کاربر Online

1613 کاربر online

کاهو 2

علوم طبیعت > زیست شناسی > علوم گیاهی

(cached)

پوشش گیاهی ایران

گیاه کاهو

img/daneshnameh_up/8/8e/Lactuca-sativa.gif

شناسنامه

کاسنی Compositae	:تیره
Lactuca sativa L.	:نام لاتین
Lettuce	:نام انگلیسی
کاهو	:نام فارسی
خس	:نام عربی

شرح گیاه

کاهو گیاهی است یکساله و روز بلند که در تابستان به گل می نشیند و از خانواده (Asteraceae Compositae )می باشد. شاخص ویژه این خانواده گلهای لوله ای و زبانه ای آنها است. این گیاه بلافاصله پس از کاشت ریشه عمودی عمیقی تولید می کند و سپس ریشه های فرعی را توسعه می دهد که وظیفه جذب مواد غذایی را به عهده دارند.برگهای کاهو معمولاً صاف و بدون کرک است و کناره آن بریدگیهای بسیار ریز دارد. برگها در طی رشد به هم پیچیده می شوند و به رنگهای سبز، زرد، سبز تیره و قرمز قهوه ای وجود دارد. بذر کاهو به رنگ خاکستری نقره ای و در بعضی انواع آن به رنگهای سیاه، قهوه ای یا زرد است. تقسیم ریشه ای کاهو سطحی است ولی چنانچه به طور مستقیم در زمین اصلی کاشته شود دارای ریشه عمیقی می شود. کاهو واریته های مختلف به قرار زیر دارد. -کاهو پرک (L.S.Var. Crispum) در خارج از ایران برای مصرف نوعی سالاد کشت می شود. دارای برگهای سبز زرد تا قهوه ای قرمز می باشند. -کاهوپیچ یا کاهو کلمی (L.S.Var. Capitata) یا کاهو قلمی که خود بر دو نوع می باشد یکی Butterhead و دیگری Crisphead که به کاهوی زمستانه معروف است در خارج بنامIceberg معروف است. -کاهوپیچ معمولی (L.S.Var.Longifolia) که در خارج بنام کاهوی رومن (Romain) معروف است اکثر کاهوی مصرفی ایران(کاهوپیچ بابلی ، کاهوپیچ دو لابی) از این نوع است. -کاهو ساقه ای (L.S.Var. angutana)

نیاز اکولوژیکی

کاهو از گیاهان فصل خنک است و در برخورد با هوای گرم قبل از رشد و نمو کافی برگها تولید ساقه گل دهنده می نماید و برگهای کاهو طعم تلخی پیدا می کند. کاهوها از نظر حساسیت به نور متفاوتند امروز با استفاده از روشهای به نژادی کاهوهایی تولید می شوند که روز خنثی هستند. آب و هوای معتدل و مرطوب برای انواع بهاره نیز مناسب نیست در حالیکه انواع تابستانه در این نوع آب و هوا نتیجه می دهد. کاهو را در مناطقی که یخبندان زمستانه دارند در فصل بهار و در مناطقی که دارای تابستان خنک است به عنوان کشت تابستانه و در نواحی گرمسیری در پائیز و زمستان می کارند. بطور کلی کاهو را می توان در انواع خاکها کشت کرد. کاهوی بهاره در زمین های سبک که زود گرم می شود بهتر رشد می کند. انواع تابستانه در زمین های با آب کافی نتیجه خوبی می دهد. مناسبترین زمین برای کاهو ، خاک لومی سبک است که مقدار زیادی مواد آلی دارد. خاکهای نیمه سنگین همراه با مواد هوموسی که دارای نفوذ پذیری مناسب و ظرفیت نگهداری بالای آب است (خاکهای لومی شنی و یالومی رسی) برای این گیاه نیز مناسبند. PH مناسب برای کاهو بین 5/5 تا 5/7 است.

آماده سازی خاک

مناسب ترین زمین برای کاهو خاک لومی سبک است که مقدار زیادی مواد آلی دارد بستر بذر کاهو باید صاف و نرم و یکنواخت باشد. زیرا این امری برای استقرار و رشد گیاهان جوان بسیار ضروری است. بسترهای پشته ای که حدود 25-15 سانتی متر ارتفاع دارند نیز زهکش و محل تهویه مناسبی را ایجاد می کنند که این امر خود خطر ابتلا به عوامل بیماریزا را کاهش می دهد. مناسب ترین PH خاک برای زراعت کاهو بین 5/5 تا 5/7 است. میزان نیترات کاهو به مقدار ازت در خاک بستگی دارد و با افزایش میزان ازت در عمق صفر تا 60 سانتی متری خاک میزان نیترات در برگ نیز افزایش می یابد. کود دامی به علت کوتاه بودن دوره رویش کاملاً در دسترس گیاه قرار نمی گیرد بنابراین باید کود شیمیایی به خاک اضافه نمود. به ازای هر هکتار حدود 80 کیلوگرم ازت، 80 کیلوگرم P2O5 ، 200 کیلو گرم K2O ، 50 کیلوگرم Cao و 15 کیلو گرم Mgo ، با توجه به مواد غذایی موجود در خاک در نظر گرفته می شود یا به ازای هر 30 تن محصول در هکتار مقدار 15 کیلوگرم ازت 14 کیلوگرم Mgo و 30 کیلوگرم P2O5 و 150 کیلوگرم K2O و 40 کیلوگرم Cao نیاز است.

تاریخ و فواصل کاشت

کاهو را در مناطقی که یخبندان زمستانه دارند در فصل بهار و مناطقی که دارای تابستان خنک است به عنوان کشت تابستانه و در نواحی گرمسیری در پائیز و زمستان می کارند. کاشت نشاء در زمین اصلی در سبزیکاری تجاری با ماشین نشاء کار و در فاصله 25×25 و یا 30×25 سانتی متر انجام می گیرد. ولی در انواع تابستانه و پائیزه بذر پاشی در زمین اصلی انجام می گیرد و پس از سبز شدن بذر نشاء های اضافه را روی ردیف تنک می کنند. عق کاشت حدود 5/1 تا 2 سانتی متر و فاصله کاشت 30×30 یا 40×30 سانتی متر می باشد.

کاشت

به منظور پیش رس کردن محصول و کشت انواع بهاره،بذر کاهو را در محیط خزانه و یا گلخانه به شیوه های مختلف می پاشند و پس از حدود 25 روز (بسته به زمان افشاندن و نوع بذر) نشاء های حاصله را در زمین اصلی که قبلاً آماده شده است،منتقل می کنند. مقدار بذر مورد نیاز برای یک متر مربع زمین خزانه حدود 6 گرم است. مقدار 2 گرم بذر اصلاح شده و مرغوب برای تهیه 1000 نشای کاهو کافی است. دمای محیط پرورش باید روزها بین 16 تا 18 و شبها بین 10 تا 12 درجه سانتی گراد در نظر گرفته شود. کاشت نشاء در زمین اصلی در سبزیکاری تجاری با ماشین نشاء کار و در فاصله 25×25 و یا 25×30 سانتی متر انجام می گیرد. معمولاً برای انواع تابستانه و پائیزه بذر پاشی در زمین اصلی انجام می گیرد پس از سبز شدن بذر، تشاء های اضافی را روی ردیف تنک می کنند. تنک کردن معمولاً به وسیله دست و اغلب با کج بیل جهت کنترل علفهای هرز همراه می شود. با توجه به میزان رشد و نمو گیاهچه تنک کردن حدود 3 هفته پس از بذر پاشی انجام می گیرد و بندرت تا 3 هفته به تاخیر می افتد. عمق کاشت حدود 5/1 تا 2 سانتی متر فاصله کاشت 30×30 و یا 40×30 سانتی متر و مقدار بذر مصرفی حدود 2 تا 5/2 کیلوگرم در هکتار است. در کشتهای وسیع بذر پاشی با ماشین بذر پاش انجام می گیرد.

داشت

دو هفته پس از نشاء کاری مبارزه با علفهای هرز آغاز می شود دفع علف های هرز با علف کش های شیمیایی و یا وجین کردن انجام می گیرد. معمولاً در کشت مستقیم 1 تا 2 بار و در کشت نشایی بیش از یکبار وجین نمی شود. در موقع وجین کردن باید دقت نمود که به گیاه صدمه ای وارد نشود زیرا گیاهان صدمه دیده در مقابل بیماریها بویژه بیماری سفیدک بسیار حساس می باشند. کاهو گیاهی است که از زمان کاشت تا زمان برداشت به آبیاری منظم احتیاج دارد. آبیاری زیاد یکباره می تواند به گیاه خسارات زیادی وارد آورد. دوره های خشکی برای کاهو مناسب نیست . این گیاه طی دوره رویش کوتاه خود به میزان 140 تا 160 لیتر آب در متر مربع نیاز دارد. از آفات کاهو حلزون و آگروتیس (Ayrotis) است انواع بیماریهای قارچی سفیدک دروغین کاهو (Bremia Lactuca) و بوته میری (Botrytis) و ریزوکتون (Rhizoctinia) از بیماریهای عمده کاهو هستند. راه مبارزه با سفیدک دروغین یا سفیدک داخلی کاهو سمپاشی بموقع است. ویروس موزائیک کاهو (Lettuce Musaic Virus = L.M.V ) نیز گاهی به گیاه خسارت وارد می کند.

برداشت

از آنجائیکه زمان رسیدن کاهو یکنواخت نیست،عمل برداشت در چند مرحله انجام می گیرد برداشت محصول در سطح کوچک با چاقوهای دسته بلند و در زراعت سطوح بزرگ با ماشین ویژه برداشت کاهو انجام می گیرد مقدار محصول به نوع زمین و نوع کاهو و مراقبتهای زراعی بستگی دارد ولی به طور متوسط مقدار آن بین 30 تا 35 تن در هکتار است. در دمای صفر درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 95 درصد می توان کاهو را به مدت حداکثر 7 هفته نگهداری نمود.

دامنه انتشار

در شمال کشور و دیگر نواحی مستعد پرورش داده می شود.

تعداد بازدید ها: 48044

تاریخچه

توجه:

از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..