تاریخچه ی:
تعدد زوجات
تفاوت با نگارش: 4
| | V{maketoc} | | V{maketoc} |
| - | 1- اسام تعداد زوجات را را ابتکار نکرده است زیرا چند همسری یا تعداد زوجات نه تنها در میان قبایل غیر متمدن وجود داشته است که بسیاری از ملل متمدن نیز در گذشته و حال آن را پذیرفته اند . گذشته از عرب جاهلیت در میان قوم یهود و ملت ایران در زمان ساسانیان و بعضی از دیگر ملت ها این سم و قانون وجود داشته است.
اسلام چند همسری را محدود و مقیدکرده است یعنی از طرفی نامحدودی را ین برده است و برای آن حداکثری ا ا که چهار ست و از طرف دیگر برای آن قیود و شرائطی قرار داده است و به هر کس اجازه نداده است که همسران متعدد انتخاب ند.
2- ر سلام دو شرط اساسی برای ازدواج مجدد و انتخاب مسر ید وجود دا. |
+ | 1- دیده چند همسری (یا تعداد زوجات) نه تنها در میان قبایل غیر متمدن وجود داشته است بلکه بسیاری از ملل متمدن نیز در گذشته و حال آن را پذیرفته‌اند. این رسم و قانون، گذشته از اعراب جاهلیت، در میان قوم یهود و ملت ایران در زمان ساسانیان و بعضی از دیگر ملت ها نی وجود داشته است.
اسلام چند همسری را محدود و مقید کرده است؛ یعنی از طرفی تعداد نامحدود همسران ایز ندانسته و حداکثر چا ز را مز کر و از طرف دیگر برای آن قیود و شرایطی قرار داده است، و به این ترتیب، به هر کس اجازه نداده است که همسران متعدد بگیر. دو شرط اساسی برای ازدواج مجدد از این ر ا: |
| | 1- توانایی اداره زندگی از نظر مالی و تامین نیازمندهای مشروع و طبیعی همسران و فرزندان. | | 1- توانایی اداره زندگی از نظر مالی و تامین نیازمندهای مشروع و طبیعی همسران و فرزندان. |
| - | 2-توانایی رعایت عدالت میان همسران و تامین نیازهای روحی و عاطفی آنها به گونه ای که در رفتار و گفتار مرد نشانه ای از تحقیر و تخریب شخصیت یک همسر مشاهده نشود . طبیعی است که چنین مینه و تری همیشه برای عده بسیاری کمی از مردان فراهم می شود. |
+ | 2-توانایی رعایت عدالت میان همسران و تامین نیازهای روحی و عاطفی آنها به گونه‌ای که در رفتار و گفتار مرد، نشانه‌ای از تحقیر و تخریب شخصیت یکی از همسران مشاهده نشود .
