: بلور

صفحه های تصادفی

کاربر Online

949 کاربر online

تاریخچه ی: بلور

تفاوت با نگارش: 2

Lines: 1-35

Lines: 1-59

V{maketoc}

{picture=Cristal.png}

بلور شکلی از ماده ((جامد)) است که در آن ((مولکول))ها ٬ ((اتم))ها و ((یون))ها با آرایشی منظم در کنار یکدیگر قرار دارد . تکرار این آرایش منظم در سه جهت فضایی سبب بزرگتر شدن بلور می شود . نظم بیرونی بلورها ٬ بر اثر نظم درونی آنهاست. بدلیل همین نظم ٬ سطحهای خارجی بلورها صاف و هموار هستند . این سطحهای صاف با یکدیگر ((زاویه)) هایی می سازند که اندازه های آنها در بلورهای یک ماده همواره ثابت است . یکی از راههای تشخیص بلورها ٬ از یکدیگر اندازه گیری زاویه بین سطحهای آنهاست . بلورها به شکلهای ((مکعب)) ٬ ((منشور)) ٬ ((هرم)) و ((چند وجهی))های مختلف هستند و معمولا" سطحها و زاویه های هر شکلی از آنها مشابه و ((قرینه)) یکدیگرند.

بلور شکلی از ماده جامد است که در آن مولکولها ٬ اتمها و یونها با آرایشی منظم در کنار یکدیگر قرار دارد . تکرار این آرایش منظم در سه جهت فضایی سبب بزرگتر شدن بلور می شود . نظم بیرونی بلورها ٬ بر اثر نظم درونی آنهاست. بدلیل همین نظم ٬ سطحهای خارجی بلورها صاف و هموار هستند . این سطحهای صاف با یکدیگر زاویه هایی می سازند که اندازه های آنها در بلورهای یک ماده همواره ثابت است . یکی از راههای تشخیص بلورها ٬ از یکدیگر اندازه گیری زاویه بین سطحهای آنهاست . بلورها به شکلهای مکعب ٬ منشور ٬ هرم و چند وجهی های مختلف هستند و معمولا" سطحها و زاویه های هر شکلی از آنها مشابه و قرینه یکدیگرند.

{img src=img/daneshnameh_up/8/8f/sturolite.jpg height=200 width=240}

!تبلور

بلورها بر اثر تغییر ((فشار)) و ((دما)) در ((محلول))ها ٬ ((مواد مذاب)) ٬ مواد ((جامد))و ((بخار)) بوجود می آید . مثلا" بر اثر کاهش دما بلورهای ((برف)) ٬ از ((ابر)) و بلورهای ((نمک طعام)) از ((آب)) شور دریاچه های نمکی جدا می شوند . غلظت آب این دریاچه های شور ٬ بر اثر ((تبخیر)) یا کاهش ((دما)) ٬ به حالت اشباع و فوق اشباع در می آید و بلورهای نمک از آن جدا می شود . بلورهای تشکیل دهنده ((سنگهای آذرین)) از سرد شدن ((ماگما)) ( سنگهای ذوب شده درون ((زمین)) ) به وجود می آیند . بلورهای ((سنگهای دگرگون)) مانند ((سنگ مرمر)) از تاثیر ((دما)) و ((فشار)) زیاد بر سنگهای دیگر شکل می گیرند . به فرآیند تشکیل بلورها تبلور گفته می شود .
هنگامی که دما یافشار تغییر می کند و یا تبخیر روی می دهد و شرایط مناسب تبلور ایجاد می شود ٬ اتمهای مواد به یکدیگر می پیوندند . این ((اتم))ها معمولا" در اطراف ذرات موجود در محیط جمع می شوند . این ذرات ((هسته تبلور)) نامیده می شوند . هسته تبلور از ذرات ناخالص یا بلورهای خرد شده یک ماده تشکیل می شود . گاهی نیز شماری از اتمهای ماده اصلی کنار هم قرار می گیرند و هسته تبلور را می سازند . اتمهای دیگر نیز به تدریج در اطراف این ((هسته)) جمع می شوند و با آرایشی منظم در کنار یکدیگر قرار می گیرند . کوچکترین واحد ساختاری منظم هر بلور را ((سلول اولیه)) آن بلور می نامند .

