تاریخچه ی:
سرمایه
تفاوت با نگارش: 2
| | V{maketoc} | | V{maketoc} |
| - | سرمایه از مهم ترین عوامل ((تجارت)) بوده و بزرگ ترین وسیله جلب ((سود و زیان|منفعت)) است . هر ((شرکت های تجارتی|شرکت)) باید دارای سرمایه باشد ، تا بتواند نتیجه ای از عملیات خود که تجارت است برده و منتفع شود . اهمیت شرکت های تجارتی را از سرمایه آنها می توان درک کرد. |
+ | !تعریف سرمایه
__سرمایه__ از مهم ترین عوامل ((تجارت)) بوده و بزرگ ترین وسیله جلب ((سود و زیان|منفعت)) است. هر ((شرکت های تجارتی|شرکت)) باید دارای سرمایه باشد، تا بتواند نتیجه ای از عملیات خود که تجارت است برده و منتفع شود. اهمیت شرکت های تجارتی را از سرمایه آنها می توان درک کرد. |
| - | برای سرمایه حداکثری تعیین نشده و شرکاء به هر مقدار بتوانند ممکن است سرمایه را افزایش دهند . در بعضی از ممالک ((اروپا)) حداقلی جهت سرمایه ((شرکت سهامی|شرکت های سهامی)) معلوم شده ، و در کشور ما هم به موجب ماده 5 اصلاحی اسفند 1347 مقرر گردیده در موقع تأسیس ، سرمایه ((شرکت سهامی عام|شرکت های سهامی عام)) از پنج میلیون ریال و سرمایه ((شرکت سهامی خاص|شرکت های سهامی خاص)) ، از یک میلیون ریال نباید کمتر باشد مسلم است هیچ موقع سرمایه شرکت های سهامی عام یا خاص از این مبالغ نباید کمتر باشد و اگر کمتر شد به شرحی که گذشت در صورتی که شرکاء تا یک سال جبران ننمایند یا شرکت را به نوع دیگر تبدیل نکنند حکم به انحلال شرکت داده خواهد شد . |
+ | برای سرمایه حداکثری تعیین نشده و شرکاء به هر مقدار بتوانند ممکن است سرمایه را افزایش دهند. در بعضی از ممالک ((اروپا)) حداقلی جهت سرمایه ((شرکت سهامی|شرکت های سهامی)) معلوم شده، و در کشور ما هم به موجب ماده 5 اصلاحی اسفند 1347 مقرر گردیده در موقع تأسیس، سرمایه ((شرکت سهامی عام|شرکت های سهامی عام)) از پنج میلیون ریال و سرمایه ((شرکت سهامی خاص|شرکت های سهامی خاص))، از یک میلیون ریال نباید کمتر باشد مسلم است هیچ موقع سرمایه شرکت های سهامی عام یا خاص از این مبالغ نباید کمتر باشد و اگر کمتر شد به شرحی که گذشت در صورتی که شرکاء تا یک سال جبران ننمایند یا شرکت را به نوع دیگر تبدیل نکنند حکم به انحلال شرکت داده خواهد شد. |
| - | سرمایه ((شرکت سهامی)) عبارتست از جمع قیمت اسمی ((سهام)) آن شرکت . بنابراین سرمایه به سهام متساوی قسمت شده و هر یک از شرکاء یک یا چند سهم آن را خواهند داشت.