طبیعی است که چنین یطی برای عده کمی از مردان فراهم می‌شود. |
| | !حق تاهل برای انسان | | !حق تاهل برای انسان |
| - | 3- حق تاهل از طبیعی ترین حقوق بشری است. هیچ بشری را از این حق به هیچ ی تحت یچ نوانی نمی ان محروم کرد. حق تاهل حقی است که هر فرد بر اجتماع خود پیدا می کند. اجتماع نمی تواند کاری بکند که ر اثر آن گروهی از این حق محروم بمانند. همانطوری که مثلاَحق کار ، حق خوراک ، حق مسکن ، حق تعلیم و تربیت ،حق آزادی و .... جز حقوق اصلی و اولی بشر شمرده می شود و به هیچ عنوان نمی توان از او سلب کرد. حق تاهل نیز یک حق طبیعی است و ن ه ینکه ر صورت فزونی زنان آماده به ازدواج نسبت به مردان آماده به ازدواج ،قانون انحصار ازدواج به تک همسری با این حق طبیعی منافات دارد پس این قانون بر خلاف حقوق طبیعی بشر است. |
+ | 3- حق تاهل از طبیعی ترین حقوق بشری است. هیچ بشری را به هیچ ی ی‌وان از این محروم کرد. حق تاهل حقی است که هر فرد بر اجتماع خود دارد همان طور که حق کار ، حق خوراک ، حق مسکن ، حق تعلیم و تربیت ،حق آزادی و .... نیز جز حقوق اصلی و اولی بشر شمرده می شود و به هیچ عنوان نمی‌توان از او سلب کرد. حق تاهل نیز یک حق طبیعی است و وجه ه فزایش زنانِ آماده‌ی ازدواج نسبت به مردانِ آماده‌ی ازدواج، تک‌همسری با این حق طبیعی منافات دارد و بر خلاف حقوق طبیعی بشر است. |
| | !اهمیت شرط عدالت میان همسران | | !اهمیت شرط عدالت میان همسران |
| - | 4- اسلام برای شرط عدالت میان همسران آن اندازه اهمیت قائل است که حتی اجازه نمی دهد زن و مرد هنگام عقد توافق کنند که زن دوم در شرائطی نا مساوی با زن اول زندگی کند یعنی از نظر اسلام رعایت عدالت تکلیفی است که مرد نمی تواند با قرار قبلی با زنان خود را زیر بار مسئولیت آن خارج کند.
روشن است که تعدد زوجات با این شرط اخلاقی کد و شدید به جای آنکه وسیله ای برای هوسرانی مرد اق گردد ، ک و قیافه انجام وظیفه به د می گد . هوسرانی و شوت پرستی جز با آزادی کام و دنبال وای دل رفتن سازگار نت . هوسرانی آنگاه صورت عمل به خود می گیرد که آدمی خود را در اختیار دل قرار دهد و دل را در اختیار خواهش ها و میل ها.دل و خواهش های دل منطق و حساب بر نمی دارد . آنجا که پای انضباط و عدالت و انجام وظیفه به میان می آید هوسرانی و هوا پرستی باید رخت بر بندد . از این رو به هیچ وجه تعدد زوجات را در شرائط اسلامی نمی توان وسیله ای برای هوسرانی نا . کسانی که تعدد زوجات را وسیله ای برای هوسرانی قرار داده اند و قانون اسلامی را بهانه برای یک عمل ناروا قرار داده اند ،اجتماع حق دارد آنها را مواخذه و مجازات کند و این بهانه را از دست آنها بگیرد. |
+ | اسلام برای شرط عدالت میان همسران آن اندازه اهمیت قائل است که حتی اجازه نمی دهد زن و مرد هنگام عقد توافق کنند که زن دوم در شرائطی نامساوی با زن اول زندگی کند؛ یعنی از نظر اسلام، رعایت عدالت تکلیفی است که مرد نمی‌تواند با قرار قبلی با زنانش، خود را از زیر بار مسئولیت آن خارج کند.
