هاشم بن مناف، جد سلسلۀ
بنی هاشم، نیای دوم
پیامبر اسلام و یکی از معاریف و بزرگان عصر خویش بود. نامش « عمرو» بود و به سبب رتبه و بلندی قامتی که داشت وی را « عمرو العُلی » میخواندند.
نیز به جهت جود و سخاوتی که داشت، به او « هاشم » میگفتند؛ چون در قحطی
مکه ، خوان ضیافت گسترد و به اطعام مردم پرداخت.
هاشم دارای سه برادر به نامهای « عبد شمس » (جدّ
بنی امیه )، «
مطلب » و «
نُوفل » بود.
مورخان میگویند: هاشم و برادرش عبد شمس به هنگام تولد، به هم چسبیده بودند و انگشت (یا پیشانی) هاشم به پیشانی عبد شمس چسبیده بود؛ از این رو پیشبینی میشد بین اولاد آن دو (بنی هاشم و بنیامیه) درگیری و خونریزی شود. این تطیّر و فال بد نیز محقق گشت.
هاشم نخستین کسی بود که برای تجارت
قریش دو سفر تابستانی و زمستانی مقرر ساخت که در
سوره قریش در قرآن مجید نیز بدان اشاره شده است. وی نیز برای بالا بردن سطح بازرگانی مکیان با امیر غَسان پیمان بست.
هاشم که مردی تاجر و خوشچهره بود در یکی از سفرهای تجاری به
شام در مراجعت به
یثرب آمد و با زنی به نام« سَلمی، دختر عمرو خزرجی » که زنی شریف بود، ازدواج نمود و تنها فرزند او «
عبدالمطلب » به دنیا آمد.
هاشم در یکی از سفرهای تجاری که به شام رفته بود در شهر
غزّه فلسطین در سن جوانی دار فانی را وداع گفت و در همان جا دفن شد.
منابع:
فروغ ابدیت، ج 1، ص 114؛ سیره ابن هشام، ج 1، ص 110