از جمله نکات بسیار مهم در رخدادهای مشروطه ، نقش کلیدی تلگراف در روند تحولات آن است .
در طول دوران مشروطه ، از پیش از امضای قانون مشروطه تا دوران استبداد صغیر و مبارزات تبریز و خصوصا ارتباطات میان علمای نجف و تحولات تهران ، نقش تلگراف بسیار کلیدی و حساس بوده است .
تمام حضور لحظه ای و دائمی علمای نجف و اعمال نظر ایشان در دوران مبارزات و استبداد صغیر و تحولات بعدی آن ، کاملا منوط به اطلاع لحظه به لحظه از وقایع و ابراز نظرات خود پیرامون همه وقایع پدید آمده است . اگر تلگراف نبود ،شاید بتوان گفت که روند تحولات به گونه ای دیگر شکل می گرفت و طبیعی بود که امکان بسیج آنی و دائمی همه شهرها و تمامی نیروها در مورد آن وجود نداشت . اگر به سبک و سیاق ارتباطات پیش از تلگراف ، با تکیه بر چاپار و سوار ، می خواست خبرها و دستورها منتقل گردد ، طبیی بود که به جهت طولانی شدن رفت و برگشت ها و واکنش ها ، همه چیز دچار کندی فزاینده ای می گشت و شاید شدت و اوج گیری رخدادها و تحولات ، به گونه ای دیگر می بود .
در این میان تنها به نقل چند نمونه اکتفا می نمائیم : کتاب های مربوط به مشروطه ، نظیر تاریخ مشروطیت احمد کسروی ، آکنده است از پیام ها ، پرسش ها و نامه هایی که توسط مردم و علمای نجف برای مشروطه خواهان و یا دربار فرستاده می شده است .
به همین ترتیب هنگامه تشکیل مجلس اول و دوم ، تلگرافخانه تبریز ، آکنده از مردمی است که یا از نمایندگانشان در تهران از اوضاع مجلس و پایتخت می پرسند و یا منتظر آخرین اخبار تحولات تهران و مشروطه هستند . |
|
|
|