بلورها بر اثر تغییر ((فشار)) و دما در محلولها ٬ ((ماگما|مواد مذاب)) ٬ مواد جامد و بخار بوجود می آید . مثلا" بر اثر کاهش دما بلورهای برف ٬ از ابر و بلورهای ((نمک طعام)) از آب شور دریاچه های نمکی جدا می شوند . غلظت آب این دریاچه های شور ٬ بر اثر ((تبخیر)) یا کاهش ((دما)) ٬ به حالت اشباع و فوق اشباع در می آید و بلورهای نمک از آن جدا می شود . بلورهای تشکیل دهنده ((سنگهای آذرین)) از سرد شدن ((ماگما)) ( سنگهای ذوب شده درون ((زمین)) ) به وجود می آیند . بلورهای سنگهای دگرگونی مانند ((سنگ مرمر)) از تاثیر دما و فشار زیاد بر سنگهای دیگر شکل می گیرند . به فرآیند تشکیل بلورها تبلور گفته می شود .
هنگامی که دما یافشار تغییر می کند و یا تبخیر روی می دهد و شرایط مناسب تبلور ایجاد می شود ٬ اتمهای مواد به یکدیگر می پیوندند . این ((اتم))ها معمولا" در اطراف ذرات موجود در محیط جمع می شوند . این ذرات هسته تبلور نامیده می شوند . هسته تبلور از ذرات ناخالص یا بلورهای خرد شده یک ماده تشکیل می شود . گاهی نیز شماری از اتمهای ماده اصلی کنار هم قرار می گیرند و هسته تبلور را می سازند . اتمهای دیگر نیز به تدریج در اطراف این ((هسته)) جمع می شوند و با آرایشی منظم در کنار یکدیگر قرار می گیرند . کوچکترین واحد ساختاری منظم هر بلور را سلول اولیه آن بلور می نامند .

-+
-+
-+
+{img src=img/daneshnameh_up/5/59/gem-anim1.gif height=220 width=260}
-+
-+
-+

! دستگاههای بلورشاختی

در طبیعت شکل ((سلول)) اولیه در بلور کانیهای مختلف تفاوت دارد . به طور کلی شش نوع سلول اولیه در نتیجه شش نوع بلور کانی وجود دارد . هر یک از این شش نوع بلور متعلق به یک دستگاه بلور شناختی است . دستگاههای بلور شناختی عبارتند از ((مکعب))ی ٬((مربع))ی ٬راست ((لوزی)) ٬تک شیب ٬سه شیب ٬. شش وجهی .
در دستگاه مکعبی هر سه محور ( سه جهت ((فضا))یی ) یا هم مساوی و بر هم عمود هستند مانند بلورهای ((نمک طعام)) و ((سولفید آهن)) .

در طبیعت شکل سلول اولیه در بلور کانیهای مختلف تفاوت دارد . به طور کلی شش نوع سلول اولیه در نتیجه شش نوع بلور کانی وجود دارد . هر یک از این شش نوع بلور متعلق به یک دستگاه بلور شناختی است . دستگاههای بلور شناختی عبارتند از (مکعبی ٬مربعی ٬راست لوزی ٬تک شیب ٬سه شیب ٬. شش وجهی .
در دستگاه مکعبی هر سه محور ( سه جهت فضایی ) یا هم مساوی و بر هم عمود هستند مانند بلورهای نمک طعام و سولفید آهن .

!!دستگاه مربعی

:فقط دو محور با هم مساوی هستند اما اندازه محور سوم با آنها یکی نیست . این سه محور نیز بر هم عمود هستند . در این دستگاه ساده ترین بلور به شکل ((منشور)) است که سطح قاعده آن ((مربع)) است مانند بلورهای ((اکسید)) ((قلع)) و اکسید ((تیتان)) .

!!دستگاه راست ((لوزی))
:محورها نا مساوی اما بر یکدیگر عمود هستند . ساده ترین بلور در این دستگاه ((منشور))ی است که قاعده آن به شکل لوزی یا ((مستطیل)) است . مانند بلورهای ((گوگرد)) و ((کربنات)) ((کلسیم)) .

:فقط دو محور با هم مساوی هستند اما اندازه محور سوم با آنها یکی نیست . این سه محور نیز بر هم عمود هستند . در این دستگاه ساده ترین بلور به شکل منشور است که سطح قاعده آن مربع است مانند بلورهای اکسید قلع و اکسید تیتان .

