تاریخچه ی:
نفت خام
تفاوت با نگارش: 3
| + | {DYNAMICMENU()} |
| + | __واژهنامه__ |
| + | *((واژگان زمین شناسی نفت)) |
| + | __مقالات مرتبط__ |
| + | *((زمین شناسی نفت)) |
| + | *((حوضه نفتی)) |
| + | *((نفتگیر دیاپیری)) |
| + | *((منشا تشکیل نفت)) |
| + | *((کروژن)) |
| + | *((مهاجرت نفت)) |
| + | *((سنگ مخزن نفت)) |
| + | *((شیل نفتی)) |
| + | *((نفتگیر)) |
| + | __کتابهای مرتبط__ |
| + | *(( کتابهای زمین شناسی نفت)) |
| + | __[http://217.218.177.31/mavara/mavara-view_forum.php?forumId=46|انجمن زمین شناسی]__ |
| + | __سایتهای مرتبط__ |
| + | *سایتهای داخلی |
| + | **[http://www.ngdir.ir/GeoportalInfo/PSubjectInfoDetail.asp?PID=411&index=0|تاریخچه نفت در پایگاه داده های علوم زمین ] |
| + | **[www.gsi-info.com |سایت محققین و دانشجویان علوم زمین] |
| + | **[www.gsoi.ir|انجمن زمین شناسی ایران] |
| + | **[http://www.nioc.org/findex.asp |سایت وزارت نفت ایران ] |
| + | *سایتهای خارجی |
| + | **[http://www.jpg.co.uk/ | مجلات زمین شناسی نفت ] |
| + | **[http://132.175.127.176/apt/apt.htm |آزمایشگاههای علوم زمین ملی سندیا، تگزاس، تکنولوژی گاز و نفت طبیعی، آمریکا ] |
| + | **[ http://www.spe.org/| انجمن مهندسی نفت امریکا] |
| + | **[ http://bcpg.geoscienceworld.org/|زمین شناسی نفت کانادا ] |
| + | **[http://www.geologyshop.co.uk/oil&ga~1.htm | همه چیز درباره نفت] |
| + | __گالری تصویر__ |
| + | *[http://217.218.177.31/mavara/mavara-browse_gallery.php?galleryId=15|گالری کانیها و زمین شناسی] |
| + | body= |
| + | |~| |
| + | {DYNAMICMENU} |
| || | | || |
| نفت خام به انگلیسی Crude Oil و به روسی Naphra نامیده میشود که درحالت طبیعی به صورت مایع بوده و رنگ آن قهوهای زرد مایل به سیاه است و دربرابر نور انعکاسی ، رنگ سبز بخصوصی از خود نشان میدهد. | | نفت خام به انگلیسی Crude Oil و به روسی Naphra نامیده میشود که درحالت طبیعی به صورت مایع بوده و رنگ آن قهوهای زرد مایل به سیاه است و دربرابر نور انعکاسی ، رنگ سبز بخصوصی از خود نشان میدهد. |
| || | | || |
| |
| {picture=_ggttqq_Naft.jpg} | | {picture=_ggttqq_Naft.jpg} |
| | | | |
|
| !مشخصات نفت | | !مشخصات نفت |
| نفت خام به جهت وجود ((ترکیبات گوگرد)) بوی نامطلوبی دارد. بخش اعظم نفت خام از ((هیدرات کربن|هیدراتهای کربن)) تشکیل شده و مقدار کمی عناصر دیگر نیز به آن مخلوط میگردد، که این عناصر در زیر با درصدشان نشان داده شدهاند. | | نفت خام به جهت وجود ((ترکیبات گوگرد)) بوی نامطلوبی دارد. بخش اعظم نفت خام از ((هیدرات کربن|هیدراتهای کربن)) تشکیل شده و مقدار کمی عناصر دیگر نیز به آن مخلوط میگردد، که این عناصر در زیر با درصدشان نشان داده شدهاند. |
| || | | || |
| عنصر|حداقل درصد وزنی|حداکثر درصد وزنی | | عنصر|حداقل درصد وزنی|حداکثر درصد وزنی |