!پرداخت سرمایه |
+ | سرمایه ((شرکت سهامی)) عبارتست از جمع قیمت اسمی ((سهام)) آن شرکت. بنابراین سرمایه به سهام متساوی قسمت شده و هر یک از شرکاء یک یا چند سهم آن را خواهند داشت. |
| | + | !!پرداخت سرمایه |
| | ((قانون)) اجازه داده است که در موقع تشکیل ((شرکت سهامی|شرکت های سهامی)) دارندگان ((سهام)) اقلاً سی و پنج درصد از مورد تعهد خود را پرداخت و بقیه را فقط تعهد نمایند. البته مدت تعهد باقی مانده از پنج سال تجاوز نخواهد کرد. | | ((قانون)) اجازه داده است که در موقع تشکیل ((شرکت سهامی|شرکت های سهامی)) دارندگان ((سهام)) اقلاً سی و پنج درصد از مورد تعهد خود را پرداخت و بقیه را فقط تعهد نمایند. البته مدت تعهد باقی مانده از پنج سال تجاوز نخواهد کرد. |
| | ولی هرگاه آورده های شرکاء غیر نقدی باشد باید تمام آن تأدیه شده باشد. | | ولی هرگاه آورده های شرکاء غیر نقدی باشد باید تمام آن تأدیه شده باشد. |
| - | ارفاقی که درباره ((شرکت سهامی|شرکت های سهامی)) به عمل آمده بسیار به جا و با بصیرت کامل بوده است . زیرا اغلب شرکت های سهامی که برای امور مهم تشکیل می شوند تمام سرمایه را در موقع تشکیل احتیاج ندارند بلکه در عمل و پس از مدتی ممکن است به قسمتی از آن احتیاج پیدا کنند. مثلاً شرکتی که با سرمایه نهصد میلیون ریال برای ایجاد راه آهن از شهری به شهر دیگر تأسیس می شود مسلم است تمام سرمایه را در ابتدای عمل به کار نخواهد انداخت و از این جهت لزومی ندارد شرکاء تمامی آن را پرداخته وجه را بلا استفاده در صندوق شرکت بگذارند . البته به تدریج که احتیاج به آن پیدا شد اغلب به چند قسط اخذ می شود. |
+ | ارفاقی که درباره ((شرکت سهامی|شرکت های سهامی)) به عمل آمده بسیار به جا و با بصیرت کامل بوده است. زیرا اغلب شرکت های سهامی که برای امور مهم تشکیل می شوند تمام سرمایه را در موقع تشکیل احتیاج ندارند بلکه در عمل و پس از مدتی ممکن است به قسمتی از آن احتیاج پیدا کنند. مثلاً شرکتی که با سرمایه نهصد میلیون ریال برای ایجاد راه آهن از شهری به شهر دیگر تأسیس می شود مسلم است تمام سرمایه را در ابتدای عمل به کار نخواهد انداخت و از این جهت لزومی ندارد شرکاء تمامی آن را پرداخته وجه را بلا استفاده در صندوق شرکت بگذارند. البته به تدریج که احتیاج به آن پیدا شد اغلب به چند قسط اخذ می شود. |
| | بنا به شرح فوق سرمایه شرکت های سهامی ممکن است به دو قسم تجزیه شود: | | بنا به شرح فوق سرمایه شرکت های سهامی ممکن است به دو قسم تجزیه شود: |
| | #سرمایه پرداخت شده . | | #سرمایه پرداخت شده . |
| | #سرمایه تعهد شده. | | #سرمایه تعهد شده. |
| | + | اهمیت سرمایه بیشتر مورد نظر معامله کنندگان با ((شرکت های تجارتی|شرکت)) است و اشخاص با ملاحظه اعتبار و میزان سرمایه شرکت، قرارداد منعقد و یا معامله انجام می دهند. به این جهت هر شرکت باید در هر گونه اسناد و صورت حساب و اعلانات و نشریات و غیره که به طور خطی یا چاپی صادر یا منتشر می نماید میزان سرمایه خود و آن قسمتی که تأدیه شده است صریحاً قید کند. |
