حالتی که ترانزیستور ، علائم الکتریکی را تقویت نمیکند و ولتاژها و جریانهای پایانههای ترانزیستور ثابت است، حالت کار عادی ترانزیستور میباشد. در این حالت ، در منحنیهای مشخصه ترانزیستور ، نقطهای که طول آن ولتاژ کلکتور و عرض آن جریان کلکتور باشد، نقطه کار ترانزیستور خواهد بود. |
دید کلی
تحلیل یا طراحی یک
تقویت کننده ترانزیستوری مستلزم داشتن اطلاعاتی درباره پاسخ ac و dc ترانزیستور است. اغلب فرض میشود که ترانزیستور سطح ac ورودی را بدون دریافت انرژی خارجی افزایش میدهد. در عمل افزایش توان ac خروجی نتیجه تغییر شکل انرژی دریافت شده از
منابع ولتاژ dc است. از این رو تحلیل یا طراحی هر تقویت کننده الکترونیک شامل دو قسمت ac و dc است.
نقطه کار یا نقطه سکون
در تقویت کنندههای ترانزیستوری
جریان و
ولتاژ dc تعیین کننده نقطه کار ترانزیستور و نیز تعیین کننده ناحیه تقویت کنندگی سیگنال ورودی میباشد. از آنجا که نقطه کار یک نقطه ثابت بر مشخصههاست، این نقطه همچنین نقطه سکون یا به اختصار Q نامیده میشود.
ناحیه کار ترانزیستورها
- ناحیه خطی و فعال : در این ناحیه بیس _ امیتر (دیود امیتر) بطور مستقیم و بیس _ کلکتور (دیود کلکتور) بطور معکوس تغذیه میشود.
- ناحیه قطع : در این ناحیه بیس _ امیتر (دیود امیتر) بطور معکوس تغذیه میشود، یعنی جریان بیس برابر صفر است. جریان خروجی کلکتور بسیار ناچیز است و برابر جریان معکوس اشباع میباشد.
- ناحیه اشباع : در این ناحیه هر دو دیود بیس – امیتر (دیود امیتر) و دیود کلکتور بصورت مستقیم تغذیه میشوند. در این حالت است که جریان خروجی کلکتور به ماکزیمم مقدار خود میرسد و ولتاژ کلکتور _ امیتر از ولتاژ کلکتور _ امیتر اشباع کمتر است.
- ناحیه غیرمجاز : در این ناحیه ماکزیمم مقادیر بوسیله یک خط افقی برابر حداکثر جریان کلکتور و با یک خط عمودی برای حداکثر ولتاژ کلکتور _ امیتر تعیین میشود. کار در این ناحیه باعث اتلاف بیشتر و کوتاه شدن عمر قطعه یا باعث خرابی آن میشود. لذا از انتخاب نقطه کار در این ناحیه بایستی اجتناب کرد.
در طراحی مدارهای سوئیچینگ ترانزیستوری از ناحیه اشباع و قطع منحنی مشخصه بهره میجویند تا از حالت قطع به حالت اشباع سوئیچ نماید. ناحیه تقویت کنندگی یک سیگنال ورودی ناحیه خطی و ناحیه فعال انتخاب میشود که منحنیها به صورت خطی باشد و مدار تغذیه باید طوری طراحی گردد که قطعه در یکی از این نقاط در ناحیه فعال قرار گیرد، اما مناسبترین نقطه ، نقطه کار ترانزیستور میباشد، زیرا به خاطر بهره خطی بالاترین امکان نوسان برای
جریان الکتریکی و
ولتاژ در این نقطه وجود دارد.
مباحث مرتبط با عنوان