منو
 کاربر Online
1012 کاربر online

علامه سید شرف الدین عاملی

تازه کردن چاپ
فرهنگ > الهیات > دین اسلام > شیعه > شخصیتهای معاصر
(cached)



شرف الدین عامل1377 _1290 هـ ق

تولد و تکامل

سید عبدالحسین شرف الدین در یکى از روزهاى سال 1290 هـ.ق در شهر کاظمین دیده به جهان گشود. وى در دامان پر مهر مادر پاکدامن و مهربانش که از خاندان صدربود و تحت نظارت پدر عالم و روحانى اش (سید یوسف شرف الدین) پرورش یافت . یک ساله بود که پدرش تصمیم گرفت براى گذراندن مراحل عالى تحصیل به نجف اشرف مهاجرت کند و به این ترتیب ، سید عبدالحسین به همراه پدر و مادر راهى آن دیار شد. شش سال داشت که در نجف اشرف به مکتب خانه گذاشته شد تا قرآن را از معلمان متدین و عالم فراگیرد. در هشت سالگى و پس از بازگشت خانواده به جبل عامل ، در محضر پدر عالم و روحانى خود، به خواندن ادبیات عرب پرداخت و سالها به فراگیرى صرف ، نحو، لغت ، معانى ، بیان ، بدیع ، شعر، انشا، تاریخ و خط مشغول شد و با تمرین و ممارست ، معلوماتش را به کمال رسانید. پس از آنکه در ادبیات ، منطق و اصول فقه معلومات لازم و ضرورى را کسب کرد در محضر پدر به تحصیل فقه پرداخت و با عزمى جزم ، کتاب‌هاى فقهى نجاه العباد، المختصر النافع فی فقه الامامیه و شرایع الاسلام را به نحو شایسته‌اى فراگرفت . سید علاوه بر این کتابها در زمینه هاى ادبیات ، تاریخ ، تفسیر، فقه ، اصول ، منطق ، اخلاق ، اعتقادات و ... با شور و شوق جوشانى به مطالعات دامنه دار و عمیقى دست زد، استعداد درخشان خویش را پروراند و به دانستنىهاى سرشارى نائل آمد.
در سال 1310 هـ.ق به همراه مادر، همسر و برادرش در پى توصیه پدر بزرگش سید هادى صدر و دیگر آشنایانش ، به همراه خانواده اش به سامرا رفت . شرف الدین پس از گفتگو و تبادل نظر با دایى فرزانه و عالم خود سید حسن صدر، تحصیلات فقهى و اصولى خویش را در نزد دو استاد معروف حوزه علمیه سامرا، شیخ حسن کربلایى و شیخ باقر حیدر آغاز کرد. همچنین هر صبح جمعه ، وى با شور و رغبت وصف ناپذیرى ، پاى درس اخلاق حکیم الهى شیخ فتحعلى سلطان آبادى حضور مى یافت و دل عطشناکش را از آن سرچشمه عشق حق سیراب مى ساخت .
پس از گذشت یک سال و در هنگامى که مرجع تقلید شیعیان جهان میرزاى شیرازى بنا به عللى سامرا را به قصد نجف ترک کرد، شرف الدین نیز با دیگر عالمان و مدرسان حوزه علمیه سامرا، راهى نجف ، دیار عشق و قبله طالبان علم شد.

اساتید

وى براى تحصیل دوره هاى عالى فقه ، اصول ، حدیث ، کلام و ... سالها پاى درس عالمان و فقیهان بزرگ حوزه علمیه نجف از جمله :
1ـ آقا رضا اصفهانى
2 ـ شیخ محمد طه نجف
3 ـ آخوند ملا کاظم خراسانى
4 ـ شیخ الشریعه اصفهانى
5 ـ شیخ عبدالله مازندرانى
6 ـ سید محمدکاظم طباطبایى یزدى
7 ـ میرزا حسین نورى
نشست .