روشن است که تعدد زوجات با این شرط اخلاقی، به جای آنکه وسیله ای برای هوسرانی مرد را گیرد، نوعی انجام وظیفه تبی میود. هوسرانی وتی مکن یود که آدمی خود را در اختیار دل قرار دهد و دل را در اختیار خواهش ها و میل ها. آنجا که پای انضباط و عدالت و انجام وظیفه به میان می آید هوسرانی و هواپرستی رخت برمی‌بندد. از این رو تعدد زوجات را به هیچ وجه در شرایط اسلامی نمی توان وسیله ای برای هوسرانی انست. جامه ق دارد کسانی را که تعدد زوجات را وسیله‌ای برای هوسرانی قرار داده اند و قانون اسلامی را بهانه برای یک عمل ناروا قرار داده‌اند، مواخذه و مجازات کند و این بهانه را از دست آنها بگیرد. |
| | !پای بند نبودن اکثریت به شرط عدالت میان همسران | | !پای بند نبودن اکثریت به شرط عدالت میان همسران |
| - | 5- انصاف باید داد که افرادی که شرایط اسلامی را در تعدد زوجات کاملاَ رعایت می کنند بسیار کم اند.در فقه اسلامی می گویند : اگر بیم داری که استعمال آب برای بدنت زیان دارد وضو نگیر ،اگر بیم داری که روزه برایت زیان دارد روزه نگیر. این دو دستور از فقه اسلامی رسیده است. شما افراد بسیاری را می بینید که می پرسند می ترسم آب برایم زیان داشته باشد وضو بگیرم یا نگیرم؟ می ترسم روزه برایم ضرر داشته باشد روزه بگیرم یا نگیرم؟ تصریح قرآن کریم این است که اگر بیم دارید که نتوانید میان زنان خود به عدالت رفتار کنید یک زن بیشتر نگیرید با این حال آیا شما در عمراز یک نفر شنیده اید که بگویم می خواهم زن دوم بگیرم اما بیم دارم که رعایت عدالت و مساوات میان آنهانکنم زن بگیرم یا نگیرم؟ حتی مردم ما با علم و تصمیم به این که به عدالت رفتار نکنند زنان متعدد می گیرند و این کار را به نام اسلام و زیر پوشش اسلام انجام می دهند . اینها هستندکه با عمل ناهنجار خود اسلام را بد نام میکنند. |
+ | 5- افرادی که شرایط اسلامی را در تعدد زوجات کاملاَ رعایت میکنند بسیار کم اند.در فقه اسلامی می گویند : اگر بیم داری که استعمال آب برای بدنت زیان دارد وضو نگیر ،اگر بیم داری که روزه برایت زیان دارد روزه نگیر. این دو دستور از فقه اسلامی رسیده است. شما افراد بسیاری را می بینید که می پرسند می ترسم آب برایم زیان داشته باشد وضو بگیرم یا نگیرم؟ می ترسم روزه برایم ضرر داشته باشد روزه بگیرم یا نگیرم؟ تصریح قرآن کریم این است که اگر بیم دارید که نتوانید میان زنان خود به عدالت رفتار کنید یک زن بیشتر نگیرید با این حال آیا شما در عمراز یک نفر شنیده اید که بگویم می خواهم زن دوم بگیرم اما بیم دارم که رعایت عدالت و مساوات میان آنهانکنم زن بگیرم یا نگیرم؟ حتی مردم ما با علم و تصمیم به این که به عدالت رفتار نکنند زنان متعدد می گیرند و این کار را به نام اسلام و زیر پوشش اسلام انجام می دهند . اینها هستندکه با عمل ناهنجار خود اسلام را بد نام میکنند. |