| - | همیت سرمایه بیشتر مورد نظر مامله کنندگان با ((شرکت های تجارتی|شرکت)) است اشخاص با ملاحظه اعتبار و میزان سرمایه رکت رااد منعقد و یا معامله انجام می دهند. به این جهت هر شرت بای در هر گونه اسناد و صورت حساب و عانات و شریات غیه که به طور خطی یا چپی ادر یا منتشر می نمید یان رایه خود و آن قسمتی که تأدیه شده است صریحاً قید کند. |
+ | ه این ری میزان سرمایه ر دستس راین و معامله کنندگان بو و یه ا ن م اهند شد. |
| - | ه این ریق میان سرمایه ر دسترس مراعین مامله کندگان بوده و همیه ا ن مل واهند شد. |
+ | !!رمایه نقدی و غیر نقدی
سرمایه ممکن ست نقدی باشد یا غیر نقدی. سرمایه نقدی که اکثر ((شرکت سهامی|رکت های سهامی)) دارند وجه نقد است. سرمایه یر نقدی مال یا امتیاز یا عملی است که شرکاء در ازاء قیمت سهام خریداری شده می پرداند. مثلاً ممکن است در شرکتی که موضوع آن تجارت پنبه است شخصی یک کارخانه ((نبه)) پاک کنی به ارزش یک میلیون یال تسلیم در مقابل، صد ((سهام|سهم)) ده هزار ریالی قبول کند. یا در شرتی که به استخراج ((سرب)) مشغول است ر ازاء امتیاز استخراج معدن سرب که متعلق به یکی از شرکاء می باشد و کارشناس رسمی آن را به دویست هزار ریال تقویم نموده است بیست سهم ده هزار ریلی به نام برده داه ود. بنابراین مل ی متیاز دارای ارزش و جزء سرمایه شرکت است و این معنی در تبصره 6 مواد الحاقی قانون تجارت تصریح شده است. |
| - | !سرمایه نقدی و یر نقدی |
+ | !!سرمایه احتیاطی یا اندوخته قانونی
از لحاظ این که ممکن است زیانی به شرکت وارد شود که در سرمایه نکثی حاصل و اعث دلسردی شرکاء گردد. در مواد اصلاحی قانون تجارت ضمن ماده 140 سرمایه دیگری به نام اندوخته قانونی پیش بینی شده و ((هیئت مدیره شرکت)) را قانون ملزم نموده که صدی پنج از ((سود و زیان|سود)) خالص شرکت را برای انداخته قانونی موضوع نماید که در خود شرکت به حساب مخصوصی نگه داری شود. الزام هیئت مدیره تا موقعی است که این اندوخته مساوی با یک دهم سرمایه اصلی شرکت گردد و اضافه بر آن را قانون به اختیار شرکت گذاشته است. |
| - | سرمایه ممکن ت نقدی باشد یا غیر ندی. سرمایه نقدی که اکر ((شرکت سامی|شرک ای هامی)) دارند وجه نقد است . سرمای غیر نقدی مال ی امتیا یا عملی است که شرکء در ااء قیمت هام خریداری شده می پردازند. مثلاً ممکن است در رکتی که موضوع آن تجارت پنبه است شخصی یک کارخانه ((پنه)) پاک کنی به ارزش یک میلیون ریال سلیم در مقابل ، صد ((سهام|سهم)) ده هزار ریالی قول کند . و یا در شرکتی که به استخراج ((سرب)) مشغول است در ازاء امتیاز استخراج معدن سرب که متعلق به یکی از شرکاء می باشد و کارشناس رسمی آن را ه ویست هزا یا توی موده است بیست سهم ده هزار ریالی به نام برده داده شود. بابراین ما یا متیاز دارای ارزش و زء سرایه شرکت است این معنی در تبصره 6 مود الحاقی قانون تجارت تصریح شده است. |
+ | انوته قاننی ا وار ام و مرد اتیا شرک ات یرا در ورتی که یانی اصل ود که برای جبران آن ایا ((و|ولی)) باشد مک ات از استاده ود. |
| - | !سرمایه احتیاطی ی اندوه اننی |
+ | در ممالک ((اروپا|اروپایی)) به اندوخته قانونی ( سرمایه احتیاطی ) اهمی خاصی می دهند و چن قم سرمایه اضای از مناع تشکیل می دهند به نام سرمایه احتیاطی و سرمایه ذخیره و غیره. |
