کعب بن زید انصاری نجاری، در میان طایفه بنی نجار -از طوایف معروف
خزرج- در
مدینه به دنیا آمد. پدرش زید بن قیس و مادرش لیلی دختر عبدالله بن ثعلبه و همسرش ریاع دختر عبد عمرو اشهلی نام داشت.
از او یک پسر و یک دختر به یادگار ماند. کعب انصاری پس از پذیرش اسلام در جنگ‌های
بدر و
احد شرکت جست. سپس به همراه جمعی از اصحاب
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به عنوان معلم قرآن و احکام دینی راهی
نجد شد؛ ولی در منطقه
بئر معونه مورد هجوم دشمن واقع شدند. هم‌رزمان وی به شهادت رسیدند؛ اما وی مجروح شد. سپس در
نبرد خندق شرکت کرد. بنا به نقلی ضرار بن خطاب فهری، تیری به سوی او پرتاب کرد و بر اثر آن به شهادت رسید.
منابع:
اسد الغابه، ج4، ص 477؛
الطبقات، ج 3، ص 521؛
الاصابه، ج 3، ص 296؛
الاستیعاب، ج 20 ص 291؛
المغازی، ج 1، ص 353 و 496؛