بازگشت

شرف الدین پس از دوازده سال تحصیل ، تحقیق و مناظرات علمى و اعتقادى و در نهایت شوق و تلاش و پشتکار ویژه طلبگى ، به مرتبه بلند فقاهت و اجتهاد دست یافت و از سوى فقهاى طراز اول نجف ، صاحب اجازات و تأییدات اجتهادى شد و در سى و دو سالگى ، اجتهاد مطلق او مورد قبول و تأیید همه مجتهدان بزرگ حوزه علمیه نجف ، کاظمین ، کربلا و سامرا قرار گرفت . او در این مدت ، در کنار تحصیلات علمى و فقهى ، با جدیت تمام به فعالیتهاى ادبى و تلاش در جهت تسلط کامل بر رموز بلاغت ، صنایع ادبى و شیوه هاى سخنورى ، نویسندگى و بحث دست زد و در این فنون نیز ممتاز گشت .
در تاریخ نهم ربیع الاول سال 1322 هـ.ق همراه با خانواده اش نجف اشرف را ترک کرد و از راه دمشق رهسپار جبل عامل شد و در میان امواج خروشان احساسات و عواطف پاک هموطنانش ، به وطن قدم نهاد.
ابتدا در "شحور" اقامت کرد و در کنار پدر بزرگوارش به ارشاد مردم و تدریس ، تعلیم و تربیت نسل جوان همت گماشت . پس از سه سال ، به دعوت مردم صور، راهى آنجا شد. وى با تأسیس حسینیه صور آنجا را به مرکزى براى برگزارى برنامه هاى گوناگون دینى و اجتماعى تبدیل کرد.

چاووش وحدت

شرف الدین ، به مثابه عالمى آگاه به زمان ، روشن بین و آشنا به حقایق اصیل مکتب آسمانى اسلام ، از روزگار جوانى ، از اوضاع نابسامان و آشفته آن روز جوامع اسلامى و اختلافات بیهوده و تاءسف بار مسلمانان رنج مى برد. او نه تنها به اصلاح و سازندگى جوامع شیعى مى اندیشید، بلکه از آغاز اقدامهاى اجتماعى و دینى خود، در اندیشه اصلاح و عزت بخشى به همه ممالک اسلامى و ایجاد اتحاد و برادرى در بین فرقه هاى مختلف مسلمانان بود. وى نیم قرن تمام با همه توان علمى و معنوى اش و با قلم ، بیان و عمل صادقانه‌اش ، در متحد ساختن امت محمد (صلى الله علیه و آله) کوشید و از هیچ سعى و تلاشى دریغ نورزید.
نخستین گام بلند و سنگین وى در راه وحدت امت اسلامى ، تألیف کتاب گرانقدر"الفصول المهمه فی تألیف الامه" بود که در سال 1327 هـ.ق در شهر صور به زیور طبع درآمد. از این تاریخ تا پایان عمر (1377 هـ.ق)، همواره به دنبال تحقق این آرمان الهى خویش حرکت کرد و به نتایج درخشان و ثمربخشى دست یافت .
در اواخر سال 1329 هـ.ق براى دیدار از مصر و آشنایى با علماى دینى ، دانشمندان ، متفکران و نویسندگان آن دیار و مساعد کردن زمینه ایجاد اتحاد ملت اسلام ، راهى آن دیار شد. وى دریافته بود که بهترین نقطه حرکتش دانشگاه الازهر، بزرگترین مرکز علمى و دینى مسلمانان اهل سنت است .
دست تقدیر شرف الدین را با مفتى بزرگ و استاد معروف دانشگاه الازهر، شیخ سلیم بشرى مالکى ، آشنا کرد. ثمره این آشنایى علمى و مذهبى ، مباحثات و مکاتبات شورانگیز و شگفتى زایى بود که در تاریخ اسلام مى تواند در راه اتحاد ملل مسلمان و دست یافتن به حقایق و وقایع تاریخ ، سرمشق عالمان و متفکران مسلمان باشد.
بیست و پنج سال بعد از آن واقعه ، در سال 1355 هـ.ق شرف الدین مجموعه مکاتبات خود با شیخ سلیم را که 112 نامه بود، به همراه مقدمه‌اى روشنگر، به صورت کتابى با نام المراجعات ، در شهر صیدا به چاپ رساند.
از ویژگیهاى این کتاب ، کاربرد واژه هاى نو و پرمعنا، جملات کوتاه و آهنگین ، تعبیرات بدیع و دلنشین و پربار کردن مطالب از اشعار و امثال عرب ، افزون بر جنبه هاى علمى و استدلالى کتاب بود که این اثر را در نوع خود بى نظیر ساخته است .
در مصر، شرف الدین ضمن مکاتبه با شیخ سلیم بشرى ، با دیگر عالمان و دانشوران اهل سنت نیز ملاقات و مباحثات علمى ، دینى و فلسفى داشت و بزرگان آنان مانند شیخ محمد نجیب ، شیخ محمد سلموطى ، شیخ محمد عبده و شیخ عبدالکریم الکتانى ادریسى ، با نوشتن اجازات و تأییدات علمى ، مقام علمى و فکرى شرف الدین را گرامى داشتند و از او تجلیل کردند.

