نفاق از واژه‌های قرآنی است و یکی از سوره‌ها نیز منافقین نام دارد. نفاق یعنی دورویی، یعنی بی‌دینی در عین اظهار مسلمانی کردن. قرآن مجید به دلیل اینکه نفاق در
مدینه معضلی اجتماعی شده بود، چندین بار به این مسأله پرداخته و منافقین را با صفاتی یاد می کند؛ قرآن منافقین را «
مفسد فی الارض » و آنها را بزرگ‌ترین دشمن حق و حقیقت می‌شمارد، به پیامبر هشدار می‌دهد که به آنان اطمینان نکند و می‌فرماید جایگاه منافق و کافر در آخرت، آتش دوزخ است.
از خصوصیات منافقین آن است که:
1) هنگام حضور در صف‌های نماز جماعت کسل و بی‌حوصله‌اند.
2) برای حضور در جبهه های جنگ علیه باطل این دست و آن دست می‌کنند.
3) دل‌هایشان مریض است.
4) استغفار هیچ‌کس- حتی کسی مانند پیامبر - برایشان سودی ندارد چرا که ضربه‌ای که اسلام از سوی منافقین خورده است از دست کافران نخورده است.
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در
نهج البلاغه می‌گوید
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:«من از سوی مؤمنان و مشرکان برای امتم هراسناک نیستم. خداوند مؤمن را به وسیله ایمانش حفظ می کند و مشرک را به وسیله شرکش نابود می‌سازد. من از منافقان هراسناکم که زبانشان با شماست اما عملکردی پنهانی بر ضد شما دارند.»
منابع:
نهج البلاغه نامه 27
المیزان ج 2 ص 97 ج 5 ص 121.
