نقش
لسیتین در بدن
لسیتین یک لغت یونانی و به معنای زرده
تخم مرغ است و علت نامگذاری آن، وجود میزان فراوان لسیتین در زرده تخم مرغ و همچنین کشف این ماده برای اولین بار در زرده تخم مرغ بوده است.
تمامی اعضاء و اندام های بدن برای انجام اعمال خود به انرژی نیاز دارند. مغز نیز از این مسئله مستثنا نیست.
مغز برای انجام فعالیت های طبیعی خود به
استیل کولین نیاز دارد که منشأ آن از لسیتین می باشد. وقتی لسیتین ازطریق غذا دریافت می شود طی مراحل جذب و
هضم به
کبد وارد شده ، شکسته و کولین که جزئی از ساختمان لسیتین است از آن جدا می شود که از این کولین آزاد شده بسیاری از مواد حیاتی و ضروری بدن ساخته خواهد شد.
یکی ازنقش های مهم کولین در ساختن استیل کولین است. استیل کولین اهمیت بسیاری برای فعالیت
مغز و مرکز حافظه دارد و با بودن استیل کولین، مغز و مرکز حافظه توانایی ضبط و نگهداری صحبت ها، نوشته ها و دیده ها را خواهند داشت و تا زمانی که این ماده حیاتی یعنی استیل کولین ساخته شده از لسیتین به اندازه کافی به
مغز برسد ما دچار فراموشی نمی شویم و برعکس در اثر کاهش مقدار استیل کولین به دنبال کمبود لسیتین ، حتی به مدت کوتاه، قدرت حافظه کاهش یافته و فرد قدرت حفظ طولانی صحبت ها و دیده ها را از دست خواهد داد و یا مطالب و مسائل جدید را به سختی به خاطر می سپارد.
منابع غذایی لسیتین
لسیتین در
عدسجج ،
ذرت ،
شیر ،
زرده تخم مرغ ،
تخم آفتابگردان ،
جوانه گندم ،
بادام زمینی ،
آرد جو و سر،
کبد «جگر)
گوساله و... وجود دارد ولی از همه بیشتر در لوبیای
سویا یافت می شود. مقدار لسیتین موجود در لوبیای
سویا بسیار بالاتر از لسیتین سایر مواد ذکر شده می باشد و به همین علت در سازمان بهداشت جهانی(WHO) سویا را،
سلطان لسیتین معرفی کرده اند. به عبارتی کیفیت لسیتین گرفته شده از سویا از سایر ترکیبات بهتر و بالاتر می باشد.
گیاه لوبیای سویا که به نام لوبیای ژاپنی هم معروف است، گونه ای
لوبیا است که ارتفاع آن بین 30 تا 80 سانتی متر می باشد برگ هایی متناوب دارد و گل هایش تقریباً سفید مایل به بنفش است. میوه ای به رنگ زرد می دهد که در آن 2 تا 5 دانه قرار دارد. اندازه ی این دانه های لوبیای سویا به بزرگی نخود است و می تواند به رنگ های مختلف سفید، زرد، قهوه ای و رنگ های دیگرهم باشد. به وسیله دستگاههای مختلف تحت فشار از دانه های سویا
روغن آن گرفته می شود و ماده باقی مانده از آن پس از روغن گیری کنجاله سویا گفته می شود.
محققان ، طبق آزمایش های انجام شده در مورد دو گروه به نتایج زیر دست یافته اند:
درغذای روزانه یک گروه سویای بیشتری گنجاندند و سپس داستانی را برای هر دو گروه تعریف کردند. گروهی که سویا مصرف کرده بود پس از 3 روز هنوز آن داستان را به خاطر داشتند، در صورتی که در مورد گروه دوم اینطور نبود. این آزمایش اهمیت لسیتین موجود در سویا را در تقویت حافظه و مبارزه با فراموشی نشان می دهد.
تحقیقات نشان داده است که مصرف لسیتین طی
حاملگی ، باعث افزایش
هوش در بچه ها می شود و بنابراین تحقیق، توصیه می شود که خانم های حامله از هفته سی ام حاملگی به بعد، حتماً لسیتین کافی برای بدن خود تامین کنند( لسیتین درتشکیل سلول ها و ساختمان
مغزی نقش بسیار مهمی دارد. از این رو رساندن لسیتین کافی به بدن مادر و جنین هنگام تشکیل
سیستم عصبیو
مغز از اهمیت خاصی برخوردار است.)
همه انسان ها کم یا زیاد در طول زندگی خود دچار معضل فراموشی می شوند که این فراموشی یا به علت نرسیدن مواد لازم و مغذی به مغز یعنی لسیتین است و یا به علت وجود امراض و حوادث خاص درانسان ایجاد می شود. در سنین بالا، افزایش سن، انسان را به سمت کاهش حافظه پیش می برد، ولی باید توجه داشت که اگر در دوران جوانی ذخیره کافی از لسیتین برای خود فراهم کرده باشیم، بسیار کمتر ازدیگران دچار معضل کاهش حافظه خواهیم شد. البته گاهی سن و کمبود لسیتین عامل اصلی نمی باشند و این مشکل( فراموشی) به دنبال امراض و حوادث در ایشان ایجاد می شود.
