منو
 صفحه های تصادفی
روشهای بذر کاری
طول پیوند
ایجاد تشکیلات اداری منسجم وهماهنگ درعهد صفوی
دانشکده‌ علوم اجتماعی دانشگاه تهران
اومانیسم و رنسانس
مقایسه احتمال شعاعی الکترونهای مرتبط به سطوح فرعی یک تراز اصلی
مادون قرمز از نجوم تا طب
سیمای قیامت در قرآن
مقام مادر
فاضلاب صنعتی
 کاربر Online
762 کاربر online

فطرت زیربنای تربیت

چاپ
دانشنامه

اگر انسان دارای یک سلسله فطریات باشد قطعاً تربیت او باید با در نظر گرفتن همان فطریات صورت گیرد و اصل لغت تربیت هم اگر به کار برده می‌شود- چه آگاهانه و چه غیر آگاهانه- بر همین اساس است. چون تربیت یعنی رشد دادن و پرورش دادن، و این مبنی بر قبول کردن یک سلسله استعدادها- و به تعبیر امروز یک سلسله ویژگیها- در انسان است.
تربیت با صنعت این تفاوت را دارد که در صنعت ، حساب حساب ساختن‏ است . یعنی انسان منظوری را ابتدا دارد ، بعد ، از یک سلسله مواد و اشیاء برای منظور خود استفاده می‏کند در حالی که به خود این ماده توجه‏ ندارد که با این کاری که روی آن انجام می‏دهد آن را کامل می‏کند یا ناقص ، ماده می‏خواهد کامل شود یا ناقص برای او فرقی نمی‏کند ، منظور " من‏ " باید حاصل شود .

یک نجار و یا یک معمار و بنا که عملش یک نوع ساختن است هدفش باید تأمین شود ، او به این کاری ندارد که این مقدار چوب و آهن و سیمان و امثال اینها را در ذات و طبیعت خودشان پرورش می‏دهد و آنها را تکمیل‏ می‏کند و یا آنها را ناقص می‏کند ، بلکه اساسا گاهی لازم می‏شود که آن ماده‏ را ناقص کند برای اینکه برای منظور او به کار بیاید .


اما یک باغبان در عین اینکه منظور و هدفی دارد و منافعی دارد ولی کار او بر اساس پرورش دادن طبیعت گل یا گیاه است ، یعنی طبیعت گل یا گیاه را در نظر می‏گیرد و راه رشد و کمالی را که در طبیعت برای آن معین‏ شده است می‏شناسد و آن را در همان مسیر طبیعی و به یک معنا فطری خودش‏ پرورش می‏دهد و از آن استفاده می‏کند .


به عنوان مثال : یک وقت انسان گوسفند را به عنوان یک‏ شی‏ء برای خود گوسفند در نظر می‏گیرد و یک وقت به عنوان یک شی‏ء برای انسان . اگر بخواهیم گوسفند را از نظر خود گوسفند در نظر بگیریم آیا مصلحت گوسفند در اخته کردن اوست ؟ ابدا .

ما با عمل‏ اخته کردن ، اولا او را زجر می‏دهیم و ثانیا ناقصش می‏کنیم ، یعنی یکی‏ از جهازات لازمی را که در طبیعت برای او هست و باید باشد و کمالش هم‏ هست از او می‏گیریم و او را به عنوان یک شی‏ء برای خودمان در نظر می‏گیریم‏ ، کاری نداریم که گوسفند کامل می‏شود یا ناقص ، می‏گوییم من می‏خواهم‏ چاقش بکنم و گوشتش بیشتر بشود ، لذا باید اخته‏اش کنم تا حواسش به‏ دنبال گوسفند ماده نباشد و فقط متوجه چریدن باشد ، بیشتر بخورد ، چاق‏تر شود و گوشتش بیشتر گردد که وقتی سر این گوسفند را بریدیم گوشت بیشتری‏ برایمان داشته باشد .

در انسانها نیز همینطور است . انسان را دو جور می‏شود ساخت :

. 1 ساختن ، آنچنان که اشیاء را می‏سازند ، یعنی آن کسی که سازنده است‏ فقط منظور خودش را در نظر می‏گیرد و فرد را به شکلی در می‏آورد که آن‏ منظور را تأمین کند ، حال می‏خواهد با ناقص کردن منظورش را تأمین کند یا با کامل کردن .
کسانی که قائل به اصالت اجتماع هستند که این اصالت اجتماع در نهایت‏ به اصالت یک طبقه مخصوص که همان طبقه حکام باشد بر می‏گردد می‏خواهند انسانها را طوری بسازند که منظور طبقه حاکمه بهتر تأمین شود و یا به قول‏ خود آنها برای جامعه مفید باشند ، که این بحث را در آینده مطرح می‏کنیم‏ که آیا تضادی میان کمال فرد و کمال جامعه هست یا خیر ؟ و آیا ما در
بسیاری از مسائل برای اینکه جامعه را به کمال برسانیم مجبوریم فرد را ناقصکنیم یا چنین چیزی در کار نیست ؟ می‏گویند جامعه به چنین و چنان افرادی‏ نیاز دارد . به چه نوع افرادی ؟



می‏گویند مثلا جامعه به سربازهایی صددرصد انضباطی نیاز دارد که فرمان ما فوق را بدون چون و چرا اطاعت کنند و غیر از فرمان فرمانده درباره چیز دیگری فکر نکنند . حال اگر انسانی بخواهد اصالت اراده و اصالت عقل داشته باشد یعنی از نظر عقل و فکر استقلال‏ داشته باشد و فکر کند این کار را چرا من می‏خواهم انجام دهم ، و یا یک‏ سلسله عواطف انسانی داشته باشد ، دیگر به درد این کار نمی‏خورد و به قول‏ اینها به درد جامعه نمی‏خورد .

از نظر اینها افرادی به درد جامعه می‏خورند که نه فکر داشته باشند و نه عاطفه . اگر به او یک بمب دادند و گفتند برو بالای این شهر بینداز ، فکر نکند که آخر این مردم چه گناهی دارند و چرا ، و فکر نکند که آخر در آنجا مرد است ، زن هست ، پیر و جوان و بچه‏ هست ، بی گناه و با گناه هست . نه فکر کند و نه یک ذره عاطفه داشته‏ باشد .


همانطور که درباره آن گوسفند برای اینکه بهتر بچرد و چاق‏تر شود ، رگهای عاطفی و احساساتی و عاطفه‏های انسانی را از وجود او بیرون‏ می‏کشند و حالتی نظیر حالت استسباع به او می‏دهند که اصلا استقلال و حریت‏ فکر از او گرفته شود . آنوقت است که انسانی می‏شود که کاملا به درد آنها می‏خورد .

2 . ولی این بر اساس " تربیت " به معنی واقعی نیست .

" تربیت " یعنی پرورش دادن استعدادهای واقعی انسان . اگر او دارای استعداد عقلانی و فکری است و " چون و چرا " در مسائل دارد باید آن را پرورش داد نه‏ اینکه این استعدادها را در او نابود کرد . اگر در او عاطفه انسانی ( مثل رحم ) وجود دارد باید آن را پرورش داد .

البته اینها حد افراط و تفریط دارد .


منبع :کتاب فطرت
نویسنده :شهید مرتضی مطهدی
صفحه :14


تعداد بازدید ها: 16267


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..