| کربن|82.2|87.1 | | کربن|82.2|87.1 |
| هیدروژن|11.8|14.7 | | هیدروژن|11.8|14.7 |
| گوگرد|0.1|5.5 | | گوگرد|0.1|5.5 |
| اکسیژن|0.1|4.5 | | اکسیژن|0.1|4.5 |
| نیتروژن|0.1 |1.5 | | نیتروژن|0.1 |1.5 |
| || | | || |
| !جدول ازسلی (1985) | | !جدول ازسلی (1985) |
- | دراین جدول عناصر دیگری مانند ((وانادیوم)) ، ((نیکل)) و ((اورانیوم)) با درصد وزنی حداکثر 0.1 در ترکیب نفت خام موجود هستند. بعلاوه در خاکستر نفت خام آثاری از عناصر C r ، Cu ، Pb ، Mn ، Sr ، Ba ، Mo ، Mg ، Ca ، Ti ، Al ، Fe و Si یافت میشود که بعضی از عناصر بالا مانند V-Ni-U احتمالا در رابطه با عنصر ارگانیکی اولیه (مادر) بوجود آمده و بعضی دیگر از عناصر ((مشخصات ژئوشیمیایی انواع سنگ|مشخصات ژئوشیمیایی سنگ)) دربرگزیده را نشان میدهند. قابل ذکر است که آثاری از ((نمک)) ، ((آب)) و ((سولفیدهیدروژن)) نیز درنفت خام مشاهده میشوند. |
+ | دراین جدول عناصر دیگری مانند ((وانادیوم)) ، ((نیکل)) و ((اورانیوم)) با درصد وزنی حداکثر 0.1 در ترکیب نفت خام موجود هستند. بعلاوه در خاکستر نفت خام آثاری از عناصر C r ، Cu ، Pb ، Mn ، Sr ، Ba ، Mo ، Mg ، Ca ، Ti ، Al ، Fe و Si یافت میشود که بعضی از عناصر بالا مانند V-Ni-U احتمالا در رابطه با عنصر ارگانیکی اولیه (مادر) بوجود آمده و بعضی دیگر از عناصر مشخصات ژئوشیمیایی سنگ دربرگزیده را نشان میدهند. قابل ذکر است که آثاری از نمک ، ((آب)) و ((سولفید هیدروژن)) نیز درنفت خام مشاهده میشوند. |
| !خواص فیزیکی نفت خام | | !خواص فیزیکی نفت خام |
| !!ویسکوزیته | | !!ویسکوزیته |
- | همانطور که نفت خام ممکن است با دخالت عواملی به رنگهای زرد ، سبز ، قهوهای ، قهوهای تیره تا سیاه مشاهده گردد، لذا ویسکوزیته متغیر را برای آنها خواهیم داشت. بنابراین نفت خام درسطح زمین دارای ((ویسکوزیته)) بیشتر بوده و بعبارتی ویسکوزتر است. چون در ((مخازن زیرزمینی نفت خام|مخزن زیرزمینی)) یکی از عوامل دخیل حرارت موجود درمخزن میباشد، که همراه با این عامل ، عمق نیز موثر میباشد. همچنین ((سن نفت)) را به لحاظ زمان مخزن شدن را درطیف تغییرات ویسکوزیته سهیم میدانند. |
+ | همانطور که نفت خام ممکن است با دخالت عواملی به رنگهای زرد ، سبز ، قهوهای ، قهوهای تیره تا سیاه مشاهده گردد، لذا ویسکوزیته متغیر را برای آنها خواهیم داشت. بنابراین نفت خام درسطح زمین دارای ((ویسکوزیته)) بیشتر بوده و بعبارتی ویسکوزتر است. چون در مخزن زیرزمینی یکی از عوامل دخیل حرارت موجود درمخزن میباشد، که همراه با این عامل ، عمق نیز موثر میباشد. همچنین سن نفت را به لحاظ زمان مخزن شدن را درطیف تغییرات ویسکوزیته سهیم میدانند. |
| !!ترکیبات مولکولی نفت خام | | !!ترکیبات مولکولی نفت خام |