| - | از لحا ای ه ممکن است زیای ه شرکت ارد ش که ر سایه کی و ا دی شرکاء رد. ر مواد احی ان جارت من اه 140 سای دیگی ب ن ندوته قانی پیش بینی شده و ((هی مدی کت)) را قنون لم نموه که دی پنج ا ((س و یا|سود)) خا شرکت ا برای انداخته انوی مو نمای که ر د شرکت حساب مصی نه اری شود. الزام هیت میره ا عی ک ای انوت اوی ب یک هم سرمایه ی شرک افه ر را انن ه یار کت اه ات. |
+ | !افزای سرمای />اهی اتفا می فتد که شرکت ب کاری مهم ری دس زد و یا موفقیت یی ه ت آرده و حتیا ه یش سرمایه ارد نابراین می تواند ه رایه خد اضا کند. ر ین حا ناچر اس ((سا)) جدیی بد. در صوتی که در ((اساسنا)) پیش بینی شده شد می ان رعایت ن اام ه زدیا سریه و فش سهم نمود. اایش رمایه وعی مو ات که رمی شرکت ام أدیه شه اشد و الا منی که رکاء ز تعهد و ا کالا ان اده و مبلی ز سرمایه نوز نپرد ان رکت ازای میه را ت هی نوان نوهد دات. |
| - | ادوت انونی از موارد ازم و مورد اتیا کت است یا ر رتی ک زیای ال ود ک رای بران اتیاج به ((پو|وی)) مکن است از استا د. |
+ | گای در عمل مشاهده می شو که شرکت ((سد زیان|سود)) سرشاری داشته و ارزش ((سهام)) آن در بازار بیش از قیمت اسمی سهام یعنی ((پول|پولی)) است که دارندگان سام روز اول پرداته اند. و خریداان هم جدید که به همان قیمت اسمی های هام منشره ا ی پردازند، نفع بی تناسبی ممک است ببرند زیرا اگر سم یک ها ریالی ا در بازار ی ریدند بایستی و هزار ریال بپردازند و فاً هزا ریال بیشتر نمی دهند. به این جهت اغلب برای سهام بدوی جع عموی نف موی معی کرده و آن را ((سهم ممتاز|ام ممتاز)) را ی ند. |
| - | مالک ((او|ارپیی)) ه انده اونی ( سای حتیای ) همی ای می د و چن رمایه اضافی از منافع تشکی می ند ا رمایه اتیای سمای خیر یه . |
+ | م 160 اصلای قانو جارت طری یگری ر این مورد ارائ که اجاز داده اس ب ای رح که شرکت می توان هام جدی ا رابر مبلغ اسمی رشد و یا این که ملغی عه ر مبلغ اسمی سهم، به عنوان اضافه ارزش سهم از خریداران دریافت کند. هم چنی شرکت می اند اید حاصه از اضاه رزش سهام فروخته شده را به انوخته منتقل سازد یا نقاً بین صاحبا سهم سابق تقسی کن یا در ازاء آ سام دی به سهام بدهد. |
| - | !افزایش سرمایه |
+ | !سرمایه در گردش
آن مقدار ((دارایی)) جاری که از محل منابع مالی بلند مدت تامین شده باشد را __سرمایه در گردش__ می نامند. سرمایه در گردش ناخالص به صورت کل دارایی های جاری و سرمایه در گردش خالص به صورت مازاد دارایی جاری بر بدهی جاری تعریف می شود. میزان سرمایه در گردش شاخصی است برای تشخیص درجه ((نقدینگی)) و عدم ((اعسار)) یک شرکت، به ویژه اگر در مقایسه با دیگر شاخص ها و نسبت های مالی به کار گرفته شود. |
| - | گای افا می افتد که رک کارای م تری ت ز و یا وقیت هایی به دت آوده و احتیاج به اای سرمایه دار ، بنارای می تاند ه سرمای ود اافه کند. ر این ال نچار ا ((سام)) دیدی بفو. در وری که ر ((اسسامه)) پی یی ه ب ی توان ا رعایت « اقام ازدیا سرمایه فروش نمود . ازایش رمایه موق قدور ست ک رای شکت تااً تأدیه شده باشد اا انی ک شرکاء نوز تعهد و ا کاا نم داده و مبلغی ا رمایه ر هنوز نپراخته رکت حق افایش سرمایه حت هیچ نوان ناد ش. |