آثار

بسیارى از آثار خطى شرف الدین ، در کشاکش مبارزه و هجرت ، به دست فرانسویان به آتش کشیده شد و از بین رفت . با این حال ، آثار قلمى کم نظیر و جاودانى از او مانده است که از شاهکارهاى علمى و دینى و ادبى و تاریخى و پرافتخار تشیع بلکه جهان اسلام به شمار مى رود.
ما در اینجا به معرفى اجمالى آنها مى پردازیم :
1ـ الفصول المهمه ; به فارسى هم ترجمه و تحت عنوان "در راه تفاهم " چاپ شده است .
2ـ الکلمه الغراء فی تفضیل الزهراء،درباره بانوى بانوان عالم حضرت فاطمه زهرا(علیها السلام)است .
3ـ المراجعات
4ـ النص و الاجتهاد،.
5ـ ابوهریره ، کتابى است تحقیقى درباره ابوهریره .
6ـ المجالس الفاخره فى ماءتم العتره الطاهره ، مقدمه اى بوده است بر کتابى به همین نام در چهار جلد، که در آتش افروزى فرانسویان فرهنگ ستیز، سوخته و فقط همین مقدمه مانده است .
7ـ فلسفه المیثاق و الولایه ، بحثى پیرامون میثاق الهى ازلى .
8ـ اجوبه مسائل جارالله ، پاسخى است علمى و مستند به 20 سوال که "موسى جارالله " از علماى شیعه کرده بود.
9ـ مسائل فقهیه ، مسائلى است بر اساس فقه مذاهب اسلامى .
10ـ کلمه حول الرویه ، در مسائل اعتقادى .
11ـ الى المجمع العلمی العربی بدمشق ، پاسخهایى است علمى به تهمت‌هایى که مجمع علمى دمشق در آن ایام نسبت به شیعه روا داشته بود.
12ـ ثبت الاثباب فی سلسله الرواه ، رساله اى است در ذکر استادان و مشایخ مؤلف از علماى مذاهب اسلامى .
13ـ مؤلفو الشیعه فی صدر الاسلام ، درباره مولفان و کتاب نویسان شیعه از عصر نبوت تا عصر امام هادى علیه السلام .
14ـ زینب الکبرى .
15ـ بغیة الراغبین فی احوال آل شرف الدین ، کتابى است ادبى ، تاریخى و رجالى در شرح حال عالمان خاندان شرف الدین و صدر.

وفات

شرف الدین هیچ گاه ناتوانیهاى جسمى و بیماریهاى مربوط به دوران سالخوردگى را بهانه قرار نداد و شانه از زیر بار مسؤولیت‌هاى شرعى و اجتماعى خالى نکرد. هنگامى که در بیمارستان بیروت بسترى بود، هر روز مردم بسیارى از اقشار مختلف و از همه شهرهاى لبنان ، براى عیادتش مى آمدند.
روزها در بیم و امید و اضطراب مى گذشت تا اینکه در صبح روز دوشنبه 8 جمادى الثانى سال 1377 هـ.ق ، آن شعله فروزان و آن چشم همیشه بیدار، پس از 87 سال درخشش خیره کننده خاموش شد.
خبر درگذشت شرف الدین در دنیاى اسلام ، انعکاس غم انگیزى داشت و مردم صور براى همیشه در حسرت دیدن دوباره آن چهره درخشان الهى و امید دلها، سوختند.
سرانجام دو روز پس از وفات و تشییع مجلل و چشمگیر در بیروت ، بغداد، کاظمین و نجف ، پیکر پاک شرف الدین در سمت جنوبى صحن امام على علیه السلام و مجاور آرامگاه استادش ، فقیه بزرگ سید محمد کاظم یزدى به خاک سپرده شد.

منابع

پایگاه اسلامی الشیعه


تعداد بازدید ها: 15997


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..