| تعداد ((ترکیبات نفت خام|ترکیبات مولکولی نفت خام)) وابسته به سن زمین شناسی آن ، عمق تشکیل آن ، منشا آن و موقعیت جغرافیایی آن متغیر میباشد. برای مثال نفت خام Ponca city از Oklahoma شامل حداقل 234 ترکیب مولکولی میباشد. | | تعداد ((ترکیبات نفت خام|ترکیبات مولکولی نفت خام)) وابسته به سن زمین شناسی آن ، عمق تشکیل آن ، منشا آن و موقعیت جغرافیایی آن متغیر میباشد. برای مثال نفت خام Ponca city از Oklahoma شامل حداقل 234 ترکیب مولکولی میباشد. |
| !گروههای تشکیل دهنده نفت خام | | !گروههای تشکیل دهنده نفت خام |
| !!هیدروکربنها (Hydrocarbons) | | !!هیدروکربنها (Hydrocarbons) |
| هیدروکربنها همانطور که از نامشان مشخص است، شامل گروههایی هستند که ترکیبات ملکولی آنها فقط از ((هیدروژن)) و ((کربن)) تشکیل شده است. انواع هیدروکربنها عبارتند از : | | هیدروکربنها همانطور که از نامشان مشخص است، شامل گروههایی هستند که ترکیبات ملکولی آنها فقط از ((هیدروژن)) و ((کربن)) تشکیل شده است. انواع هیدروکربنها عبارتند از : |
- | *((پارافین|هیدروکربنهای پارافینی)) (پارافینها) {TEX()} {CnH_2n+2} {TEX} *((نفتن|هیدروکربنهای نفتنی)) (سیکلوپارافینها یا نفتنیکها ) {TEX()} {CnH_2N} {TEX} *((هیدروکربن آروماتیک|هیدروکربنهای آروماتیک)) (بنزنوئیدها) {TEX()} {H_2n-6} {TEX} |
+ | *هیدروکربنهای پارافینی (پارافینها) {TEX()} {CnH_2n+2} {TEX} *هیدروکربنهای نفتنی (سیکلوپارافینها یا نفتنیکها ) {TEX()} {CnH_2N} {TEX} *هیدروکربنهای آروماتیک (بنزنوئیدها) {TEX()} {H_2n-6} {TEX} |
| !غیرهیدروکربنها (Heterocompounds) | | !غیرهیدروکربنها (Heterocompounds) |
| این گروه شامل ترکیباتی غیر از هیدروژن و کربن میباشند و عناصری از قبیل ((اکسیژن)) ، ((نیتروژن)) ، ((گوگرد)) ، اتمهای فلزی همراه با هر کدام از اینها و یا ترکیب با همه اینها نظیر Ni ، V میباشد. | | این گروه شامل ترکیباتی غیر از هیدروژن و کربن میباشند و عناصری از قبیل ((اکسیژن)) ، ((نیتروژن)) ، ((گوگرد)) ، اتمهای فلزی همراه با هر کدام از اینها و یا ترکیب با همه اینها نظیر Ni ، V میباشد. |
| !وزن مخصوص نفت خام | | !وزن مخصوص نفت خام |
- | از خواص فیزیکی نفت خام که ((ارزش اقتصادی نفت خام)) بر مبنای آن سنجیده میشود، وزن مخصوص آن میباشد. لذا سنجش و نحوه محاسبه فرمول آن مهم است. اکثر کشورهای جهان ، وزن مخصوص نفت خام را برحسب درجه A.P.I که یک درجه بندی آمریکائی است، محاسبه میکنند. مشابه همین درجه بندی و سنجش ، وزن مخصوص نفت خام را در کشورهای اروپائی با درجه بندی Baume محاسبه میکنند که از لحاظ مقدار اندکی از درجه A. P.I کمتر میباشد. |
+ | از خواص فیزیکی نفت خام که ارزش اقتصادی نفت خام بر مبنای آن سنجیده میشود، وزن مخصوص آن میباشد. لذا سنجش و نحوه محاسبه فرمول آن مهم است. اکثر کشورهای جهان ، وزن مخصوص نفت خام را برحسب درجه A.P.I که یک درجه بندی آمریکائی است، محاسبه میکنند. مشابه همین درجه بندی و سنجش ، وزن مخصوص نفت خام را در کشورهای اروپائی با درجه بندی Baume محاسبه میکنند که از لحاظ مقدار اندکی از درجه A. P.I کمتر میباشد.