+ | !بازار سرایه />((باار)) جوه آماده ری و دادن در زانی بد مدت تر زم ((بازار و)) که د آن ووه کوتاه مدت ((وا)) اه می شود ر __باار سرمای__ می امند. گر چه مرز مشخصی ای و باار را از یکدیر جدا نمی کن ولی ر ال ام هی بر رمیه رای سایه گری ای ب ((صعت)) و ((جارت)) ه کا می د. بازا سرمایه ر ا بین امللی ر می شو در ه کشر را شمل یک اد نمی شود، بکه هاایی اند ((وس))، ((انک|باک ا)) ک ای ((بیمه)) را ر ر می گیر که ((عره)) و ((|تقاای)) سرمایه لن مت ا ن ی شن. |
| - | گای ر ل شا ی و که رک ((و و زیان|ود)) سرشاری داته و رش ((سها)) آ بار یش ا یمت سی سام یی ((پول|پولی)) ا که نان هام روز ال پرداه ن . خریداران ا دید ک ه همان یت سی بهای سهم منشره را می ردازد فع بی سبی مکن است ببرند زیرا ر یک هار یالی د بازار می ریدد بایستی و هزار یال بپدازن و فلً هار ریا بیر نمی دهن. ه این جهت ال را سام بدوی عمومی نفع مخصی مین که ن را ((سهم ماز|ها متاز)) قرار ی ند. |
+ | قابیت ری روش ((اا بادار)) یکی ز عومل مهم ر کیی بازا سرمایه ات، یر هرگا لبا رمیه گذاان ب سای ا وصول نبا آنها ت چندانی رای وا دان ه نیع یدا ناند کد. در کشهای یشرته عت بازارهای سمیه کاما سعه ی اند، ولی در ((کرای ر ال وعه)) فقدن بازار رایه ه لیل کمبود ((پ انداز)) ی ر را ب سرمایه اری ها، لذا دو و صاحبان صیع ین کوها گزیرند برای کسب سرمای ه ((بازرهای بی امللی)) ری رند. |
| - | ماده 160 الی قاون تات ریق یگی ر این مو ارائه کده و جاز دده ا به این شرح که رکت ی تواند هام جدید را برار مغ امی بشد و یا این که م لاوه ب مغ امی م، به عوان اضا رزش سم ا ریاان دریف کد . هم چنین رک می واد اید حاصله اافه ارزش هام فوته را انوت نل د ی قد ی احبن ه ساب تی کن یا در ازاء آ سا ی سام دد. |
+ | !سرمایه ثا
ر ((اتا مرکیتی)) ن خ از سرمایه که ه صورت وای تولید اار کر مواد ام نمود می یابد را __رمی ثات__ می ند. />این سرمی، اب انه می د، ون ی ان ی ا ((ار)) خد به رش مصو یزاید. البته اینا، ارزش ه وت م ((کاراتا ز)) یف می د. ری اب ه قست __سری یار__ __سرای مق__ سی می د. |
| - | !همچنین ببینید: |
+ | !سرمایه مستقر
وسایل سرمایه ای ه به سبت دارای عمر طولانی باشند و در فرآیند تولید نقش معین و پایداری بازی کنند را __سرمایه مستقر__ می نامند. ((هزینه)) سرمایه مستقر معمولاً به تناسب عمر و دوام آن جبران می شود. ساختمان، ماشین آلات و تاسیسات از انواع بارز سرمایه مستقرند. |
| - | *((کاهش سرمایه)) |
+ | در ((اقتصاد مارکسیستی)) آن بخش از ((سرمایه ثابت)) را __سرمایه مستقر__ گویند که در فرآیند تولید به صورت ابزار کار مورد استفاده قرار می گیرند (مانند ماشین آلات و ساختمان)، در حالی که بخش دیگر سرمایه ثابت را ((سرمایه سیار)) می نامند که در فرآیند تولید به مثابه موضوع کار وارد می شوند. __مواد اولیه __و واسطه ای و نیز __مواد سوختی__ که یک بار در جریان تولید وارد و پس از تبلور یافتن در محصول تولید شده از آن خارج می شوند، در شمار انواع سرمایه سیار هستند.
