| پدیده شایعه (rumor) فرآیندی است که از طریق آن ، اخباری پخش می‌شود که از مجاری رایج هرگز منتشر نمی گردد، شایعه می‌تواند از یک اطلاع نادرست منشأ گیرد یا آنکه منبع آن اطلاعی درست و بسی اغراق آمیز و مخلوط باشد. |
نگرش کلی
بخش بزرگی از محاورات عادی اجتماعی ما را
شایعه پراکنیها ، تشکیل می‌دهد. اما این شایعه پراکنیها که همواره جزء مسائل اجتماعی و روانی با ابعاد گسترده‌ای محسوب می‌شوند، در زمانهای بحرانی حالتی زهر آگین به خود می‌گیرند. ایجاد هراس و دلهره نابجا یا امیدهای واهی ، روحیه مردم جامعه را تضعیف می‌کند و
امنیت ملی جامعه را به خطر می اندازد.
ماهیت شایعه
ماهیتاً شایعات هراس برانگیز هشدار دهنده است و اغلب موجب نفی
اعتماد به نفس نیروهای رزمنده در موفقیت آمیز بودن تلاشهای جنگی آنان شده، لاجرم سبب تشدید نگرانیهای مردم جامعه می گردد و شایعات آرزومندانه هم با ایجاد خوش بینی مفرط در بعضی از موارد به یک نوع خوش خیالی تضعیف کننده منجر می شود. آمادگی مردم برای
سست شدن در زمان دریافت
اخبار و شایعات خوب و خوشایند اثر بسزایی در کاهش داوطلبان و
ایثارگری و
فداکاری آنان خواهد داشت که بدون شک از این سستی دشمن بهره فراوانی خواهد برد.
شایعات هراس برانگیز
این شایعات موجب ترس و هراس مردم می‌شود و بطور اغراق آمیزی داستانهای خیالی ساخته و پرداخته شده ، در بین مردم شایع می‌گردد که نشانه‌ای از ترس و وحشت مردم از موضوعی خواهد بود. شایعات
بندر پرل هاربر ، ماجرای سبد و غرق شدن کشتی حامل هزاران
پرستار از این جمله‌اند.
شایعات آرزومندانه
این شایعه که پیش‌بینی پایان یافتن جنگ یا پیش‌بینی یک پیشگو و
فال بین در مورد
مرگ هیتلر در کمتر از شش ماه در زمان
جنگ جهانی دوم را در بر می‌گیرد.
شایعات تفرقه افکن
طبق این شایعات صدمات فراوانی بر انسجام و
وحدت جامعه وارد می‌گردد. داستانهای خیالی و شایعاتی که اساس آنها برهم زدن وفاق اجتماعی است، موجب بدبینی و تنفر مردم از مسئولین و اقشاری از جامعه می‌شود. در زمان جنگ جهانی دوم در آمریکا شایعاتی علیه
یهودیان ،
سیاهپوستان ،
صلیب سرخ ،
ارتش ،
نیروی دریایی و دولت رایج بود.
شایعات کنجکاوی
برخی دیگر از شایعات هستند که طبقه بندی نمی‌شوند و بیشتر جنبه خبرگونه دارند و به علت آنکه چندان داغ نیستند می‌توان آنها را کم اهمیت دانست که عمر چندانی ندارند و زود از خاطره‌ها محو می‌شوند.
چگونگی برخورد با شایعات و خنثی نمودن آنها از جمله امور بسیار ضعیف و آگاهانه‌ای است که مربوط به
اداره تبلیغات جبهه و جنگ است. پوسترهای زیادی در زمان جنگ در آمریکا منتشر می‌شد که هدف از انتشار آنها آگاه ساختن مردم از
اخبار جنگی و خنثی نمودن شایعات بود.
مباحث مرتبط با عنوان