| | 6-هووگری ضرب المثل ناسازگاری است برای زن دشمنی بالاتراز هوو وجود ندارد چند همسری، زنان را به قیام و اقدام علیه یکدیگر و و احیاناَ شوهر وا می دارد. و محیط زناشویی را که بایدمحیط صفا و صمیمیت باشد به میدان جنگ و جدال و کانون و کینه و انتقام تبدیل می کند. دشمنی و عداوت میان مادران به فرزندان آنها نیز سرایت می کند. دو دسته گی ها و چند دسته گی ها به وجود می آید. محیط خانوادگی که اولین مدرسه و پرورشگاه روحی کودکان است و باید الهام بخش نیکی و مهربانی باشد درس آموز نفاق و نامردی می گردد در این که تعدد زوجات زمینه این آثار ناگوار تربیتی است شکی نیست اما یک نکته را نباید فراموش کرد و آن اینکه باید دید چقدر از این آثار ناشی از طبیعت تعدد زوجات است و چقدر از آنها ناشی از ژستی است که مرد و زن دوم می گیرند. به عقیده ما این ناراحتی ها معلول طبیعت تعدد زوجات نیست بلکه بیشتر معلول نوع اجرای آن است. | | 6-هووگری ضرب المثل ناسازگاری است برای زن دشمنی بالاتراز هوو وجود ندارد چند همسری، زنان را به قیام و اقدام علیه یکدیگر و و احیاناَ شوهر وا می دارد. و محیط زناشویی را که بایدمحیط صفا و صمیمیت باشد به میدان جنگ و جدال و کانون و کینه و انتقام تبدیل می کند. دشمنی و عداوت میان مادران به فرزندان آنها نیز سرایت می کند. دو دسته گی ها و چند دسته گی ها به وجود می آید. محیط خانوادگی که اولین مدرسه و پرورشگاه روحی کودکان است و باید الهام بخش نیکی و مهربانی باشد درس آموز نفاق و نامردی می گردد در این که تعدد زوجات زمینه این آثار ناگوار تربیتی است شکی نیست اما یک نکته را نباید فراموش کرد و آن اینکه باید دید چقدر از این آثار ناشی از طبیعت تعدد زوجات است و چقدر از آنها ناشی از ژستی است که مرد و زن دوم می گیرند. به عقیده ما این ناراحتی ها معلول طبیعت تعدد زوجات نیست بلکه بیشتر معلول نوع اجرای آن است. |
| | !نقش آگاهی در حل مشکل | | !نقش آگاهی در حل مشکل |
| | 7- اگرزن اول بداند که شوهرش در انتخاب همسر جدید مجوز دارد خواه این مجوز نازا بودن زن یا نازا شدن طبیعی او و احتیاج مرد به فرزند باشد یا نیازمندی قبیله یا کشور به زیادی جمعیت باشد یا نامساوی شدن زن و مرد از لحاظ ارضا جنسی یا از لحاظ تولید فرزند ... و از او سیر نشده است و رو آوردن به چند همسری به معنای پشت کردن به او نیست و او نیز ژست و استبداد و خودسری و هوسرانی را از خود دور کند و به احترامات و عواطف خود نسبت به زن اول بیفزاید و هم چنین اگر زن دوم توجه داشته باشد که زن دومی حقوقی دارد و حقوق او محترم است و تجاوز به آنها جایز نیست خصوصاَ اگر همه توجه داشته باشند که در راه حل یک مشکل اجتماعی قدم بر می دارند مسلماَ از ناراحتی های داخلی کاسته می شود. | | 7- اگرزن اول بداند که شوهرش در انتخاب همسر جدید مجوز دارد خواه این مجوز نازا بودن زن یا نازا شدن طبیعی او و احتیاج مرد به فرزند باشد یا نیازمندی قبیله یا کشور به زیادی جمعیت باشد یا نامساوی شدن زن و مرد از لحاظ ارضا جنسی یا از لحاظ تولید فرزند ... و از او سیر نشده است و رو آوردن به چند همسری به معنای پشت کردن به او نیست و او نیز ژست و استبداد و خودسری و هوسرانی را از خود دور کند و به احترامات و عواطف خود نسبت به زن اول بیفزاید و هم چنین اگر زن دوم توجه داشته باشد که زن دومی حقوقی دارد و حقوق او محترم است و تجاوز به آنها جایز نیست خصوصاَ اگر همه توجه داشته باشند که در راه حل یک مشکل اجتماعی قدم بر می دارند مسلماَ از ناراحتی های داخلی کاسته می شود. |
