		((آتشفشان تفتان))			((آتشفشان تفتان))




		((آتشفشان بزمان))			((آتشفشان بزمان))




		((آتشفشان سبلان))			((آتشفشان سبلان))




		((آتشفشان سهند))			((آتشفشان سهند))




		((آتشفشان))			((آتشفشان))




		((سنگهای آتشفشانی))			((سنگهای آتشفشانی))




		((فعالیت آتشفشان))			((فعالیت آتشفشان))




		((مواد مذاب درون زمین))			((مواد مذاب درون زمین))




		((بزرگترین آتشفشان کره زمین))			((بزرگترین آتشفشان کره زمین))




		((بزرگترین آتشفشان کشف بشر))			((بزرگترین آتشفشان کشف بشر))




		((آتشفشان در منظومه شمسی))			((آتشفشان در منظومه شمسی))




		((کالدرای آتشفشان))			((کالدرای آتشفشان))




		((خطرات اجتماعی آتشفشان))			((خطرات اجتماعی آتشفشان))




		((اختصاصات گدازه))			((اختصاصات گدازه))




		((قدرت آتشفشان))			((قدرت آتشفشان))




		((حرارت آتشفشان))			((حرارت آتشفشان))




		((کانون آتشفشان))			((کانون آتشفشان))




		((پیش‌بینی رایانه‌ای آتشفشان))			((پیش‌بینی رایانه‌ای آتشفشان))




		((ایمنی در برابر آتشفشان))			((ایمنی در برابر آتشفشان))




		((آتشفشان شکافی))			((آتشفشان شکافی))




		((آتشفشان پرکابی))			((آتشفشان پرکابی))




		((آتشفشان نست هلن))			((آتشفشان نست هلن))




		((آتشفشان پاری کوتین))			((آتشفشان پاری کوتین))




		((آتشفشان بزیمیانی))			((آتشفشان بزیمیانی))




		((آتشفشان وزوو))			((آتشفشان وزوو))

||ولکانولوژی یا آتشفشان شناسی از دو کلمه Volcano به معنی "((آتشفشان))" و Logos به معنی "شناخت" گرفته شده است.||

! دید کلی

می دانیم که ((زمین)) در ابتدا به حالت کره گداخته‌ای بوده است که پس از طی میلیونها سال بخش خارجی آن به صورت قشر سختی در آمد. این پوسته به دفعات بر اثر عبور ((مواد مذاب درون زمین|مواد مذاب درونی)) سوراخ گردید و ((سنگهای آتشفشانی)) زیادی به سطح آن رسید. این عمل حتی در عصر کنونی نیز ادامه دارد. تمام پدیدههایی که با فوران تودههای مذاب بستگی دارند، ((آتشفشان|پدیده آتشفشانی)) می‌گویند و علمی را که هدف آن بررسی این پدیده هاست با آتشفشان شناسی می‌نامند.

وقتی که از ((فعالیت آتشفشانی)) صحبت می‌شود در فکر خود فورانهای بزرگ ، سیلهایی از گدازه ، بهمن‌هایی از سنگهای گرم و ((خاکستر)) ، ((گازهای سمی)) و خطرناک و انفجارات شدید در نظر مجسم می‌نماییم که با مرگ و خرابی همراه است. به قول ریتمن کسی که این حوادث را می‌بیند هرگز نمی‌تواند فراموش کند و این امر به قدرت عظیم طبیعت و ضعف نیروی انسانی مربوط می‌باشد.

!بزرگترین آتشفشان کره زمین

بزرگترین آتشفشان کره زمین ((آتشفشان مونالوآ|مونالوآ)) نام دارد که بخشی از ((جزایر هاوایی)) را تشکیل می‌دهد. محیط قاعده مخروط این آتشفشان 600 کیلومتر و قله آن نسبت به کف اقیانوس که آن را احاطه کرده است 10 کیلومتر ارتفاع دارد. این آتشفشان ، همراه با سایر قسمتهای جزایر هاوایی نشاندهنده موادی هستند که به وسیله فورانهایی که از یک میلیون سال پیش تا کنون ادامه داشته‌اند، بیرون ریخته شده‌اند.

