تاریخچه ی:
حس خیرخواهی و فضیلت
تفاوت با نگارش: 2
| گرایش دیگری در انسان هست كه به اصطلاح از مقوله خیر و فضیلت است. به تعبیر دیگر از مقوله اخلاق است، آنچه که ما در اصطلاح خودمان " اخلاق " مینامیم . | | گرایش دیگری در انسان هست كه به اصطلاح از مقوله خیر و فضیلت است. به تعبیر دیگر از مقوله اخلاق است، آنچه که ما در اصطلاح خودمان " اخلاق " مینامیم . |
| انسان به بسیاری از امور گرایش دارد به حکم آنکه منفعت و سود است . انسان به پول گرایش دارد برای اینکه پول برای انسان منفعت است. یعنی وسیلهای است که میتواند حوائج مادی او را رفع کند . این خیلی عالی است . گرایش انسان به منفعت ، همان " خود محوری " است ، یعنی انسان به چیزی گرایش پیدا میکند برای اینکه آن را جذب کند به خود برای ادامه و بقای حیاتش . ( البته همین " گرایش موجود زنده به اینکه حیات خویش را حفظ کند " چیست و چه رمزی دارد ، خود مسألهای است . ) | | انسان به بسیاری از امور گرایش دارد به حکم آنکه منفعت و سود است . انسان به پول گرایش دارد برای اینکه پول برای انسان منفعت است. یعنی وسیلهای است که میتواند حوائج مادی او را رفع کند . این خیلی عالی است . گرایش انسان به منفعت ، همان " خود محوری " است ، یعنی انسان به چیزی گرایش پیدا میکند برای اینکه آن را جذب کند به خود برای ادامه و بقای حیاتش . ( البته همین " گرایش موجود زنده به اینکه حیات خویش را حفظ کند " چیست و چه رمزی دارد ، خود مسألهای است . ) |
- | تا این اندازه ، تحلیل آن کمی سادهتر است ، اما اموری هست که انسان به آنها گرایش دارد نه به دلیل اینکه منفعت است بلکه به دلیل اینکه فضیلت و " خیر عقلانی " است . منفعت ، خیر حسی است و فضیلت ، خیر عقلی . " فضیلت " مانند گرایش انسان به راستی از آن جهت که راستی است و در مقابل ، تنفر از دروغ ، گرایش انسان به تقوا و پاکی . |
+ | __~~brown:تا این اندازه ، تحلیل آن کمی سادهتر است ، اما اموری هست که انسان به آنها گرایش دارد نه به دلیل اینکه منفعت است بلکه به دلیل اینکه فضیلت و " خیر عقلانی " است . منفعت ، خیر حسی است و فضیلت ، خیر عقلی . " فضیلت " مانند گرایش انسان به راستی از آن جهت که راستی است و در مقابل ، تنفر از دروغ ، گرایش انسان به تقوا و پاکی . ~~__ |
| به طور کلی اینگونه گرایشها که فضیلت است دو نوع است ، بعضی فردی است و بعضی اجتماعی . | | به طور کلی اینگونه گرایشها که فضیلت است دو نوع است ، بعضی فردی است و بعضی اجتماعی . |
| " فردی " مثل گرایش به نظم و انضباط ، گرایش به تسلط بر نفس ، آنچه که ما " مالکیت نفس " مینامیم ، بر خود مسلط بودن و بسیاری دیگر از مفاهیم اخلاق فردی ، حتی شجاعت به معنی قوت قلب نه زور بازو که آن از مقوله اخلاق نیست ، شجاعت در مقابل جبن و امثال اینها ، | | " فردی " مثل گرایش به نظم و انضباط ، گرایش به تسلط بر نفس ، آنچه که ما " مالکیت نفس " مینامیم ، بر خود مسلط بودن و بسیاری دیگر از مفاهیم اخلاق فردی ، حتی شجاعت به معنی قوت قلب نه زور بازو که آن از مقوله اخلاق نیست ، شجاعت در مقابل جبن و امثال اینها ، |
| " اجتماعی " مانند گرایش به تعاون ، کمک دیگران بودن ، با یکدیگر یک کار اجتماعی کردن ، گرایش به احسان و نیکوکاری ، گرایش به فداکاری ( که هیچ با منطق منفعت جور در نمیآید زیرا فداکاری یعنی فدا کردن خود ، حتی جان خود ) ، گرایش به ایثار : | | " اجتماعی " مانند گرایش به تعاون ، کمک دیگران بودن ، با یکدیگر یک کار اجتماعی کردن ، گرایش به احسان و نیکوکاری ، گرایش به فداکاری ( که هیچ با منطق منفعت جور در نمیآید زیرا فداکاری یعنی فدا کردن خود ، حتی جان خود ) ، گرایش به ایثار : |
| " __«~~green: و یؤثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه ~~»" __( حشر / . 9 ) | | " __«~~green: و یؤثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه ~~»" __( حشر / . 9 ) |
| اینکه انسان در حالی که کمال احتیاج به چیزی را دارد دیگری را بر خود مقدم بدارد : | | اینکه انسان در حالی که کمال احتیاج به چیزی را دارد دیگری را بر خود مقدم بدارد : |
| « __~~green:و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا ، انما نطعمکم لوجه الله لا نرید منکم جزاء و لا شکورا ~~ __»( انسان / 8 ) . | | « __~~green:و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا ، انما نطعمکم لوجه الله لا نرید منکم جزاء و لا شکورا ~~ __»( انسان / 8 ) . |
| پس به طور کلی گرایش به فضیلت ، یا گرایشهای اخلاقی ، یا به تعبیر دیگر گرایشهایی که از مقوله فضیلت و خیر اخلاقی است ، در انسان هست . | | پس به طور کلی گرایش به فضیلت ، یا گرایشهای اخلاقی ، یا به تعبیر دیگر گرایشهایی که از مقوله فضیلت و خیر اخلاقی است ، در انسان هست . |
| منبع : کتاب فطرت | | منبع : کتاب فطرت |
| نویسنده : شهید مرتضی مطهری | | نویسنده : شهید مرتضی مطهری |
- | صفحه :74 |
+ | صفحه :78
|