| | 8- عملکرد حاکمان پس از پیامبر و نفوذ شخصیت برخی از آنان و تعصب مردم در پیروی از سیره و روش کشور داری او سبب شد که قانون ازدواج موقت به دست فراموشی سپرده شود و این سنت (ازدواج موقت) که مکمل ازدواج دائم است و تعطیلی آن عوارض و پیامدهای منفی و مخرب بسیاری داشت ، برای همیشه متروک بماند بر این اساس ائمه اطهار علیه السلام اطهار که پاسداران دین مبین اسلام هستند به خاطر این که این سنت اسلامی برای همیشه متروک و فراموش نشود ، نسبت به آن تشویق و ترغیب فراوان کرده اند. آنجا که پیشوایان دین مردان و زنان را از این ازدواج موقت منع کرده اند به اعتبار حکمت اولی این قانون است که بگویند این قانون برای مردانی که احتیاجی ندارند وضع نشده است. و انجا که عموم افراد را ترغیب و تشویق کرده اند به خاطر حکمت ثانوی آن یعنی احیاء سنت متروکه بوده است. به هر حال آنچه مسلم است این است که هرگز منظور و مقصود قانون گذار از وضع و تشریع این قانون و منظور ائمه اطهار علیهم السلام از ترغیب و تشویق به آن این نبوده است که وسیله هوسرانی و و هواپرستی و حرمسرانی برای حیوان صفتان و یا وسیله بیچارگی برای عده ای زنان اغفال شده و فرزندان بی سرپرست فراهم کنند. | | 8- عملکرد حاکمان پس از پیامبر و نفوذ شخصیت برخی از آنان و تعصب مردم در پیروی از سیره و روش کشور داری او سبب شد که قانون ازدواج موقت به دست فراموشی سپرده شود و این سنت (ازدواج موقت) که مکمل ازدواج دائم است و تعطیلی آن عوارض و پیامدهای منفی و مخرب بسیاری داشت ، برای همیشه متروک بماند بر این اساس ائمه اطهار علیه السلام اطهار که پاسداران دین مبین اسلام هستند به خاطر این که این سنت اسلامی برای همیشه متروک و فراموش نشود ، نسبت به آن تشویق و ترغیب فراوان کرده اند. آنجا که پیشوایان دین مردان و زنان را از این ازدواج موقت منع کرده اند به اعتبار حکمت اولی این قانون است که بگویند این قانون برای مردانی که احتیاجی ندارند وضع نشده است. و انجا که عموم افراد را ترغیب و تشویق کرده اند به خاطر حکمت ثانوی آن یعنی احیاء سنت متروکه بوده است. به هر حال آنچه مسلم است این است که هرگز منظور و مقصود قانون گذار از وضع و تشریع این قانون و منظور ائمه اطهار علیهم السلام از ترغیب و تشویق به آن این نبوده است که وسیله هوسرانی و و هواپرستی و حرمسرانی برای حیوان صفتان و یا وسیله بیچارگی برای عده ای زنان اغفال شده و فرزندان بی سرپرست فراهم کنند. |
| | !آخرین سخن | | !آخرین سخن |
| | این است : | | این است : |
| | نظر به اینکه تعدد زوجات ناشی از یک مشکل اجتماعی است نه طبیعت ذاتی مردبدیهی است که اگر در اجتماعی فزونی نسبی عدد زنان نیازمند بر مردان نیازمند وجود نداشته باشد تعدد زوجات هم از میان خواهد رفت و یا بسیار کم خواهد بود. | | نظر به اینکه تعدد زوجات ناشی از یک مشکل اجتماعی است نه طبیعت ذاتی مردبدیهی است که اگر در اجتماعی فزونی نسبی عدد زنان نیازمند بر مردان نیازمند وجود نداشته باشد تعدد زوجات هم از میان خواهد رفت و یا بسیار کم خواهد بود. |
| | پیشنهاد نهایی و قابل اجراء | | پیشنهاد نهایی و قابل اجراء |
| | اگر قرار است زمینه تعدد زوجات به طور کلی از میان برود باید چند کار صورت پذیرد. | | اگر قرار است زمینه تعدد زوجات به طور کلی از میان برود باید چند کار صورت پذیرد. |