{img src=img/daneshnameh_up/c/c4/crude.jpg}
|
|
|
|
| !سنجش وزن مخصوص نفت خام | | !سنجش وزن مخصوص نفت خام |
- | سنجش وزن مخصوص نفت خام مانند سایر مواد و ((مایعات)) برمبنای قانون کلی که همان وزن واحد حجم مایع است، در شرایط ºF 60 و P=1at سنجیده میشود و مقدار آن در فرمول جایگزین شده و وزن مخصوص نفت خام را بر حسب درجه A.P.I یا درجه Baume میدهد. |
+ | سنجش وزن مخصوص نفت خام مانند سایر مواد و مایعات برمبنای قانون کلی که همان وزن واحد حجم مایع است، در شرایط ºF 60 و P=1at سنجیده میشود و مقدار آن در فرمول جایگزین شده و وزن مخصوص نفت خام را بر حسب درجه A.P.I یا درجه Baume میدهد. |
| ::{TEX()} {\LEFT(\frac{141.5}{S.Gat60^(º)F}\right)-131.5} {TEX}= درجه A.P.I امریکائی:: | | ::{TEX()} {\LEFT(\frac{141.5}{S.Gat60^(º)F}\right)-131.5} {TEX}= درجه A.P.I امریکائی:: |
| ::{TEX()} {\left(\frac{140}{S.Gat60^(º)F}\right)-130} {TEX} = درجه Baume اروپایی:: | | ::{TEX()} {\left(\frac{140}{S.Gat60^(º)F}\right)-130} {TEX} = درجه Baume اروپایی:: |
- | بدلیل اینکه S.G (Pure water)=1 میباشد. لذا ((وزن مخصوص آب)) با درجه 10 ، API خواهدبود. بدلیل کوچکتر بودن وزن مخصوص نفت از آب که همواره عددی کوچکتر از 1 را برای وزن مخصوص نفت در 60ºF خواهیم داشت. لذا هیچوقت در جدولها و محاسبات ، وزن مخصوص نفت بر حسب درجه A.P.I کوچکتر و مساوی 10 نخواهیم داشت. |
+ | بدلیل اینکه S.G (Pure water)=1 میباشد. لذا وزن مخصوص آب با درجه 10 ، API خواهدبود. بدلیل کوچکتر بودن وزن مخصوص نفت از آب که همواره عددی کوچکتر از 1 را برای وزن مخصوص نفت در 60ºF خواهیم داشت. لذا هیچوقت در جدولها و محاسبات ، وزن مخصوص نفت بر حسب درجه A.P.I کوچکتر و مساوی 10 نخواهیم داشت. |
| !تاثیر درجه حرارت بر وزن مخصوص نفت خام | | !تاثیر درجه حرارت بر وزن مخصوص نفت خام |
| از عواملی که سبب تغییر در وزن مخصوص نفت خام میشوند، تغییرات ((دما)) است. یعنی با بالارفتن دما ، وزن مخصوص کمتر شده و به درجه A. P.I افزوده میشود. همچنین بالا رفتن درجه حرارت اثر معکوس بر روی ویسکوزیته نفت خام میگذارد. | | از عواملی که سبب تغییر در وزن مخصوص نفت خام میشوند، تغییرات ((دما)) است. یعنی با بالارفتن دما ، وزن مخصوص کمتر شده و به درجه A. P.I افزوده میشود. همچنین بالا رفتن درجه حرارت اثر معکوس بر روی ویسکوزیته نفت خام میگذارد. |
| !انواع مختلف نفت برحسب A.P.I | | !انواع مختلف نفت برحسب A.P.I |
- | *((نفت سنگین)) با 10 الی 20 درجه A.P.I *((نفت متوسط)) با 20 الی 30 درجه A.P.I *((نفت سبک)) با بیش از 30 درجه A.P.I
|
+ | *نفت سنگین با 10 الی 20 درجه A.P.I *نفت متوسط با 20 الی 30 درجه A.P.I *نفت سبک با بیش از 30 درجه A.P.I
|
| وزن مخصوص نفتها بستگی به ماهیت هیدروکربورهای مختلف دارد. هر قدر مقدار ((گاز)) محلول در روغن بیشتر باشد، ((چگالی)) آن کمتر خواهد بود. بنابراین ((پارافین|پارافینها)) دارای پایین ترین چگالی و ((نفتیک|نفتیکها)) کمی بالاتر و ((هیدروکربن آروماتیک|آروماتیکها)) بالاترین چگالی را دارند. | | وزن مخصوص نفتها بستگی به ماهیت هیدروکربورهای مختلف دارد. هر قدر مقدار ((گاز)) محلول در روغن بیشتر باشد، ((چگالی)) آن کمتر خواهد بود. بنابراین ((پارافین|پارافینها)) دارای پایین ترین چگالی و ((نفتیک|نفتیکها)) کمی بالاتر و ((هیدروکربن آروماتیک|آروماتیکها)) بالاترین چگالی را دارند. |
