تعاریف اولیه
تعریف نمونه: نمونه قسمت انتخابی از ماده مورد آزمایش است به طوری که تمام خواص آن ماده را دارا باشد.
نمونه کل: ماده ای است که از آن نمونه برداری می شود.
نمونه افزایش: قسمتهای مساوی که از نمونه کل استخراج شده و بعد به هم اضافه می شوند.
نمونه بزرگ: این نمونه از مخلوط کردن نمونه های افزایشی حاصل می شود و از لحاظ ترکیب شیمیایی و اندازه ذرات مانند نمونه کل است.
نمونه ای که برای تجزیه به آزمایشگاه فرستاده می شود ، از نمونه بزرگ انتخاب می گردد و زیر نمونه نام دارد.
مراحل نمونه برداری
- جمع آوری نمونه بزرگ
- کاهش نمونه بزرگ به یک اندازه و تهیه نمونه کوچک
- تهیه نمونه آزمایشگاهی از نمونه کوچک
برای تجزیه در آزمایشگاه مقدار نمونه در حدود یک میکروگرم تا یک گرم می باشد.
جدول: روشهای شیمی تجزیه بر حسب وزن نمونه.
نام روش تجزیه مقدار نام نمونه
تجزیه ماکرو 0/1-2gr نمونه ماکرو
تجزیه نیمه میکرو 0/01-0/1gr نمونه نیمه میکرو
تجزیه میکرو 0/001-0/01 نمونه میکرو
تجزیه زیر میکرو نمونه زیر میکرو
نکات قابل توجه در نمونه برداری:
به طورکلی برای نمونه برداری و تجزیه یک ماده طبیعی یا یک فراورده صنعتی باید نکات زیر را در نظر گرفت:
- اطلاعات راجع به گذشته و آینده ماده مورد آزمایش ، به عنوان مثال سیمان ، باید معین شود که در سد سازی مصرف می شود یا در کارهای کم اهمیت تر.
- رابطه بین ارزش ماده ، هدف و هزینه آزمایش ، انجام یک آزمایش پرهزینه بر روی یک ماده ارزان قیمت ، صحیح نیست. مگر اینکه هدف آزمایش مهم باشد.
- میزان صحت آزمایش ، یعنی اگر نمونه برداری با صحتی بیشتر از اندازه گیری صورت گیرد یا برعکس ، نتیجه آن اتلاف وقت خواهد بود.
- حالت فیزیکی ماده ، میزان پایداری آن در شرایط معمولی و چگونگی انتقال و نگهداری صحیح نمونه از مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
- نوع اطلاعات لازم ، یعنی هدف از نمونه برداری و انجام آزمایش روی آن تنها شناسایی و محاسبه درصد اجزا سازنده یک جسم است. یا تعیین فرمول شیمیایی آن و یا بررسی ساختار مولکولی و خواص فیزیکی و شیمیایی آن مورد نظر است.
مباحث مرتبط با عنوان