| | 1- تامین عدالت اجتماعی و کار و درآمد کافی برای هر مرد نیازمند به ازدواج تا بتواند به تشکیل کانون خانوادگی اقدام نماید. | | 1- تامین عدالت اجتماعی و کار و درآمد کافی برای هر مرد نیازمند به ازدواج تا بتواند به تشکیل کانون خانوادگی اقدام نماید. |
| | 2- تامین آزادی اراده و اختیار همسر برای زن که از طرف پدر یا برادر و یا شخص دیگر از روی اجبار به عقد یک مرد زن دار پولدار درآورده نشود . بدیهی است که اگر زن آزاد و مختار باشد و امکان همسری با یکمرد مجرد برایش فراهم باشد هرگز همسر یک مرد زن دار نخواهد شد . | | 2- تامین آزادی اراده و اختیار همسر برای زن که از طرف پدر یا برادر و یا شخص دیگر از روی اجبار به عقد یک مرد زن دار پولدار درآورده نشود . بدیهی است که اگر زن آزاد و مختار باشد و امکان همسری با یکمرد مجرد برایش فراهم باشد هرگز همسر یک مرد زن دار نخواهد شد . |
| | 3- نابودی عوامل تحریک و تهییج و فریب و بنیاد کن نسبت به زندگانی مشترک عوامل فریب زنان شوهردار را از خانه شوهر به خانه بیگانه می کشد تا چه رسد به زنان بی شوهر. اجتماع اگر در پی اصلاح است و طرفدار نفی حمایت از تک همسری است باید در راه برقراری این سه عامل بکوشد وگرنه منع قانونی تعدد زوجات جز این که راه فحشا را باز کند اثر دیگری ندارد. | | 3- نابودی عوامل تحریک و تهییج و فریب و بنیاد کن نسبت به زندگانی مشترک عوامل فریب زنان شوهردار را از خانه شوهر به خانه بیگانه می کشد تا چه رسد به زنان بی شوهر. اجتماع اگر در پی اصلاح است و طرفدار نفی حمایت از تک همسری است باید در راه برقراری این سه عامل بکوشد وگرنه منع قانونی تعدد زوجات جز این که راه فحشا را باز کند اثر دیگری ندارد. |
| | !فراموش نکنیم که: | | !فراموش نکنیم که: |
| | اگر عدد زنان نیازمندبر مردان نیازمند فزونی داشته باشند قانون ممنوعیت تعدد زوجات خیانت به بشریت است زیرا تنها پایمال کردن حقوق زن در میان نیست؛ بلکه بحرانی که از این راه عارض اجتماع می شود از بحران دیگر خطرناک تر است هم چنانکه خانواده از هر کانون دیگر مقدس تر است و نباید به قداست آن آسیب وارد شود. زیرا آنکه از حق طبیعی خود محروم می ماند یک موجود زنده است با همه عکس العمل هایی که یک موجود زنده نشان می می دهد؛ یک انسان با همه عوارض روانی و عقده های روحی در زمینه ناکامی ها. | | اگر عدد زنان نیازمندبر مردان نیازمند فزونی داشته باشند قانون ممنوعیت تعدد زوجات خیانت به بشریت است زیرا تنها پایمال کردن حقوق زن در میان نیست؛ بلکه بحرانی که از این راه عارض اجتماع می شود از بحران دیگر خطرناک تر است هم چنانکه خانواده از هر کانون دیگر مقدس تر است و نباید به قداست آن آسیب وارد شود. زیرا آنکه از حق طبیعی خود محروم می ماند یک موجود زنده است با همه عکس العمل هایی که یک موجود زنده نشان می می دهد؛ یک انسان با همه عوارض روانی و عقده های روحی در زمینه ناکامی ها. |
| | !مراجعه شود به: | | !مراجعه شود به: |
| | *((ازدواج پیش از اسلام)) | | *((ازدواج پیش از اسلام)) |
| | !منابع | | !منابع |
| | 1-نظام حقوق زن در اسلام-شهید مطهری | | 1-نظام حقوق زن در اسلام-شهید مطهری |
| | 2-تفسیر نمونه ج2 ص 154 به بعد | | 2-تفسیر نمونه ج2 ص 154 به بعد |
| | 3-تفسیر نمونه ج3 ص 291 به بعد | | 3-تفسیر نمونه ج3 ص 291 به بعد |
| | 4-بررسی اسلامی – علامه طباطبایی | | 4-بررسی اسلامی – علامه طباطبایی |