!بزرگترین آتشفشان کشف بشر

بزرگترین آتشفشانی که تا کنون به وسیله بشر کشف شده است، الیمیوس مونز یا کوه المپیک نام دارد که در ((کره مریخ)) واقع است. شواهد به دست آمده از طریق عکسبرداریهای ((سفینه فضایی)) ماریند 9 نشان میدهد که ارتفاع این آتشفشان احتمالا 23 کیلومتر بوده و ((کالدرای آتشفشان|کالدرای)) آن نیز 65 کیلومتر عرض دارد.

!نمونه‌ای از فورانهای مهم دنیا

*((آتشفشان وزوو))

*((آتشفشان نوع مونالوآ|آتشفشان مونالوآ))

*((آتشفشان نوع پله|آتشفشان پله))

*((آتشفشان بزیمیانی))

*((آتشفشان پاری کوتین)) در مکزیک

*((آتشفشان نست هلن))

! اقسام آتشفشانها

*آتشفشانهای نقطه‌ای که ((مواد گداخته)) از یک محل بیرون می‌آید (((آتشفشان نوع مرکزی))). انواع آتشفشانهای نقطهای عبارتند از:

**((آتشفشان نوع هاوایی|آتشفشانهای نوع هاوایی یا سپری))

**((آتشفشان نوع استرومبولی|آتشفشانهای نوع استرومبولی))

**((آتشفشان پرکابی|آتشفشانهایی پرکابی))

**((آتشفشان نوع پله|آتشفشانهای نوع پله))

**((آتشفشان نوع ولکانو|آتشفشانهای نوع ولکانو))

*آتشفشانهای شکافی یا خطی که فوران آن در امتداد یک شکاف صورت می‌گیرد. انواع ((آتشفشان شکافی|آتشفشانهای شکافی)) یا خطی عبارتند از:

**((آتشفشان شکافتی|فورانهای خطی غیر انفجاری))

**((آتشفشان شکافتی|فورانهای خطی انفجاری))

::{img src=img/daneshnameh_up/6/6d/Vpic09.JPG}::

!رابطه آتشفشان شناسی با سایر علوم زمینی

*__((ژئوفیزیک)):__ برای اثبات و آگاهی از ((کانون آتشفشان|کانونهای درونی آتشفشانها)) و پیشگویی شکل و محل و موقعیت آن.

*__((ژئوشیمی)):__ تعیین دقیق عناصر که بصورت ((مواد آتشفشان|مواد جامد ، مایع و گاز)) از آتشفشان خارج می‌شوند.

*__((ترمودینامیک)):__ برای فهم و ارزیابی ((حرارت آتشفشان|نیروی حرارتی آتشفشان)) و ((قدرت آتشفشان|انرژی)) حاصله از آن و رابطه تشکیل ((مواد آتشفشان|مواد گداخته)) با حرارت و ((فشار)) و همچنین انجماد آن.

*__((سنگ شناسی)):__ جهت اطلاع از ((اختصاصات گدازه)) و شناسایی دقیق ((سنگهای آتشفشانی))

*__((رسوب شناسی)):__ پراکندگی و نحوه انتشار مواد جامد آتشفشانی در ((دریاها)) و خشکیها که به صورت ((خاکستر)) ، ((توف)) ، ((برش)) و ... ته نشین می‌شوند.

!اهمیت آتشفشان شناسی

*__از نظر اقتصادی:__ استفاده از ((انرژی گرمایی)) آن و انرژی گازهای فومرولی در گردش ((توربین)) و به دست آوردن ((مواد شیمیایی)) با ارزش که امروزه در ((ایتالیا)) ، ((زلاندنو)) ، ((ژاپن)) و ((ایسلند)) اهمیت پیدا کرده است و در کشور ما نیز اخیرا برای استفاده از ((انرژی زمین گرمایی|نیروی حرارتی زمین)) (انرژی ژئوترمال) حفاریهایی انجام شده است.

*پیشگیری از ((خطرات اجتماعی آتشفشان))

*اطلاع و آگاهی از ساختمان و ترکیب پوسته و تا اندازه‌ای ((گوشته زمین)).

!مباحث مرتبط با عنوان

*((فعالیت آتشفشانی))

*((مواد گداخته))

*((خاکستر آتشفشانی))

*((توف))

*((مواد آتشفشان))