نقش لسیتین در کاهش
کلسترول
با توجه به افزایش فراموشی و بیماری
آلزایمر در افراد مسن و بهره گیری کمتر این گروه از
مغز خود ، هم اکنون در کشورهای اروپایی ، افراد مسن و میانسال به مصرف لسیتین به صورت مکمل های غذایی تهیه شده و موجود در بازارهای جهانی و یا مصرف لوبیای سویا به عنوان منبع اصلی لسیتین توصیه اکید می شود. لازم به ذکر است که به کارگیری
مغز به هر شکل می تواند به عنوان تمرینی سودمند برای تقویت حافظه باشد . درست مشابه اندام های بدن که برای داشتن سلامت و کارایی بهتر ، در هر سنی نیاز به فعالیت و تمرین دارند. به همین دلیل توصیه می شود که به خصوص در سنین میانسالی و بعد از بازنشستگی ، علاوه بر رساندن غذای مغز یعنی لسیتین ، از خواندن کتاب و سایر فعالیت های ذهنی مانند حل کردن جدول و سایر سرگرمی ها و ... غافل نشوید تا همیشه ذهنی فعال داشته باشید و هیچ گاه دچار کاهش تمرکز و حافظه و دچار فراموشی نشوید.
لسیتین علاوه بر نقش بسیار مهم و اساسی خود در جلوگیری از کاهش حافظه و کمک به افزایش هوش ، اعمال مهم دیگری نیز دارد که در اینجا به چند مورد از آن بطورخلاصه اشاره می شود.
لسیتین یک ماده بسیارحیاتی در بدن است که بر عکس
کلسترول عمل می کند. در ساختمان لسیتین و
کلسترول، هم
اسید چرب و هم
چربی به کار رفته است و هر دو متعلق به خانواده ی چربی ها می باشند. ولی جالب است بدانید این دو ( لسیتین و
کلسترول) مخالف یکدیگر کار می کنند ، به عبارتی نسبت به هم ضد هستند.
در اینجا توجه به این نکته حائز اهمیت است که چرا تا به امروز دانشمندان و محققان در بررسی روی چربی ها فقط و فقط به کلسترول اهمیت داده اند و چرا کسی ، برای لسیتین به عنوان عامل مخالف کلسترول ، ارزشی قائل نشده است. امروزه عامل اصلی گرفتگی و تنگی
رگ های بدن را به تنهایی به کلسترول نسبت نمی دهند و عوامل مهم دیگری را نیز عامل اصلی آن می دانند. ازجمله این عوامل می توان به نکات زیر اشاره کرد:
1- کمبود
ویتامین C باعث ترک های میکروسکوپی در جدار عروق (
رگها) و رسوب کلسترول در آنها می شود.
2- وجود
هموسیتئین در
بدن که ده برابر بیشتر از کلسترول در ایجاد گرفتگی عروق موثر است.وجود سه
ویتامین B6, ««B12 و ««اسید فولیک برای تبدیل این ماده به مواد مفید در بدن لازم می باشد.
بنابراین وجود ترکهای میکروسکوپی در جدار عروق در اثر کمبود ویتامین C و کمبود ویتامین های B6,B12 و اسید فولیک با هم منجر به تجمع رسوب
هموسیتئین در جدار عروق و تنگی و گرفتگی آنها می شود.
نباید فراموش کرد که کلسترول هم ، مانند لسیتین اعمال مهم و مخصوص به خود دارد و بدون کلسترول ، بدن قادر به ادامه حیات نیست. نیاز بدن به این دو ماده بسیار حیاتی است و نبود هر کدام حیات را به خطر می اندازد.
به طور خلاصه به برخی از اعمال کلسترول در بدن اشاره می کنیم:
1- کلسترول در ساختمان غشای تمام
سلول های بدن به کار رفته و هیچ سلولی بدون آن ساخته نمی شود و نمی تواند ادامه حیات بدهد.
2- در ساختمان غشای سلول های عصبی به کار رفته و باعث افزایش سرعت انتقال جریان عصبی می شود.
3- نمکهای صفراوی ، بدون وجود کلسترول ساخته نمی شوند. به عبارتی اگر
کلسترول نبود صفرایی هم در بدن ساخته نمی شد. زیرا نمک های صفراوی در هضم چربی ها نقش مهمی دارند.
5- کلسترول در ساختمان
هورمون ها به خصوص
هورمون های جنسی نقش اصلی و اساسی دارد.
پس با توجه به موارد فوق و اهمیت و نقش بالای وجود کلسترول در بدن چگونه میتوانیم بگوییم کلسترول، ما را از بین می برد. بهتر است بگوییم ما نمی توانیم تناسب این ماده ضروری را در بدن رعایت کنیم. به عبارتی دیگر ما باید بدانیم چگونه لسیتین را در کنار کلسترول استفاده کنیم و با کمک آن به عنوان عامل ضد کلسترول ، جلوی افزایش کلسترول را بگیریم . زیرا زمانی که لسیتین پائین بیاید میزان کلسترول و اثر مخرب آن، افزایش می یابد.
جالب این است که
بدن انسان دائماً درحال ساختن هر دو ماده ی
کلسترول و
لسیتین می باشد. این مواد در بدن به اندازه کافی و درجهت تنظیم سوخت و ساز و اعمال بدن ساخته می شوند. نیاز انسان به این دو ماده را می توان مشابه نیاز ماهی به آب دانست.
