بسیاری از قوانین کلی اسلام دارای استثنائاتی است، مثلاً قانون
صله ارحام (پیوند با خویشاوندان) با آن همه تاکیدی که بر آن شده و پاداش‌ها و فواید فراوانی که برای آن بیان گردیده و پیامدها و زیانهایی که برای ترک آن بیان شده است استثنائاتی دارد و پیوند با بعضی از خویشان ممنوع گردیده است.
انسان در جامعه نیاز فراوانی به ارتباط و همکاری با اعضای آن جامعه دارد؛ نیازهایی از قبیل خرید و فروش، ازدواج، کمک در سختی ها، دوستی و مصاحبت، قرض و ضمانت، اعتبار و آبرو و عیادت در هنگام بیماری و. . .
حال اگر افراد جامعه بنا به عللی هر گونه همکاری و مساعدت را از کسی دریغ کنند، او را در یک «تحریم اجتماعی» محصور سازند و رابطه خود را با او بطور کلی قطع کنند، زندگی این فرد چگونه خواهد گذشت؟ آیا چنین کسی با این محاصره همگانی و فشار همه جانبه قادر به ادامه زندگی طبیعی در آن جامعه خواهد بود؟ هرگز! این تحریم همچون زندانی تنگ و تاریک، جان او را به لب خواهد آورد و او پس از مدتی یا آن جامعه را ترک خواهد کرد یا در صدد رفع موانع و اصلاح امور بر خواهد آمد.
بعضی از خطاکاران با نصیحت و موعظه و امر به معروف و نهی از منکر اصلاح می شوند و بعضی دیگر با اندکی تنبیه به اصلاح خود می پردازند. اما راه دیگری برای اصلاح و تنبیه و هدایت برخی از خطاکاران قطع رابطه، طرد، و فشار روانی و اجتماعی است.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم برای اصلاح افراد و جامعه اسلامی، فرمان طرد کامل گناهکاران را در یکی از موارد چنین صادر فرموده است:«شرابخوار اگر بیمار شد از او عیادت نکنید و اگر شهادت داد نپذیرید و اگر یادی از او به میان آمد، او را نستایید و اگر خواستگاری کرد به او همسر ندهید و اگر سخنی گفت تصدیقش نکنید و اگر مرد در مراسم دفنش حاضر نشوید.»
واضح است که اگر تحریمی این گونه علیه شرابخوار اعمال شود و همه افراد جامعه ملتزم به رعایت آن باشند خواب غفلت از سر آن شرابخوار و هر گناهکار دیگر به در می رود و مستی او به هوشیاری تبدیل می شود و از جاده انحراف به صراط مستقیم باز می‌گردد.
منابع:
بحارالانوار، ج 81، ص 267؛ کتاب زیارات خدا، ص 82 - 85
مراجعه شود به:
قرآن و تحریم شراب در چهار مرحله