!سرمایه متغیر
در ((اقتصاد مارکسیستی)) به آن بخش از سرمایه که به صورت ((نیروی کار)) در فرآیند تولید (و گاهی توزیع) کالا با سرمایه ثابت ترکیب می شود __سرمایه متغیر__ اطلاق می شود. از نظر ((مارکس))، سرمایه متغیر سرچشمه ((ارزش اضافی)) است، زیرا فقط نیروی کار می تواند ارزشی بیش از ((ارزش)) خود خلق کند.
!سرمایه ربایی
سرمایه ربایی در ((اقتصاد مارکسیستی)) آن بخش از سرمایه است که صرفاً در حوزه گردش پول، و ''بدون هیچگونه فعالیتی در فرآیندهای تولید و توزیع'' ((کالا))، جریان یابد. در این جریان پول اولیه ({TEX()} {M} {TEX}) به مقدار پول بیشتر ({TEX()} {M'} {TEX}) تبدیل می شود، که گردش آن را می توان به صورت زیر نشان داد:
{TEX()} {M---->M'} {TEX}
مقدار فزونی {TEX()} {M'} {TEX} بر ({TEX()} {M} {TEX}) در حقیقت بخشی از ((ارزش اضافی)) است که در نظام ((سرمایه داری)) به صاحب سرمایه ربایی (ربا دهنده) اختصاص می یابد. سرمایه ربایی، که در دوران پیش سرمایه داری نیز وجود داشته، __تضعیف کننده بنیه اقتصادی تولید کنندگان__ (به ویژه تولید کنندگان خرد) به شمار می رفته است.
!سرمایه سهمی
کل ((سرمایه گذاری)) صاحبان یک واحد اقتصادی از راه خرید ((سهم)) را __سرمایه سهمی__ می نامند. سرمایه گذاران هنگامی به سرمایه سهمی یک ((شرکت سهامی)) می افزایند که اقدام به خرید سهام جدیدالانتشار آن کرده باشند. نرخ ((سود)) تثبیت شده ای به آنان وعده داده نمی شود بلکه فقط در سود شرکت سهیم اند. ((بنگاه| بنگاه ها)) می توانند با قبول مقدار بیشتری سرمایه سهمی و استقبال از سهامداران جدیدی که تمایل به این قبیل سرمایه گذاری دارند، ((پول)) بیشتری جمع آوری کنند. سرمایه سهمی معمولاً با پیدایش یک فعالیت جدید اقتصادی یا گرایش فعالیت های اقتصادی موجود همراه است.
!همچنین ببینید
*((بازار پول))
*((بازار طلا)) |
| | *((سرمایه انسانی)) | | *((سرمایه انسانی)) |
| - | *((سرمایه ربیی)) |
+ | *((سرمایه ب)) |
| | *((سرمایه داری)) | | *((سرمایه داری)) |
| | + | *((سرمایه در گردش)) |
| | + | *((سرمایه سیار)) |
| | *((سرمایه گذاری)) | | *((سرمایه گذاری)) |
| - | *((سرمایه سهمی)) | |
| | *((سرمایه مالی)) | | *((سرمایه مالی)) |
| - | *((سرمایه ستر))
*((رایه متیر))
|
+ | *((نظریه سرمایه))
*((کاش سرمایه))
*((ربا))
*((تاوت بهره بانکی و ربا))
*((باخواری))
*((ربا در قه))
*((جایگاه و تعریف ربا در بانکداری بدون ربای ایران))
*((عملیات انکی بدون ربا))
*((قانون عملیات بانکی بدون ربا)) |