- | !((ضریب انبساط نفت خام)) |
+ | !ضریب انبساط نفت خام |
| ضریب انبساط نفت خام از 6.1x10-4 الی 8.3x10-4 در نوسان بوده که با کاهش چگالی ، ضریب انبساط آن افزایش مییابد. | | ضریب انبساط نفت خام از 6.1x10-4 الی 8.3x10-4 در نوسان بوده که با کاهش چگالی ، ضریب انبساط آن افزایش مییابد. |
| !ارزش حرارتی و گرمایی ویژه نفت خام | | !ارزش حرارتی و گرمایی ویژه نفت خام |
- | ارزش حرارتی پایین نفت بین 9000 الی 11000 کیلوکالری است. ((گرمای ویژه نفت)) در دمای معمولی از 0.35 الی 0.55 کیلوکالری به کیلوگرم درجه است، که در صورت ازدیاد ((دما|درجه حرارت)) به مقدار آن افزوده میشود. !((نقطه اشتعال نفت)) |
+ | ارزش حرارتی پایین نفت بین 9000 الی 11000 کیلوکالری است. گرمای ویژه نفت در دمای معمولی از 0.35 الی 0.55 کیلوکالری به کیلوگرم درجه است، که در صورت ازدیاد درجه حرارت به مقدار آن افزوده میشود. !نقطه اشتعال نفت |
| نقطه اشتعال نفت نیز به مقدار مواد زود جوش آن مربوط است، و میتواند از صفر الی 200C باشد. لذا در حمل و نقل نفت خام به دلایل ایمنی ، قسمتی از زودجوشها را پایدار نموده و نقطه اشتعال را بالا میبرند. | | نقطه اشتعال نفت نیز به مقدار مواد زود جوش آن مربوط است، و میتواند از صفر الی 200C باشد. لذا در حمل و نقل نفت خام به دلایل ایمنی ، قسمتی از زودجوشها را پایدار نموده و نقطه اشتعال را بالا میبرند. |
| !نقطه سفت شدن نفت خام | | !نقطه سفت شدن نفت خام |
- | ((نقطه سفت شدن نفت خام)) عبارتست از دمائی که در آن خاصیت جاری شدن نفت خام به اتمام میرسد. این دما در حمل و نقل و انبارکردن نفت اهمیت بسزائی دارد. !((پالایش نفت خام)) |
+ | نقطه سفت شدن نفت خام عبارتست از دمائی که در آن خاصیت جاری شدن نفت خام به اتمام میرسد. این دما در حمل و نقل و انبارکردن نفت اهمیت بسزائی دارد. !پالایش نفت خام |
| از تصفیه یا پالایش نفت خام میتوان فرآوردههای زیادی بدست آورد، که قابل فروش در بازار باشند. نخستین گام در پالایش نفت خام عمل ((تقطیر نفت خام|تقطیر)) است. تحمیل حرارتهای زیاد در موقع تقطیر باعث تجزیه و شکسته شدن مولکولهای نفت شده و اشکالاتی در ادامه پالایش نفت بوجود میآورد، که از عواقب آن ، ضایع شدن مواد و افزایش هرینه را میتوان نام برد. | | از تصفیه یا پالایش نفت خام میتوان فرآوردههای زیادی بدست آورد، که قابل فروش در بازار باشند. نخستین گام در پالایش نفت خام عمل ((تقطیر نفت خام|تقطیر)) است. تحمیل حرارتهای زیاد در موقع تقطیر باعث تجزیه و شکسته شدن مولکولهای نفت شده و اشکالاتی در ادامه پالایش نفت بوجود میآورد، که از عواقب آن ، ضایع شدن مواد و افزایش هرینه را میتوان نام برد. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
- | *((ارزش اقتصادی نفت خام)) | |
- | *((اورانیوم)) | |
| *((پارافین)) | | *((پارافین)) |
| *((تقطیر نفت خام)) | | *((تقطیر نفت خام)) |
| *((ترکیبات گوگرد)) | | *((ترکیبات گوگرد)) |
- | *((دما)) *((ضریب انبساط نفت خام)) *((گرمی یژه نفت)) *((مخازن زیرزمینی نفت خام)) *((نقطه اشتعال نفت)) *((نقطه سفت شدن نفت خام)) *((نفتیک)) |
+ | *((سنگ مز نفت|مخازن زیرزمینی نفت خام)) |
| *((نفت سبک)) | | *((نفت سبک)) |
| *((نفت سنگین)) | | *((نفت سنگین)) |
| *((نفت متوسط)) | | *((نفت متوسط)) |
- | *((نیکل)) *((وانادیوم)) *((هیدرات کربن)) |
+ |
|