!!دستگاه راست لوزی
:محورها نا مساوی اما بر یکدیگر عمود هستند . ساده ترین بلور در این دستگاه منشوری است که قاعده آن به شکل لوزی یا مستطیل است . مانند بلورهای گوگرد و کربنات کلسیم . >

>

{img src=img/daneshnameh_up/d/d7/blur.jpg height=220 width=260}
	!!دستگاه تک شیب		!!دستگاه تک شیب
-	:سه محور نابرابرند و دو تا از آنهابر هم عمودند مانند بلورهای ((میکا))٬ ((تالک)) و ((گچ)) آبدار.	+	:سه محور نابرابرند و دو تا از آنهابر هم عمودند مانند بلورهای ((میکا))٬ تالک و گچ آبدار.
	!!دستگاه سه شیب		!!دستگاه سه شیب
-	:سه محور نابرابرند و هیچیک بر هم ((عمود)) نیستند . در بلور ساده سه شیب همه وجه ها ((متوازی الاضلاع)) هستند . مانند بلورهای گروهی از فلدسپاتها .	+	:سه محور نابرابرند و هیچیک بر هم عمود نیستند . در بلور ساده سه شیب همه وجه ها متوازی الاضلاع هستند . مانند بلورهای گروهی از فلدسپاتها .
	!!دستگاه شش وجهی		!!دستگاه شش وجهی
-	:چهار محور وجود دارد که طول سه محور آن برابر است . این سه محور در یک صفحه قرار دارندو با هم زاویه ١٢٠ درجه می سازند . محورچهارم عمود بر آنهاست مانند بلورهای ((کوارتز)) .	+	:چهار محور وجود دارد که طول سه محور آن برابر است . این سه محور در یک صفحه قرار دارندو با هم زاویه ١٢٠ درجه می سازند . محور چهارم عمود بر آنهاست مانند بلورهای ((کوارتز)) .
	در هر یک از دستگاهها ٬ بلورها را بر اساس تقارن موجود در آنها به رده هایی تقسیم		در هر یک از دستگاهها ٬ بلورها را بر اساس تقارن موجود در آنها به رده هایی تقسیم
	می کنند . در شش دستگاه بلور شناختی ٣٢ رده بلوری تشخیص داده شده است .		می کنند . در شش دستگاه بلور شناختی ٣٢ رده بلوری تشخیص داده شده است .
	هنگام تشکیل بلورها ٬ اگر فضا و زمان و شرایط مناسب وجود داشته باشد بلورهای درشتی بوجود می آیند . این بلورها را بصورت تک بلور می توان مشاهده و بررسی کرد و رده و دستگاه بلور شناختی آنها را مشخص کرد . اگر شرایط مناسب نباشد ٬ بلورها به اندازه های کوچکتر و بصورت مجموعه ها و توده های ریز تشکیل می شوند . گاهی بلورها به قدری ریزهستند که نمی توان آنها را با چشم دید و برای مطالعه آنهاازذره بین ٬		هنگام تشکیل بلورها ٬ اگر فضا و زمان و شرایط مناسب وجود داشته باشد بلورهای درشتی بوجود می آیند . این بلورها را بصورت تک بلور می توان مشاهده و بررسی کرد و رده و دستگاه بلور شناختی آنها را مشخص کرد . اگر شرایط مناسب نباشد ٬ بلورها به اندازه های کوچکتر و بصورت مجموعه ها و توده های ریز تشکیل می شوند . گاهی بلورها به قدری ریزهستند که نمی توان آنها را با چشم دید و برای مطالعه آنهاازذره بین ٬
-	((میکروسکوپ))های ((نور))ی و ((الکترون))ی و ((اشعه ایکس)) استفاده می شود .	+	میکروسکوپهای نوری و الکترونی و ((اشعه ایکس)) استفاده می شود .
	*((خواص بلورها))		*((خواص بلورها))
	*((بلور شناسی))		*((بلور شناسی))
	*((ساختار بلورها))		*((ساختار بلورها))
		+	*((کانی شناسی))

تاریخچه

توجه:

از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..

تفاوت با نگارش: 2

سرویس‌های رشد:

فهرست: