پيامبران و رسالت جهانی

آیات قرآن کریم غالباً از پیامبران در رابطه با قوم خاصی نام برده‌اند، مانند لوط، قوم هود و … از این آیات استظهار می‌شود که هر یک از پیامبران یاد شده برای قوم خویش مبعوث شده بودند. حال این 2 پرسش مطرح می‌شود: الف) آیا پیامبری که موظف به ابلاغ پیام الهی به همة مردم باشد در میان انبیاء وجود دارد؟ ب) آیا احکام و دستوراتی که یک پیامبر ابلاغ می‌نماید مختص قوم او بوده دیگران حق ایمان آوردن به شریعت او را ندارند؟ پاسخ سئوال اول مثبت است و مصداق غیر قابل تردید آن شخص پیامبر اکرمصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم هستند چنانکه از دعوتنامه‌های آن حضرت برای سران کشورهای مختلف به خوبی این مسئله روشن می‌شود و به طوریکه در آینده خواهیم گفت دعوت آن حضرت حتی به انسان‌ها نیز محدود نشده جن را نیز در بر می‌گیرد. اما در مورد سایر انبیاء دلیل قطعی بر عمومیت رسالت آنان به معنایی که گفته شد در دست نداریم و شاید از ظاهر برخی آیات عدم فراگیری دعوت آنان استفاده شود مانند آیاتی که از ارسال رسولان برای گروه‌های خاص یاد می‌کند. پاسخ سؤال دوم منفی است. آیینی که پیامبر آسمانی ارائه می‌دهد مختص قوم او نبوده بر هرکس که از آن آگاهی یابد لازم است بدان ایمان آورد. زیرا با توجه به آنچه در بحث وحدت دین و مؤمن شدن به برخی و کفر ورزیدن به بعضی دیگر گفته شد، بسیار واضح است که هر کس از نبوت پیامبری آگاهی یافته به صدق گفتار او اذعان نمود، باید به او ایمان آورد. البته این مطلب مستلزم آن نخواهد بود که هیچ پیامبری احکام و دستورات ویژه‌ای برای قوم خویش نداشته باشد به گونه‌ای که بر دیگران پیروی از آن دستورات لازم نباشد چنانکه در مورد بنی اسرائیل این مسئله واقع شده است ولی به هر حال بخش بزرگی از دستورات و قوانینی که پیامبران بر مردم عرضه می‌کنند فراگیر بوده اختصاص به قوم آنان ندارد.